In aanloop naar de viering van 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden in 2013 is bij het Haags Historisch Museum vanaf volgende maand een tentoonstelling te zien over de staatsman Gijsbert Karel van Hogendorp (1762-1834).
Nadat zijn vader naar Nederlands-Indië was vertrokken om daar zijn fortuin te maken, ontfermde Wilhelmina van Pruisen, de echtgenote van stadhouder Willem V, zich over Gijsbert Karel en zijn broer Dirk. Zij zorgde ervoor dat de broers een goede opleiding genoten in Berlijn. Vervolgens maakte Gijsbert Karel een avontuurlijke reis naar Amerika, waar hij logeerde op het landgoed van George Washington. Hij had hier onder meer veel contact met Thomas Jefferson.
Na zijn studie rechten in Leiden werd Van Hogendorp pensionaris van Rotterdam, een functie die hij in 1796 moest opgeven vanwege zijn Oranjegezindheid. Hij vond een nieuwe bezigheid in het handelshuis van zijn overleden schoonmoeder in Amsterdam. In 1809 verhuisde hij naar Den Haag, waar hij in een herenhuis aan de Kneuterdijk woonde.
Voor Van Hogendorp was 1813 het belangrijkste jaar in zijn leven. Samen met de heren Van der Duyn van Maasdam en Van Limburg Stirum nodigde hij de Prins van Oranje uit om als ‘soeverein vorst’ naar Den Haag te komen. Van Hogendorp stelde bovendien de eerste grondwet samen. In december van dat jaar werd hij de eerste minister van Buitenlandse Zaken van het nieuwe Soeverein Vorstendom der Verenigde Nederlanden. Bovendien kreeg hij voor de provincie Holland zitting in de Tweede Kamer en werd hij in 1815 benoemd tot Minister van Staat en verheven in de adelstand. Na zijn afscheid uit de actieve politiek bleef hij geïnteresseerd in het landsbestuur en publiceerde daar geregeld over. Dit tot ongenoegen van de koning die als ‘verlicht despoot’ weinig behoefte had aan kritiek.
Van Hogendorp kreeg later een eigen standbeeld in zijn geboortestad Rotterdam. Ook prijkt er een beeld van hem op het in 1869 onthulde Nationaal Gedenkteken op Plein 1813 in Den Haag. Daarnaast markeert een gedenksteen de plaats waar hij woonde aan de Kneuterdijk.
Tentoonstelling
Grootste object in de tentoonstelling over Van Hogendorp is een maquette uit 1869 van het Nationaal Gedenkteken op Plein 1813. Daarnaast worden aan de hand van prenten en bijzondere antiquiteiten de landing van prins Willem in Scheveningen in 1813 en zijn aankomst in Den Haag gevisualiseerd.
De tentoonstelling vindt plaats ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van het Rotterdamsch Genootschap Gijsbert Karel van Hogendorp en loopt van 20 mei tot en met 14 augustus 2011.
