In het Noord-Hollandse Oudorp (gemeente Alkmaar) hebben archeologen restanten van een barbacane of bruggeschans gevonden. De versterkte voorpoort maakte vroeger onderdeel uit van de verdedigingsstructuur van De Middelburg, een voormalig kasteel waar alleen de funderingen en de slotgracht nog van bewaard zijn gebleven.
De resultaten van dit onderzoek geven de exacte locatie van het kasteel. Daarnaast zijn er aanwijzingen voor het bestaan van een haven en een grotere voorburcht. Ook zijn er onbekende structuren aangetroffen die totaal niet pasten bij het beeld dat er tot nu toe was van het kasteel. De gemeente Alkmaar:
“Ook nog niet geraadpleegde historische bronnen leverden een schat aan informatie op. Zo blijkt dat het kasteel een enorme hoeveelheid bijgebouwen heeft gehad die niet passen op het huidige kasteelterrein. Het kasteelterrein heeft veel verder doorgelopen in oostelijke richting en vraagt om nader onderzoek.”
De onbekende structuren zijn vorige week onderworpen aan een radaronderzoek, waardoor men nu meer inzicht heeft in de structuur en omvang. Er bestonden al vermoedens over de aard van deze structuur en in de grafelijke rekeningen uit 1445 werd het antwoord gevonden: er heeft bij het kasteel een barbacane gestaan.
Barbacane
Een barbacane is een versterkte voorpoort die integraal onderdeel uitmaakt van de verdedigingsstructuur van het kasteel. In Nederland is deze structuur volgens de onderzoekers nog nooit aangetroffen bij een kasteel.
Barbacanes komen vooral voor in Engeland en Frankrijk. Dat er nu een in Alkmaar bij een Floris V kasteel gevonden wordt kan volgens de archeologen verklaard worden door de nauwe relaties die Floris V had met de Engelse koning Edward I.
“Die bouwde veel dwangburchten in zijn strijd tegen de Welshmen en Floris V heeft waarschijnlijk daar zijn inspiratie gehaald voor zijn dwangburchten. In Nederland worden wel eens barbacanes gevonden bij verdedigingswerken rondom een stad, maar bij een kasteel waren ze tot dusver onbekend.”
Hoe de barbacane bij het huidige Ouddorp er precies uit heeft gezien is nog onbekend, dit wordt nog verder onderzocht. Een impressie zoals een barbacane eruit heeft gezien uiteraard op de Alkmaarse schaal, is bijvoorbeeld de Barbacane Porte Saint-Pierre in Caen of de Ponttor in Aachen.
Kasteel De Middelburg
