Dark
Light

Victoria Woodhull, de eerste vrouwelijke presidentskandidate van Amerika

“Ooit, op een dag zal een vrouw dit land leiden.”
18 minuten leestijd
Victoria Claflin Woodhull
Victoria Claflin Woodhull, 1870

Wicked Woodhull, de vreselijke sirene, madame Satan, zo werd Victoria Woodhull (1838-1927) genoemd. Feministe met ‘communistische’ sympathieën, eerste vrouwelijke beursagente, een van de eerste vrouwelijke kranteneigenaars én de eerste vrouwelijke presidentskandidate. Victoria Woodhull had behoorlijk wat lef en doorzettingsvermogen. Een leven van de goot naar de glorie! En terug…

De veerkracht van Victoria Woodhull was verbazend. Het armeluiskind eindigde haar leven als een deftige, waardige Engelse landlady met als motto:

Ik ken maar één groter geluk dan het genoegen om de wereld te commanderen en dat is het geluk aan niemand te hoeven gehoorzamen.

Victorie Woodhu(a)ll op een verkiezingsposter
Victorie Woodhu(a)ll op een verkiezingsposter
Victoria California Claflin werd in Ohio geboren in een armtierige, rabauwige familie met tien kinderen. Het hele dorp sprak schande van de kliek Claflin; een zootje ongeregeld dat wel God maar geen gebod kende. Vader Buck, een louche kerel, brengt al sjoemelend zonder al te veel te werken, weinig geld binnen. Hij versjachert paarden, speelt poker, gokt en wordt zelfs verdacht van valsmunterij en van brandstichting. Een slinkse boef die weet te verdwijnen als de grond te heet onder zijn voeten wordt.

De kinderen zijn een bende wildebrassen die zonder schoenen rondzwerven. Zomaar wat rondlummelen. Moeder Roxanne, van Duits-Joodse origine, is eerder een slons dan een zorgende moeder. Ze vloekt, brult in het openbaar tirades naar God en hangt de vuile was van het hele dorpje buiten. Is ze visionair dat ze weet wat deftige burgers binnenkamers verborgen willen houden? Met haar spiritistische seances past Roxy in het godvrezende klimaat van het midden negentiende-eeuwse Amerika.

Vliegende tafels

Spiritisme, paranormale paranoia, sektes zijn dagelijkse kost in pioniersgemeenschappen waar the struggle for life hard is. Alle geluk- en fortuinzoekers, alle gedeporteerde boeven, alle godsdienstfanaten, alle armoelijders die het oude continent ontvluchten op zoek naar een nieuw en beter leven, kennen maar één wet: overleven. Alles – en dat is niet alleen zachtzinnig ellebogenwerk – is gepermitteerd om te overleven. Het leven is aan de durvers, zelfs met niet al te koosjere ondernemingen. Dat beseft vader Claflin. Hij probeert de gaven van zijn kinderen en de goedgelovigheid van de mensen ten gelde te maken. Angsten uitbuiten kan een goede bron van inkomsten zijn.

Victoria C. Woodhull
Victoria C. Woodhull
Als jong meisje kan Victoria mensen begeesteren met haar uiteenzettingen. Haar zusje Tennessee heeft visioenen en broer Hebern wordt tot kankerspecialist geproclameerd. Hij kan ook scheurbuik, koortsen, hemorroïden, oogziektes, astma, reuma, tandpijn, chronische kwalen en ingebeelde ziektes… genezen. De Claflins openen zelfs een tijdje een groezelige kliniek tot de goegemeente haar goedgelovigheid verliest.

Het excentrieke gezin is voortdurend on the road als helderzienden en magnetische helers. Als ze in de buurt zijn, zweven de tafels en gebeuren er halve mirakels. De bende Claflin is als een circus vol magie en trucs. Een magnetiserende aantrekkingskracht moeten de kinderen – vooral de dochters – Claflin wel hebben gehad want ondanks hun vuilgebektheid worden oudere, deftige en poenige burgers hopeloos verliefd op de jonge Claflins. Zusje Poly trouwt – amper vijftien jaar jong – met de gouverneur van Kansas. Margaret-Ann strikt op haar zeventiende een rijke apotheker van zesendertig jaar. De welmenende man denkt haar te kunnen heropvoeden tot een zachte en liefhebbende echtgenote. Maar dat is buiten de klitband tussen de kliek Claflin gerekend.

