Om het verzet tegen de Sovjetbezetting te breken liet Stalin tussen 1940 en zijn dood in 1953 600.000 burgers uit de Baltische staten deporteren. Dat was een enorme klap, aangezien de drie landen in die jaren samen niet meer dan rond de zeven miljoen inwoners telden.
Twee takken van het beruchte sovjet-strafkampensysteem, de Karlag en Steplag, lagen in het Centraal-Aziatische Kazachstan. Vandaag probeert het sinds 1991 onafhankelijke land die erfenis en periode wat onwennig een plaats te geven in zijn historische canon en nationale identiteit.
In 1941 werd de veertienjarige Dalia Grinkeviciute samen met haar moeder en broertje uit Litouwen naar Siberië gedeporteerd. Als sterkste van de drie wierp ze zich op om dwangarbeid te verrichten.
De Georgische politicus Lavrenti Beria (1899-1953) is de geschiedenisboeken ingegaan als het beruchte hoofd van de Russische geheime dienst NKVD, in de tijd van de Koude Oorlog. Hij werd door Jozef Stalin ‘onze Heinrich Himmler’ genoemd. Wie was Beria? En waarom had hij de reputatie een Russische Himmler te zijn?
18 miljoen doden. Dat is de meest conservatieve schatting van het slachtofferaantal van de Goelag, het netwerk van werk- en strafkampen in de Sovjet-Unie.
Idealistische communisten, naïeve gelukszoekers en gevangengenomen SS’ers; allen hebben zij de wreedheden van de Goelag aan den lijve moeten ondervinden. In de expositie worden enkele verhalen van Nederlanders uitgelicht om een beeld te geven van de diversiteit aan achtergronden.
Ons beeld van de Sovjet-Unie is, vergeleken met nazi-Duitsland, vaak een beetje lacherig: wodka, luiheid en armoede typeren de Rus. De hamer en sikkel roepen minder afkeer op dan het hakenkruis. En een concentratiekamp is in de westerse beeldvorming veel afschrikwekkender dan de Goelag. Maar in hoeverre kloppen dit soort stereotypes? Historica Anne Applebaum beantwoordt deze vraag overtuigend.
De Russische premier Vladimir Poetin heeft het boek De Goelag-archipel van Aleksandr Solzjenitsyn bestempeld als verplichte kost. Vanaf volgend jaar staat het boek op de verplichte boekenlijst van middelbare scholieren in Rusland.
Tijdens de herdenking van de Sovjet-overwinning op nazi-Duitsland worden er geen posters van Stalin opgehangen. Dat heeft het Kremlin laten weten.
In Moskou barsten steeds meer protesten los over de plannen van de gemeente om oud-dictator Jozef Stalin te vereren. Dat melden verschillende persbureaus. De gemeente wil op 9 mei, tijdens de viering van de overwinning op Nazi-Duitsland, grote reclameborden in de stad hangen om de oud-dictator te eren. Volgens Boris Gryzlov, leider van de regeringspartij Verenigd Rusland kan die overwinning
De Russische schrijver Aleksandr Solzjenitsyn ontving in 1970 de Nobelprijs voor de Literatuur. Hij werd wereldwijd bekend met zijn werk De Goelag-archipel.
