De Raaf werd in 1924 geboren in het Drentse Emmercompascuum. Tijdens de Tweede Wereldoorlog dook hij onder in Smilde, omdat hij weigerde voor de Duitsers te werken. In Smilde werd hij lid van een knokploeg. Op 2 juni 1944 werd hij opgepakt en overgebracht naar kamp Amersfoort. Vanaf daar werd hij getransporteerd naar het Duitse kamp Neuengamme.
De familie van De Raaf heeft het stoffelijk overschot afgelopen dagen naar Nederland terug gebracht door de plaatsen waar hij leefde, zoals Smilde en Emmer Compascuum. Vandaag wordt hij begraven in Heiloo, bij het graf van zijn broer.
Zoektocht
De familie heeft talloze jaren tevergeefs gezocht naar de verblijfplaats van De Raaf. Vorig jaar deed een neef, Bert de Raaf, nog een poging, samen met Bertus de Graafs biograaf Vincent van de Vrede. Met hulp van de Duitse overheid en oud-kampbewoners kwamen ze op het spoor van de verzetsheld. Het lichaam werd afgelopen juni gevonden in een massagraf in Porta Westfalica. Inmiddels is met DNA-onderzoek vastgesteld dat het lichaam inderdaad van De Raaf is.
Voorafgaand aan de begrafenis vond vandaag in Kamp Amersfoort een speciale herdenking plaats, waar onder meer brieven kampbrieven werden voorgelezen en de kampbel werd geluid.
De Westdeutsche Rundfunk (WDR) is bezig een documentaire te maken en heeft de zoektocht vanaf de opgraving gefilmd. Ook de Nederlandse televisie volgt deze bijzondere terugreis. Biograaf Vincent van de Vrede schrijft over Bertus’ leven en terugkeer een boek. Dit boek verschijnt voorjaar 2011 bij Uitgeverij Compaan.
Overzicht van boeken over de Tweede Wereldoorlog