Ook Victoria maakt sociale promotie want dokter Canning Woodhull wordt hopeloos verliefd op de mooie Victoria. De gerespecteerde, schijnbaar nuchtere man die “spiritisme” klinkklare nonsens vindt, valt voor de charmes van een tiener met helderziende ogen en talenten. Amper een paar maanden na de eerste ontmoeting in 1853 trouwt de geneesheer met de heelster.

Op de huwelijksakte staat dat Victoira achttien jaar is. In werkelijkheid is ze pas… vijftien.

De vrouw met de broek aan

Met zijn filantropische inborst wil ook dr. Woodhull zijn jonge eega bijschaven. En het lijkt de eerste maanden nog te lukken ook. Victoria gedraagt zich. Zelfs in de stijve burgerwereld van haar schoonouders, rechter en mevrouw Woodhull in Rochester. Ze leert de omgangsvormen van de hoge klasse maar het wilde katje is niet murw door de etiquetteregels. Ze luistert en glimlacht afwezig wanneer schoonpapa fulmineert tegen de suffragettes.

Bloomerkostuum
Bloomerkostuum
Feministe Elisabeth Cady Stanton was zo onwelvoeglijk om stemrecht voor vrouwen te eisen en Amelia Bloomer wou vrouwen een grotere bewegingsvrijheid gunnen. Het Bloomerkostuum! Men sprak er schande van. Net in die outfit verschijnt Victoria op het feestje voor haar zeventiende verjaardag: een kort jakje in groen fluweel, jurk in zwarte taffetas tot aan de knieën, daaronder een bollende broek gestropt aan de enkels, zwarte schoenen met witte slobkousen en een strohoedje op het hoofd. Om elk misverstand uit de weg te ruimen, daarbij nog de badge van de suffragettes opgespeld: een zilveren margriet met in het gouden hart het devies:

De gerechtvaardigde macht der regeringen stoelt op de instemming van de burgers.

Deze uitdagende houding – een vrouw met een broek! – is een sociale ramp voor haar schoonouders maar voor Victoria is de druk van de stoomketel. Ze wil naar Californië in het kielzog van de goldrush. Onderweg wordt haar eerste zoon Byron geboren, later volgt nog een dochter, Zula Maud. Omdat haar man – naar haar mening – zo lamlendig is, zoekt ze zelf werk als actrice. Canning grijpt naar de fles en zorgt voor zijn zoon, die mentaal gehandicapt is, mogelijk na een zware val, volgens Victoria te wijten aan het alcoholmisbruik van haar echtgenoot. Canning, een nieuwe man? Hij zal zijn leven lang voor zijn zoon zorgen en alsmaar meer in de drank vluchten en… zich laten onderhouden door zijn ex. Het verwekt – zelfs in het liberale New York – schandaal dat een ex-man in hetzelfde huis leeft als zijn voormalige vrouw en haar nieuwe echtgenoot.

Maar het ‘nestgevoel’ van de Claflins is blijkbaar onverwoestbaar. Telkens weer troepen de gezinsleden – met aanhang – samen in éénzelfde groot huis. Het is een janboel van jewelste; een bezoeker komt even ‘goeiedag!’ zeggen en blijft weken hangen. Gastvrijheid, drank en eten zijn er in overvloed. De scheldkanonnades, het geroep en getier galmen de hele dag door de gangen en de kamers.

Cornelius Vanderbilt
Cornelius Vanderbilt – Geportretteerd door Nathaniel Jocelyn, 1846
In New York onderhouden Victoria en haar zusje Tennessee dat huishouden van Jan Steen. In een interview verklaart Victoria dat ze – in die tijd – per maand 25.000 dollar verteerden. Af en toe barst wel eens de bom wanneer moeder Roxanne teveel geld uitgeeft aan opzichtige jurken of wanneer ze een proces aanspant tegen haar dochter wegens aantasting van de goede zeden en tegen haar schoonzoon wegens bigamie en verkrachting. De familie Flodder.

