Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.
Selectie week 47
Atlas van de noordelijke mythologie
De godenwereld van Vikingen en Germanen
De oude volkeren uit het Noorden vatten het heelal op als een immense boom waaruit zich negen werelden vertakken. Hun mythisch universum wordt bevolkt door reuzen, goden, dwergen, alven, helden en Walkuren die de zielen van gestorven krijgers meevoeren naar het Walhalla.Fragment: Jörmungand, de Midgaardslang die de wereld omringt
De Belgische Grondwet van 1831 tot vandaag
Een constitutionele ontdekkingsreis in woord en beeld
Met dit boek wordt de lezer een inleiding tot de Belgische Grondwet aangereikt, waarbij wordt ingegaan op de genese en karakteristieken van de Belgische Constitutie van 1831 en de opvolgende fundamentele transformatie van deze Staatswet door de ‘grote’ herzieningen ervan.Bespreking: De Belgische Grondwet: een revolutionair document
De Burgerbaron
Joan Derk van der Capellen en het begin van de democratie
26 september 1781. Inwoners van de Republiek zijn in rep en roer. Die nacht is het pamflet Aan het volk van Nederland verspreid: een aanklacht tegen de schrijnende ongelijkheid, voortwoekerende corruptie en ondemocratische macht van de Oranjes. Het schotschrift is de aanstoot tot de Patriottenstrijd, die nog altijd als beginpunt van onze huidige democratie gezien kan worden.Bespreking: Joan Derk van der Capellen, de Robin Hood van de Lage Landen
De dinorevolutie
Over hun favoriete dinosauriërs en de nieuwste inzichten
In De dinorevolutie ontrafelen Gijs en Maarten de bijzondere eigenschappen en het gedrag van hun favoriete dinosauriërs. Ze ontkrachten de mythes en clichés, en vertellen over grote wetenschappelijke ontdekkingen die de ware aard van dinosauriërs ontsluieren.De martelaar en de rode kimono
Een waargebeurd verhaal over verzet, schuld en verzoening
Op 14 augustus 1941 werd in Auschwitz de Poolse monnik Maximiliaan Maria Kolbe vermoord. Nadat hij jarenlang in Nagasaki onderdrukte christenen had geholpen, vestigde hij zich in Polen, waar hij onderdak bood aan vluchtelingen en de grootste uitgeverij van Polen leidde. Dit laatste wekte de toorn van de nazi’s: in 1941 werd hij naar Auschwitz overgebracht.Gevallen grootmachten
Van het Akkadische Rijk tot Amerika
Het is het lot van elke grootmacht: vroeg of laat gaat het ten onder. Dat geldt voor de Assyriërs, Babyloniërs, Maya’s, Romeinen, Perzen, Arabieren, Chinezen, Mongolen, Britten, Duitsers, Russen, Habsburgers en de Fransen. Allemaal hadden ze een groot rijk; ze hadden buurlanden onderworpen, koloniën gesticht en hun ideologieën en cultuur verspreid. Totdat ze alles wat ze hadden opgebouwd, weer verloren.Fragment: Safawieden legden fundamenten voor het sjiitische Iran
Het Haagse ravijn
De vrije val van twee volkspartijen
CDA en PvdA: ooit waren het trotse volkspartijen die de lakens uitdeelden. Nu moeten ze vechten om te overleven. Het kanteljaar was 2010. Toen viel het laatste kabinet met CDA en PvdA in de hoofdrol in ruzie uiteen. De afgelopen dertig jaar probeerde de ene na de andere politiek leider de neergang tegen te houden. Uiteindelijk stortten beide partijen toch in het Haagse ravijn.Bespreking: Hoe het CDA en de PvdA in het ravijn vielen
Hoe word je zó gelukkig
Herman van Veen lijkt op zijn vader, fluiters zijn het, die hoor je al van ver aankomen. Ook als het niet zo gaat als je zou willen helpt vrolijkheid. Van Veen weet wat hem gelukkig maakt: zijn ouderlijk huis in de Kievitsdwarsstraat, het doek dat opengaat, zijn viool in de hand. Het besef van de dierbaren om hem heen, zij die er niet meer zijn en hen die hij graag had willen ontmoeten, het ruisen van de bomen en de zee.
