Staat wil 150 miljoen euro betalen voor De Vaandeldrager van Rembrandt

De Nederlandse Staat wil 150 miljoen euro uittrekken voor de aankoop van het schilderij De Vaandeldrager (1636) van Rembrandt van Rijn. Dit werk bevindt zich al eeuwenlang in privécollecties. Het was eerder onder meer in bezit van de koning van Engeland. Sinds 1844 maakt het werk onderdeel uit van de collectie van de Franse bankiersfamilie Rothschild.

De Franse regering heeft deze week laten weten het schilderij niet te willen kopen en bereid te zijn een exportlicentie af te geven. Daarmee zou de weg voor Nederland vrij zijn om het belangrijke werk van Rembrandt aan te kopen. Of het schilderij daadwerkelijk aangekocht kan worden, hangt af van de Tweede Kamer. Woensdag heeft de regering een voorstel tot wijziging van de begroting van OCW om de aankoop mogelijk te maken naar het parlement gestuurd. Volgens de NOS heeft ministerie van Cultuur “goede hoop” dat de Kamer de aankoop zal steunen.

Mocht werk inderdaad gekocht kunnen worden, dan zal De Vaandeldrager op tournee door Nederland gaan en in alle provincies worden getoond aan het publiek. Uiteindelijk zal het dan een plek krijgen in de Eregalerij van het Rijksmuseum. Volgens het ministerie gaat het om “het belangrijkste werk van Rembrandt dat nog in particuliere handen is”.

In 2019 was het schilderij nog op een expositie te zien in het Rijksmuseum. De waarde werd destijds geschat op 165 miljoen euro. De Nederlandse Staat wil het werk met enkele andere partijen aankopen. De Vereniging Rembrandt wil 15 miljoen bijdragen en vanuit het Rijksmuseum Fonds wordt 10 miljoen ingelegd. De Staat wil 150 miljoen betalen, waarvan 19 miljoen uit het museaal Aankoopfonds komt.

De Vaandeldrager

Rembrandt was dertig jaar oud toen hij De Vaandeldrager schilderde. Hij schilderde zichzelf in sierlijke historische kleding. Volgens kenners plaatste hij zich hiermee bewust in de noordelijke traditie van portretten van vaandeldragers van beroemde kunstenaars als Albrecht Dürer, Lucas van Leyden en Hendrick Goltzius.

Vaandeldragers hadden een gevaarlijke taak binnen de schutterijen in de zeventiende eeuw: op het slagveld begeleidden ze de troepen in glanzende kledij en met het vaandel zwaaiend. De schutterijen hadden een essentiële rol in de Tachtigjarige Oorlog, de opstand tegen het Spaanse gezag. Volgens onderzoekers toont De Vaandeldrager ook de ambitie van Rembrandt om een ​​groepsportret te schilderen voor de schutterij van Amsterdam, destijds de meest gewaardeerde opdracht die een schilder kon worden toegekend. Daarin slaagde Rembrandt zes jaar later toen hij de opdracht kreeg om De Nachtwacht te schilderen.

Minister Van Engelshoven (cultuur) over de geplande aankoop:

“Met deze gezamenlijke aankoop, maken we één van de mooiste werken van Rembrandt toegankelijk voor iedereen. Hiermee komt het werk, na honderden jaren, nu in publieke handen en zal dit ook voor altijd zo blijven. Zo kan iedereen genieten van dit schilderij met enorme culturele en historische waarden. De Vaandeldrager komt na een reis van eeuwen nu voorgoed naar huis.”

Rembrandt heeft ongeveer 340 schilderijen gemaakt. De meeste hiervan bevinden zich in buitenlandse musea en particuliere collecties. In Nederland zijn 44 schilderijen van Rembrandt waarvan er 22 in het Rijksmuseum te vinden zijn.

Ook interessant: Schets ontdekt onder De Nachtwacht
Boek: Rembrandt. The Complete Paintings