Geldgewin

Met zusje Tennie vormt Victoria een uitstekende tandem. Als rondreizende genezers en waarzeggers verdienen de twee goed geld. Hebben ze ook mannen gepluimd? Het werd gezegd, vooral omdat Tennessee nymfomane trekken zou hebben vertoond. Een seksuele appetijt die vrij en vrolijk beleefd wordt. Was het dat wat Cornelius Vanderbilt aantrok? Of waren het de zalvende handen van Tennie? Of de spitse geest van Vicky?

Vanderbilt was één van de nieuwe Amerikaanse rijken die als elfjarige op zeilschepen begon te werken. De achter-achterkleinzoon van Jan Aertsen, een Nederlandse migrant uit het dorpje “de Bilt” bij Utrecht, bouwde uit het niets een zakenimperium op. Zijn vrouw, een verre nicht, hield een kroeg open terwijl hij met zijn zeilboten de New Yorkse forten bevoorraadde. Vandaar zijn bijnaam Commodore. Herkende hij de gedrevenheid van de zusjes Claflins? Ook hij was een arrivist die niet erkend werd door de ‘oude’ families van de stad. Samen zouden ze de zelfvoldane burgers eens een ferme loer draaien.

Uitgave van Woodhull & Claflin
Uitgave van Woodhull & Claflin
Met de stiekeme steun van de Commodore zetten de zusjes in Wallstreet in 1870 een makelaarskantoor op: Woodhull & Claflin. Het allereerste beurskantoor enkel gerund door vrouwen, de Lady Brokers. Bij de ingang van hun bureau hing de slogan:

Alle heren die hier binnenkomen, moeten hun financiële problemen meteen uitleggen en onmiddellijk weer verdwijnen.

Als strovrouwen van Vanderbilt infiltreerden W&C in een geheime goudspeculatie die talrijke fortuinen opvrat maar van de zusjes op luttele tijd miljonairs maakte. De zaken floreerden dankzij tips van ‘zakenkennissen’. Het is geven en nemen want Vanderbilt is gefascineerd door het spiritisme waarin Victoria blijkbaar een kei is. De Commodore zou zijn spoorwegnet hebben uitgebreid na een spiritistische seance want toen men hem vroeg hoe hij op het idee van dat treinverkeer was gekomen, zou hij monkelend geantwoord hebben:

Ik luister naar de geesten.

Geesten of spoken zijn de twee niet-gechaperonneerde dames zelf. Mensen vergapen zich aan de Queens of Finances, aan de bewitching brokers.

Heksen?

Het spiritisme tierde na de Amerikaanse burgeroorlog welig. Vele nabestaanden wilden in contact treden met hun gestorven geliefden. De geesten zijn immers niet dood. Daar was men van overtuigd en Victoria geloofde – op haar zesde al – dat ze de spreekbuis van de Griekse redenaar Demosthenes was. En redevoeringen afsteken, daarin was Victoria een natuurtalent. Mensen luisterden ademloos naar haar speeches. Zelfs de suffragettes zijn bereid hun jaarlijkse bijeenkomst van de National Woman Suffrage Association even uit te stellen om naar die merkwaardige zakenvrouw te gaan luisteren.

Victoria Woodhull spreekt het 'Judiciary Committee' van Amerikaans Congres toe, 1871
Victoria Woodhull spreekt het ‘Judiciary Committee’ van Amerikaans Congres toe, 1871

Temeer omdat Victoria erin geslaagd was haar verzoekschrift Petition Woodhull in het Capitool te mogen verklaren. Dat een vrouw de juridische commissie van het Congres toesprak! Ongezien en ongehoord. Victoria die al een tijd voor betere leefomstandigheden van vrouwen pleitte, verkondigde dat:

…gezien het 14e en het 15e Amendement van de Grondwet bepalen dat elke burger het recht heeft te stemmen, ook vrouwen het recht hebben om te stemmen.

Vrouwen zijn toch ook burgers. Ja toch? Waarom gebruiken ze hun stemrecht dan niet? Dat is haar logica. Met haar eerste publieke optreden wordt Victoria meteen als dé leidster van de vrouwenrechten naar voor geschoven. Haar portret verschijnt in kranten en haar vooruitstrevende denkbeelden worden becommentarieerd. In de krant New York Tribune laat ze een verklaring opnemen:

We zijn niet van het soort dat onze sekse geen enkel recht geeft omdat we gedomineerd worden door de wil van de mannen. Wel integendeel, ik denk dat heel veel vrouwen slecht of helemaal niet voorbereid zijn om hun bekwaamheden te benutten en dus niet kunnen profiteren van de kansen die zich voordoen. Eens vrouwen zich bewust zullen zijn van hun macht en vooral klaar zullen zijn voor alle plichten en roepingen van het leven, zal ons recht niet meer betwist worden. We vechten nu om dat doel te bereiken.

