In deze nieuwe rubriek vragen we een historicus of historisch auteur naar zijn of haar favoriete geschiedenisboek. Op die manier hopen we de komende tijd aandacht te kunnen besteden aan veel (verrassende) titels. Aan het eind vragen we de historicus om het stokje door te geven aan een andere historicus. Jona Lendering trapte de boekenrubriek vorige week af en gaf het stokje door aan Philip Dröge, onderzoeksjournalist en auteur van de goed ontvangen boeken De schaduw van Tambora en Moresnet.

Het favoriete geschiedenisboek van Philip Dröge

Wat is het beste geschiedenisboek dat je ooit hebt gelezen?

Dat moet een boek zijn van mijn grote voorbeeld Mike Dash, waarbij Tulipomania en Batavia’s Graveyard om voorrang strijden. Laat ik dan toch maar het boek over de Batavia nemen. Een meesterlijke vertelling over een VOC-schip dat voor de Australische kust op de klippen loopt.

Waar gaat dat boek in het kort over?

De bemanning en passagiers overleven de klap en komen op een paar onbewoonde koraaleilandjes terecht. Wat dan gebeurt, tart elk voorstellingsvermogen. Een van de opvarenden, Jeronimus Cornelisz. begint op ‘zijn’ eiland een waar schrikbewind. Geholpen door een paar andere zeelui moordt hij op gruwelijke wijze iedereen uit die hem voor de voeten loopt. Maar overlevers op een ander eiland bieden weerstand tegen hem en er is ook nog een groep zeelui in een reddingssloep die op spierkracht naar Batavia vaart, 1800 kilometer verderop. Wonder boven wonder komt die sloep aan, waarna de kolonie een reddingsmissie stuurt. Cornelisz. wordt opgepakt, gemarteld, verhoord en ter dood gebracht.

Wat maakt het boek zo goed?

Als een romanschrijver dit verhaal had verzonnen, was het weggezet als te onrealistisch. Maar juist omdat het allemaal echt is gebeurd, lopen je soms de koude rillingen over je rug. Mike Dash is erg goed in het boven water krijgen van de meest absurde details, een trucje dat ik van hem heb geprobeerd te stelen. Juist door die details ben je er zelf bij, daar op die desolate eilanden. Je ziet de moordenaars hun nieuwe slachtoffer uitzoeken, je voelt de angst. Het verhaal maakt ook goed duidelijk hoe een dictatuur werkt, met een sterke leider, opportunistische meelopers en een hoop bange mensen die proberen zo weinig mogelijk op te vallen.

Is het boek ook toegankelijk voor de geïnteresseerde leek?

Zeker, het is een echt publieksboek. Terwijl Dash het wel volgens de regels van de kunst heeft geschreven. De helft van het boek bestaat uit zijn verantwoording, de literatuurlijst en het notenapparaat. Het grote publiek zal dat overslaan, maar ik vond het minstens zo interessant als het verhaal. Hoe heeft Dash het gedaan?

Als je zelf (nog) een historisch publieksboek mocht schrijven, waar zou dat boek dan over gaan?

Momenteel zit ik in de onderzoeksfase van een nieuw boek, maar ik spreek liever niet over boeken waarmee ik bezig ben – bijgeloof van mijn kant. Ergens in de toekomst zou ik graag eens een boek schrijven over de eerste decennia van de luchtvaart. Je kon in die tijd in één klap wereldberoemd worden als je een recordvlucht maakte. De pioniersgeest van de mensen die deze uitdaging aangingen, vind ik fascinerend. Vooral omdat de meeste piloten ergens in de oceaan eindigden. Er is een mislukte recordpoging gedaan die me bijzonder aanspreekt, omdat er een Nederlands tintje aanzit. Als ik daar ooit over ga schrijven, dan wil ik die route zelf vliegen, het liefste in hetzelfde toestel. Er schijnt nog eentje luchtwaardig te zijn. Dus ik ben aan het sparen.

Wat vind je van het Nederlandse aanbod aan geschiedenisboeken?

We hebben niet te klagen. Het aanbod is breed en de kwaliteit is vaak hoog, hoewel er natuurlijk ook wel wat kaf onder het koren zit. Een paar prachtige voorbeelden van de afgelopen tijd:

Frank Dikötter heeft met De Culturele Revolutie een instant standaardwerk afgeleverd. Net als Batavia’s Graveyard is het een boek over hoe ver mensen kunnen gaan onder de juist (of onjuiste) omstandigheden. Ik heb het zo nu en dan weg moeten leggen omdat de wreedheid die Dikötter beschrijft soms té bizar is.

De biografie van Karl Dönitz van Barry Turner heb ik net uit. Niet de beste Nederlandse vertaling aller tijden, maar toch een heel fijn boek. Ik hou van eindes, laatste dagen, instortende rijken; waarom kan ik niet uitleggen. Dit boek biedt een flinke dosis daarvan. Dönitz moest als opvolger van Hitler in die chaotische laatste weken Duitsland behoeden voor de totale vernietiging. Turner tekent dat mooi op.

Ook uitstekend, maar over het hoofd gezien door velen: De Koude Kermis van KPN. Recente economische historie van de hoogste plank. De schrijvers beschrijven de werdegang van een trots staatsbedrijf. Verplichte literatuur voor iedereen die iets wil weten over de geschiedenis van privatisering.

Welk historisch boek lees je momenteel?

De Roofkoning van Machiel Bosman, ik ben halverwege. We zijn concurrenten voor de Libris Geschiedenisprijs, maar dat mag de pret niet drukken. Het is een ongewoon boek, in de gunstige zin van het woord. Bosman schrijft nogal beeldend en soms van-de-hak-op-de-tak, maar dat maakt het juist een verfrissend boek. En dan ook nog over een onderwerp dat we een beetje zijn vergeten in Nederland, de William en Mary era.

Aan wie geef je het stokje door?

Ik wil graag Tom Pfeil uitnodigen, de huishistoricus van de Belastingdienst. Hij schrijft opmerkelijk interessante boeken over de meest verschrikkelijke overheidsdienst van Nederland. Dat verdient meer aandacht.

Lees hier de antwoorden van Tom Pfeil

Rubriek: Het favoriete geschiedenis van…

Het favoriete geschiedenisboek van Philip Dröge: Batavia’s Graveyard – Mike Dash
Overzicht van boeken van Philip Dröge