Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 38 | Signalementen week 40 >>>

Selectie week 39 (2022)

De reis van de mensheid
In evolutionaire termen heeft de moderne mens binnen no time een stormachtige opkomst gemaakt. In slechts een paar millennia hebben wij continenten veroverd, de Noordpool en de woestijn doorkruist, flora en fauna onderworpen en grenzen beslecht. De laatste jaren worden we geconfronteerd met de gevolgen van onze expansiedrift, nu natuurlijke grondstoffen uitgeput raken en klimaatverandering ons bedreigt. Komen we ook deze crisis weer te boven?
Kansparels

Dit boek schetst het boeiende portret van een groep Marokkaanse kans- of randparels, jongemannen die zich spreekwoordelijk aan de rand van de samenleving bevonden. Niet eerder volgde een wetenschapper een groep Marokkaanse criminele jongens zo lang en zo intensief. Hij vroeg af zich hoe hun levens zich verder hebben ontwikkeld. De jongens groeien op in de jaren tachtig in Amsterdamse wijk De Pijp. Ze spijbelen, lopen weg van huis en zitten zonder werk. Hun motto is: ‘Werken is voor de dommen.’ De politie is hun gemeenschappelijke vijand.
Waar gaat het over als het over Joden gaat?
Waarom bestoken Ajacieden en Feyenoorders elkaar met leuzen over Joden? Waarom tooien PVV’ers zich met de Israëlische vlag? Waarom demonstreren antivaxers met Jodensterren? En waarom blijven zaken als het herdenken van de Holocaust, de politiek van Israël en het antisemitisme in Nederland telkens weer de gemoederen verhitten? In Waar gaat het over als het over Joden gaat? zoekt David Wertheim een antwoord op deze vragen.
Berlijn
In ‘Berlijn’ laat historicus Sinclair McKay dankzij een haast duizelingwekkende hoeveelheid informatie en verhalen (van kunst tot film, van opera tot literatuur, van wetenschap tot architectuur) ons de stad zien zoals we haar nooit eerder zagen. Nagenoeg de hele vorige eeuw was Berlijn het epicentrum van de wereldgeschiedenis. Net na de Eerste Wereldoorlog was de stad een metropool van wetenschap, cultuur en seksuele vrijheid, in de jaren dertig werd het de hoofdstad van het naziregime. En na de Tweede Wereldoorlog werd Berlijn in tweeën gesplitst door een muur en was daarmee decennialang hét symbool van de Koude Oorlog.
Surapati
‘Surapati’ van Robin Raven is het verhaal van een Balinese jongen, die tot slaaf gemaakt wordt en verkocht aan een VOC-koopman in Batavia. Hier wordt hij Untung, de knecht van Pieter Cnoll. Hij krijgt een verboden relatie met de dochter van koopman Bitter en wordt gevangengezet. Hij ontsnapt en wordt als Surapati guerrillaleider en later regent. Hij sterft in 1706 de heldendood in een beslissende veldslag met de VOC.
Zij die nooit zullen vergeten
Na de Tweede Wereldoorlog verdween haar grootvader spoorloos. Wanneer zijn naam opduikt in een groot strafrechtelijk onderzoek besluit Linda Kinstler op zoek te gaan. Ze had hem nooit gekend en er werd nooit over hem gesproken. De grootvader van Linda Kinstler was een Nazi én KGB-agent, die na de Tweede Wereldoorlog spoorloos verdween – zo’n familielid dat je liever maar vergeet. Maar op een dag in 2016 dook zijn naam op in een groot strafrechtelijk onderzoek.
Oranjeprinses op drift
Zelfbewust maakt Wilhelmina van Pruisen in 1767 haar opwachting in de Republiek, als bruid van de onzekere stadhouder Willem V. Na verloop van jaren bemoeit Wilhelmina zich actief met de politiek. Tegenstanders noemen haar Jezabel, aanhangers zien haar als Moeder des Vaderlands. Als patriotten haar tegenhouden nabij Goejanverwellesluis roept Wilhelmina de hulp in van haar broer, de koning van Pruisen.
Canon van Nederland
Canon van Nederland biedt een overzicht van vijftig belangrijke historische gebeurtenissen, personen, teksten, kunstwerken en voorwerpen uit de geschiedenis van Nederland. Het laat zien hoe er werd geleefd en gewerkt, liefgehad en oorlog gevoerd op de paar duizend kilometer die wij nu kennen als Nederland, en soms ver daarvandaan, zoals Suriname, de Antillen of Indonesië. Het verhaal begint bij de eerste jager-verzamelaars in de woeste natuur van de lage landen en eindigt in ons dichtbevolkte, diverse Nederland. Ieder hoofdstuk beslaat een tijdvak uit de geschiedenis en zoomt in op de belangrijke onderwerpen van die tijd.
Formule 1: De wereldkampioenen
Maurice Hamilton schetst in dit geïllustreerde boek de verhalen van álle kampioenen van het Formule 1-racen. ‘Formule 1 – de wereldkampioenen’ is een eerbetoon aan alle kampioenen in de Fomule 1. Sinds de start van de Grand Prix hebben slechts 33 mannen de titel F1-wereldkampioen behaald. Voor het eerst brengen de legendarische F1-commentator Maurice Hamilton en de bekroonde fotografen Bernard en Paul-Henri Cahier deze iconische helden samen in dit boek.
Grote idealen, smalle marges
De jaren zeventig van de vorige eeuw waren de jaren van idealisme, activisme en hooggestemde verwachtingen over welzijn, welvaartsverdeling en democratisering. Het was ook het decennium van diepe maatschappelijke en politieke tegenstellingen. Naast de vele ‘linkse’ activistische groeperingen groeide een conservatieve tegenbeweging. Economisch bezien keerde het tij in 1973. De eerste oliecrisis trok internationaal diepe sporen. Aan een lange periode van welvaartsgroei kwam een einde.
Fragment: Burgerlijke ongehoorzaamheid in de jaren zeventig
Bespreking: Politiek in de jaren zeventig: tussen optimisme en no-nonsense
Etty Hillesum
Etty Hillesum – Het verhaal van haar leven is de meeslepende geschiedenis van een jonge, gepassioneerde vrouw die ook onder de gruwelijkste omstandigheden trouw bleef aan haar idealen en zichzelf. Op 9 maart 1941 begint de dan 27-jarige Etty Hillesum een dagboek. Terwijl de nazi’s haar als Joodse vrouw in Amsterdam steeds openlijker vervolgen, getuigt zij van een imponerende geestelijke vrijheid. Haar aantekeningen over de liefde, erotiek, familierelaties, vriendschap, geloof, zinloze haat en lotsverbondenheid zijn hoogstpersoonlijk, zeldzaam eerlijk, en tegelijkertijd volstrekt universeel.