Victoria die zelf geen enkele opleiding heeft genoten, pleit voor onderwijs voor meisjes:

Dat onze meisjes uiteindelijk eens hetzelfde zouden leren als de jongens.

Victoria Woodhull probeert te stemmen
Victoria Woodhull probeert te stemmen

Zonder chaperon

Bovendien ijvert ze voor soepeler omgangsvormen. Een vrouw alleen, niet vergezeld van een man, werd na zeven uur ’s avonds niet meer bediend in een restaurant. Dat was zowaar verboden. Dat kriebelt bij Victoria. Samen met Tennie stapt ze op een avond het meest exclusieve New Yorkse restaurant binnen en bestelt champagne en tomatensoep. Twee vrouwen alleen, zelfs de uitbater die de hele familie regelmatig te gast had, wou hen buiten bonjouren. Dus riep Tennie de koetsier en nodigde hem uit… als chaperon. New York verslikte zich.

Victoria was hoogst onconventioneel. Ook haar denkbeelden. Ongehoord voor die negentiende-eeuwse puriteinse Amerikaanse samenleving: Victoria pleitte voor het recht van vrouwen om na een ongelukkig huwelijk een nieuw leven te beginnen. Gescheiden vrouwen – en zij was er zelf één – werden zowaar uit de maatschappij gestoten; terwijl mannen hun gang konden gaan.

Vrouwenrechten worden meer en meer haar streefdoel. Victoria is voor geboortecontrole, voor seksuele opvoeding, wel tegen abortus, voor gereglementeerde prostitutie, voor vegetarisme, voor spiritualiteit en voor korte rokken… Kort, dat betekent rokken die de enkel vrijlaten zodat de sleep niet meer door de modder van de straat sleurt en zodat vrouwen letterlijk stappen kunnen zetten.

Alleen al voor het doorbreken en bespreken van deze taboes werd Victoria door sommigen aanzien als een hoer. De Scandaleuses worden de zusjes genoemd.

Bovendien koesterde Victoria sociaal vooruitstrevende gedachten: achturen-werkweek, belastingen in verhouding tot het inkomen… Haar tweede man James Blood, kolonel uit de burgeroorlog, was een utopisch socialist en ook thuis in spiritistische milieus.

Vrije Liefde

Origin, Tendencies and Principles of Government
Origin, Tendencies and Principles of Government
Het libertair-anarchistisch gedachtegoed inspireerde Victoria voor haar boek Origin, Tendencies and Principles of Government. Het boek past bij de negentiende-eeuwse wazige hervormingstendensen die sociale en individuele vrijheid en ontplooiing, maar ook humanisme en antikapitalisme prediken.

Meer nog, Victoria wordt leidster van Groep 12 van de Communistische Internationale. Zij is de eerste die het Communistisch Manifest van Karl Marx in het Engels in Amerika publiceert. Omdat ze vooraf niet de toestemming aan de grote denker had gevraagd, wordt ze door Marx zelf vanuit Londen geëxcommuniceerd. Waarschijnlijk was het niet haar insubordinatie maar wel haar pleidooi voor vrije liefde en seksuele vrijheid, die Marx zure oprispingen gaf.

Want Victoria pleitte open en bloot voor vrije liefde. Echt monogaam was ze niet. Ze had onder meer een verhouding met de jonge Benjamin Tucker die later tot één van de boegbeelden van het Amerikaans anarchisme uitgroeide. Meermaals biechtte ze in het openbaar haar vrije liefde op:

Ja, ja, en nog eens ja, ik ben voor de vrije liefde. Ik vrij waar, wanneer en met wie ik wil en als ik dat wil, kan ik elke dag van minnaar veranderen. Dat is mijn natuurlijk , onvervreemdbaar recht. Het zijn niet de wetten die de liefde stimuleren, wel integendeel… Is dat goed begrepen?
Enkel vrije liefde kan geluk opwekken. Hou van mekaar wanneer je zelf wil en verlaat je partner wanneer haat liefde vervangt.
Ik heb de vervloekte ellende gezien die voortspruit uit de gelegaliseerde prostitutie die het huwelijk is. Duizenden arme, zwakke, rusteloze vrouwen worden jaarlijks vermoord en ziekelijke, onopgevoede kinderen blijven achter.

