Museum Het Rembrandthuis in Amsterdam heeft een belangrijke schenking ontvangen: het schilderij Herderin in een landschap uit ca. 1641 van Ferdinand Bol, een van Rembrandts beroemdste leerlingen. Het schilderij is aan het museum geschonken door het echtpaar Hoogsteder, om het museum te steunen tijdens de coronacrisis.
Herderin in een landschap is afkomstig uit de privécollectie van het echtpaar. Het werk is vanaf de heropening van het museum te zien in de Sael, de woon- en slaapkamer van Rembrandt, in het Amsterdamse museum. In hetzelfde pand heeft Ferdinand Bol in de zeventiende eeuw les gehad van Rembrandt. Willem Jan Hoogsteder:
“Sinds de coronacrisis hebben mijn vrouw en ik meer tijd voor reflectie. Als schenkers zijn we in staat om een museum te helpen door iets bijzonders toe te voegen aan de collectie. We wisten meteen dat we iets wilden doen voor Museum Het Rembrandthuis; de mate van kennerschap en de focus op onderzoek van het museum zijn erg stimulerend. Het museum is ook de perfecte plek voor dit werk van Ferdinand Bol, omdat de atelierpraktijk van Rembrandt hier centraal staat — hoe hij zijn leerlingen opleidde en de uitwisseling van stijlen tussen meester en leerling. ‘Herderin in een landschap’ is een vroeg werk van Ferdinand Bol, waarmee hij zijn oude leermeester wil overtreffen.”
Arcadië
Het schilderij van Ferdinand Bol toont een pastorale scène die zich afspeelt in het fictieve land Arcadië. Dit droomland vol herders en herderinnen werd al door de antieke dichters bezongen. In de vroege jaren 1640 was de arcadische thematiek zeer in trek, mede dankzij opvoeringen van pastorale toneelstukken. Onduidelijk is of dit schilderij verband houdt met een specifiek toneelstuk. Wie de vrouw in het schilderij voorstelt, is ook onbekend. Volgens het Rembrandthuis lijkt in dit schilderij sprake te zijn van een algemene boodschap:
“Het droomland is hier afgezet tegen het verdorven hofleven, verbeeld door het paleis in de achtergrond.”
Leonore van Sloten, conservator Museum Het Rembrandthuis:
“Dit schilderij legt een fenomeen bloot dat typerend is voor Bol: het hergebruik van composities en motieven die hij tijdens zijn leertijd bij Rembrandt moet hebben geoefend. De compositie van ‘De Herderin in een landschap’ laat namelijk een vrije vertaling zien van Rembrandts ‘Christus als hovenier’ uit 1638, een werk dat door Rembrandts leerlingen gekopieerd is ter oefening in stijl en voor de verkoop. Een van die kopieën hangt in het Rembrandthuis en is vermoedelijk door Ferdinand Bol gemaakt.”