Hoop
Over een wijze verhouding tot de wereld
Nog niet zo lang geleden betekende de toekomst een belofte van een betere wereld. Intussen zijn we eraan gewend geraakt het ergste van de toekomst te verwachten. Is er dan echt geen goede reden meer om te hopen? vraagt Philipp Blom zich af.Koepels uit elkaar geboren
100 jaar Sint Jan Waalwijk
De koepels en de ranke toren van de Sint-Jan. Vanaf het jaar 1925 markeren zij het silhouet van Waalwijk. Bij de nadering van de honderdste verjaardag van het neo-Byzantijnse bouwwerk past een nieuwe publicatie. Dit boek geeft niet alleen het ‘stenen’ verhaal: de inspiratie, constructie en de decoraties van de Sint-Jan. Maar ook het verhaal van de generaties die leven bliezen in het kerkgebouw: de katholieke geloofsgemeenschap in tijden van bloei en van neergang.Fragment: Een verborgen parel: de grootste neo-Byzantijnse kerk van Nederland
Kort bericht over Nieuw Nederland
Franciscus van den Enden, Spinoza’s leraar Latijn en geestverwant, was een van de radicaalste denkers van de vroege Verlichting. Hij had zich nooit zo met politiek beziggehouden, totdat hij in 1661 door een groep mensen werd benaderd die een vrije coöperatie in de kolonie Nieuw Nederland wilde stichten.
Bespreking: Nieuw Nederland als proeftuin voor Utopia
Meisje in het gras
Het tragische lot van de familie van den Bergh en de zoektocht naar een schilderij
Komen ouders het verlies van hun kinderen ooit te boven? Het was een gelukkig gezin: Jaap en Ellen van den Bergh en hun twee dochtertjes, Rosemarie en Marianne. Maar in mei 1940 viel het Duitse leger Nederland binnen en veranderde alles.Artikel: Achter vredig schilderij van Pissarro gaat tragische oorlogsgeschiedenis schuil
Over vrijheid
Wat is vrijheid? Waarom is onze vrijheid in gevaar? En waarom is vrijheid onze enige kans om te overleven? Vrijheid is de kern van onze westerse wereld, het hart van onze democratie, maar we zijn uit het oog verloren wat het betekent, met crisis als resultaat. Te veel mensen beschouwen vrijheid als de afwezigheid van staatsmacht. We denken dat we vrij zijn als we kunnen doen en zeggen wat we willen en zo min mogelijk worden gehinderd door de overheid.
Bespreking: Amerikaanse vrijheid staat volgens prominente historicus onder druk
Sinterklaas uit de mist van de historie
Wie was de echte Sint-Nicolaas? Hoe ontstond het Sinterklaasfeest zoals we dat vandaag kennen? En wat is de historische betekenis van Zwarte Piet? In Sinterklaas uit de mist van de historie ontrafelt Maurits de Bruin de geschiedenis achter een van de meest iconische figuren uit de Nederlandse cultuur.
Meer geschiedenisboeken:
- Achter de linies. De oorlogsherinneringen van Jedburgh-officier John Olmsted
- De grondleggers van de Librije in Zutphen. Een bont gezelschap in roerige tijden – Jos Hartman
- De rector magnificus. Academicus in bestuur, bestuurder in de academie
- De schilders van Rotterdam – Bob Hardus, Werner van den Belt
- Einde van de adelscultuur? Adellijke overlevingsstrategieën in Duitsland en Nederland, 1918-1955
- Er was eens een confederale republiek België. Gebundelde lezingen over de Slag van Turnhout in 1789 en de periode van de Brabantse Omwenteling – Francis Stijnen
- Het omgekeerde is óók waar. 81 ideeën die je perspectief veranderen – Ebel Kemeling
- Icoon in de steigers. Restauratie van de Domtoren 2016-2024 – Hendrik Jan Tolboom
- Monsieur le Double. Gerard van Wijckersloot en de kerkscheuring (1702-1727)
- Trouw aan de tekst. Historische letterkunde in de praktijk