Zeventig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog is de belangstelling voor deze geschiedenis nog steeds groot. Bijna 40 procent van de Nederlanders is geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast vindt 85 procent de Tweede Wereldoorlog niet alleen relevant voor mensen die de oorlog hebben meegemaakt, maar ook voor de naoorlogse generaties. Dit blijkt uit onderzoek van TNS NIPO in opdracht van het Kenniscentrum Oorlogsbronnen van het NIOD.
70% stelt dat kennis over de Tweede Wereldoorlog helpt de wereld van nu beter te begrijpen. Daarbij associëren jong en oud de Tweede Wereldoorlog het sterkst met Jodenvervolging. Ook blijkt uit het onderzoek dat documentaires, films en familieverhalen de meest gebruikte informatiebronnen zijn. Men verwacht in de toekomst het internet meer te gebruiken.
Jodenvervolging
De thema’s die hen naast Jodenvervolging vooral interesseren zijn verzet, het dagelijks leven en de militaire geschiedenis. Hierbij richt de voorkeur zich vooral op het nationale en internationale perspectief. De belangstelling is met name groot voor de oorlogservaringen van gewone mensen, slachtoffers en bevrijders.
‘Hoe gewone mensen leven. Niet de strijd en de gruwelen, maar hoe leef je? Hoe krijg je je gezin door een bepaalde periode heen? Hoe kom je aan eten? Hoe maak je muziek?’ (Man, 58)
Man/vrouw
In het algemeen valt op dat er duidelijke verschillen zijn in de historische belangstelling tussen mannelijke en vrouwelijke respondenten. Vrouwen hebben meer interesse in de geschiedenis van de Jodenvervolging en in ervaringen van slachtoffers. Ook zijn ze meer dan gemiddeld geïnteresseerd in familiegeschiedenissen. Mannen richten zich meer op de militaire aspecten en hebben een grotere belangstelling voor historische kopstukken, zoals Hitler, Churchill en Stalin.
Allochtonen
Ook blijkt dat de belangstelling voor de Tweede Wereldoorlog onder allochtonen niet veel verschilt van andere onderzochte bevolkingsgroepen. Wel tonen zij vaker interesse in de internationale componenten van deze oorlog.
Hitler en Anne Frank
Docenten geschiedenis denken ten opzichte van de andere onderzochte groepen bij het horen van het begrip ‘Tweede Wereldoorlog’ daarnaast ook aan meer specifieke oorlogsonderwerpen, zoals deportaties, bombardementen, verzet, Asmogendheden en nationaalsocialisme. 82% zoekt naast de op school gebruikte lesmethoden ook naar andere bronnen van informatie. Hierbij zijn documentaires het populairst, gevolgd door tentoonstellingen en internet.
‘Ik vind dat er heel veel goed materiaal is. Ik gebruik fragmenten van films en documentaires. Als het een film is, vertel ik er wel bij dat het een film betreft. Vaak zijn de documentaires heel goed’ (Docente VWO, 28)
Archieven
Hoewel ruim de helft van de docenten archiefstukken gebruikt, laat alleen een kwart van de docenten ook hun leerlingen hiermee werken. In het algemeen zijn Nederlanders weinig bekend met (oorlogs)archieven. Slechts 2% van de Nederlanders noemt archieven als bron die zij raadplegen om informatie over de oorlog te verzamelen.
Kenniscentrum Oorlogsbronnen
Dit onderzoek is een belangrijke bouwsteen voor het Kenniscentrum Oorlogsbronnen (KCO). Dit kenniscentrum is een samenwerkingsverband van verschillende erfgoedorganisaties, archieven en ontwikkelaars en werkt aan de bundeling van activiteiten, (digitale) producten en diensten rondom de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust. Het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies is coördinator van dit programma en wordt bijgestaan door Digitaal Erfgoed Nederland (DEN).
Het volledige rapport is hier te downloaden
Overzicht van boeken over de Tweede Wereldoorlog
