Paus Alexander VI (1431-1503)

Paus Alexander VI, paus wiens pontificaat liep van 1492 tot 1503. Volgde Innocentius VIII op.

Paus Alexander VI werd op 1 januari 1431 geboren in het Spaanse Xàtiva. Dit onder de naam Rodrigo Borgia. Zijn oom, Paus Calixtus III, benoemde hem in 1456 tot kardinaal-bisschop van Valencia. In de periode hierna wist hij zijn rijkdom en macht dusdanig te vergroten dat hij na de dood van paus Innocentius VIII in 1492 tot paus werd benoemd. Alexander VI wilde dit graag en schonk verschillende kardinalen delen van zijn rijkdom. Kardinaal Ascanio Maria Sforza schonk hij bijvoorbeeld zijn paleis en kardinaal Giovanni Battista Orsini gaf hij de steden Monticelli (Teramo) en Soriano. Na deze en andere schenkingen werd Alexander VI in de nacht van 10 op 11 augustus door een grote meerderheid gekozen tot paus.

Alexander VI werd paus in de periode kort nadat dat Christoffel Columbus Amerika had ontdekt. Omdat zowel Portugal als Castilië aanspraak maakten op het ontdekte continent, verdeelde de paus de wereld in twee delen, een gebied ten westen en ten oosten van de scheidingslijn op ongeveer 30° Westerlengte. Het gebied ten westen van deze lijn behoorde aan Castilië en het gebied ten oosten aan Portugal. Dit werd vastgelegd in het Verdrag van Tordesillas (7 juni 1494).

Paus Alexander VI wordt vaak getypeerd als een typische renaissancevorst. In Vannozza de’Çataneis had hij een maîtresse. Zij schonk hem vier kinderen: Giovanni, Cesare, Jofre en Lucrezia. Laatstgenoemde trouwde tweemaal. Berucht zijn de bacchanalen die werden georganiseerd rond deze huwelijksvoltrekkingen. Achteraf bezien zorgde Alexander VI vanwege zijn immorele levensstijl voor een devaluatie van het pausschap.

Rome werd op 31 december 1494 door de Fransen onder leiding van Karel VIII van Frankrijk bezet. Door een alliantie aan te gaan met Maximiliaan I van het Heilige Roomse Rijk, Ferdinand van Castilië, Venetië en Milaan wist Alexander VI dit gevaar te bezweren.

In 1497 excommuniceerde paus Alexander VI de Dominicaanse priester en anti-renaissancistische boeteprediker Girolamo Savonarola.

• Boek: Heilige vaders – Het verhaal van de pausen