De bloedige slag om Saipan (1944)

Op 15 juni 1944 barstte in de Stille Oceaan onder de codenaam “Operatie Forager” de strijd los om Saipan, een eiland in de noordelijke Marianenarchipel. Na drie weken van hevige en bloedige gevechten waarbij alleen al aan Japanse zijde meer dan 30.000 soldaten sneuvelden, viel het eiland in handen van het Amerikaans leger. Een relaas:

De voorgeschiedenis

Na de Eerste Wereldoorlog werden met het Verdrag van Versailles de Duitse koloniale gebieden in Azië grotendeels toegewezen aan Japan, dat daardoor het bestuur verkreeg over onder meer de Marianen en de Marshalleilanden. In de daaropvolgende jaren wist Japan bovendien, mede door een verregaande territoriale expansiepolitiek, steeds meer invloed te verwerven op het Aziatische vasteland. Zo vormde het zogenaamde Shenyang-incident waarbij een Japanse spoorweglijn werd opgeblazen de aanleiding om in 1931 Mantsjoerije binnen te vallen en er de Japanse vazalstaat Mantsjoekwo uit te roepen.

De annexatie van Mantsjoerije was blijkbaar niet voldoende want in de nazomer van 1937 viel Japan de Chinese provincie Rehe binnen en veroverde al vlug een groot deel van het oosten van China. Pas toen enige tijd daarna ook de toenmalige Chinese hoofdstad Nanking werd ingenomen en het Japanse leger er op gruwelijke wijze honderdduizenden inwoners uitmoordde, rees er vanuit de internationale gemeenschap protest. Kort daarna besloten de Verenigde Staten een olie- en handelsembargo in te stellen tegen Japan. De gevolgen van de boycot werden na verloop van tijd langzaam merkbaar en werden door Japan aangegrepen om op 7 december 1941 de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbor op Hawaï aan te vallen waardoor de Tweede Wereldoorlog nu ook in dat deel van Azië een feit werd.

De strijd in de Pacific

In de eerste maanden na de verrassingsaanval op Pearl Harbor leek het erop dat niets of niemand het Japanse leger kon tegenhouden. Achtereenvolgens werden de Britse kolonies Hongkong en Singapore ingenomen en wat later vielen ook de Filipijnen in Japanse handen. Tegen het voorjaar van 1942 hadden de Japanners dan ook een gebied veroverd dat zich grosso modo uitstrekte van Birma tot de Salomonseilanden. In juni 1942 begonnen de krijgskansen echter te keren toen een Japans vlooteskader onder bevel van admiraal Yamamoto nabij Midway een verpletterende nederlaag opliep waarbij in één klap vier vliegdekschepen tot zinken werden gebracht. Toen wat later de Japanners ook het strategisch gelegen eiland Guadalcanal moesten prijsgeven, betekende dit het einde van hun hegemonie in de Stille Oceaan.

De Slag om Saipan

In de zomer van 1944 hadden de Verenigde Staten de plannen uitgewerkt voor een grootscheepse landingsoperatie op Saipan. De Amerikanen wilden het 123 km² grote eiland veroveren om er een luchtmachtbasis in te richten van waaruit met B-29 bommenwerpers Tokio kon worden aangevallen.

Op 13 juni 1944 begon een Amerikaanse invasievloot de Japanse stellingen op het eiland onophoudelijk te beschieten. Saipan werd op dat moment verdedigd door meer dan dertigduizend Japanse infanteristen onder het commando van generaal Saito Yoshisugu. Na twee dagen beschieting landde in de ochtend van 15 juni de eerste Amerikaanse aanvalsgolf op de stranden van Saipan en slaagde erin om tegen de avond een bruggenhoofd te vestigen. In de daaropvolgende nacht liet Saito zijn troepen een tegenaanval uitvoeren. De opzet mislukte echter en in nauwelijks enkele minuten lieten onder een moordende kogelregen honderden Japanse soldaten het leven. De volgende dagen moest Saito, terwijl de verliezen aan Japanse zijde zich opstapelden, steeds verder terugplooien op defensieve posities.

Toen na drie weken van bloedige gevechten vrijwel het hele eiland in Amerikaanse handen was, pleegde Saito in de nacht van 9 op 10 juli rituele zelfmoord. Verscheidene honderden doodsbange burgers waaronder tal van vrouwen en kinderen verkozen om samen met de nog weinig in leven zijnde Japanse militairen gezamenlijk zelfmoord te plegen door vanop de kliffen een zekere dood in zee tegemoet te springen. De Slag om Saipan zou uiteindelijk naar schatting tussen de 40.000 en 45.000 slachtoffers maken waaronder circa 5.000 Amerikaanse mariniers en soldaten.

Herdenkingsmonument

In 1978 werd ter nagedachtenis van de gesneuvelde Amerikaanse soldaten op Saipan een bijna vier meter hoog obeliskvormig herdenkingsmonument opgericht waarop de volgende inscriptie te lezen staat:

This memorial has been erected by the Unites States of America in humble tribute to its sons who paid the ultimate sacrifice for the liberation of the Marianas.
(Dit monument werd opgericht door de Verenigde Staten van Amerika in nederig eerbetoon aan haar zonen die het ultieme offer brachten voor de bevrijding van de Marianen.)