Het schokt preuts Amerika en het wordt haar later zwaar aangerekend: zelfs de huisbaas gooit haar wegens haar onorthodoxe standpunten het huis uit.

Karikatuur van Victoria Woodhull waarin de Amerikaanse door Thomas Nash wordt voorgesteld als Mrs. Satan
Karikatuur van Victoria Woodhull waarin de Amerikaanse door Thomas Nash wordt voorgesteld als Mrs. Satan

Mevrouw de president

Gedreven door ambitie maar ook in het besef dat ze haar ideeën enkel kan verwezenlijken als ze politieke macht heeft, stelt ze zich in 1872 kandidaat voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen. De Equal Rights Party draagt haar voor. Victoria was amper vierendertig en dus eigenlijk één jaar te jong voor de vereiste leeftijd van presidentskandidaat. Haar vicepresident is de vrijgelaten slaaf Frederick Douglass (die ze nooit ontmoet) en op verkiezingsmeetings posteert vooraan een Indiaans opperhoofd in kleermakerszit.

In de krant New York Herald had ze haar kandidatuur twee jaar voordien al bekend gemaakt:

Men eist de gelijkheid van man en vrouw. Wel, ik bewijs het. Heb ik me niet, met bijzonder veel succes, op het pad begeven dat voordien gereserveerd was aan de mannen? Wie zal ooit “de heks van Wall Street” vergeten? Dus vandaag eis ik het recht voor alle vrouwen om het onrecht dat hen nog steeds aangedaan wordt, aan te klagen. Ik eis ook het recht dat vrouwen zich in het publieke leven mogen engageren en ik kondig plechtig mijn kandidatuur voor het presidentschap van de Verenigde Staten van Amerika aan. Mijn kandidatuur zal me toelaten om een aantal algemene principes van een nieuwe economie en een verlichte justitie toe te lichten. Ik voorzie een groot aantal persoonlijke aanvallen maar wat ze ook zijn en welke agressieve en ongunstige commentaren ik ook zal krijgen, ik verleen aan niemand het recht om mijn eerlijkheid in twijfel te trekken… Ik heb de energie, de moed, de middelen, en de kracht die nodig zijn om me in deze wedren naar het witte huis te werpen en ik wil tot het einde lopen.

getekend Victoria Woodhull

En de campagne begint: met affiches, een officiële biografie, twee campagnecomités, lezingen overal ten velde, speeches, een campagnelied… Steeds als Victoria in het openbaar verschijnt, draagt ze een roos als corsage, of op haar ceintuur, of in haar kapsel… Dag en nacht werkt ze. Ze schrijft boeken, bereidt haar conferenties voor en om haar ideeën beter te verspreiden, lanceert ze een krant.

De Gazet

Op eigen kosten, met wat sponsoring van Vanderbilt en bij het eerste nummer veel betaalde advertenties verschijnt het luxueuze The Woodhull & Claflin’s Weekly, zestien pagina’s. In haar eerste editoriaal vraagt Victoria haar medewerkers om leugenachtige verklaringen of grofheden te vermijden. Het weekblad belooft:

Zonder reserve en in alle vrijheid, toegewijd te zijn aan de belangen van het publiek en alle onderwerpen zonder enige uitzondering te behandelen

Victoria Woodhull rond 1880
Victoria Woodhull rond 1880
En natuurlijk steunt de krant de kandidatuur van Victoria en is pleitbezorger voor stemrecht voor iedereen. Victoria’s bijdragen zijn scherp en spitant:

Men maakt van de vrouw een simpel lustobject. Door de lichaamsvormen voluptueuzer te maken, appelleert men direct aan de meest bestiale instincten van mannen.

[…]

Vrouwen, word bewust van jullie toestand! Voed jezelf op om onafhankelijk te zijn. De wereld zou gelukkiger zijn wanneer er werkelijke gelijkheid in kansen voor iedereen vanaf de geboorte zou zijn, zonder discriminatie in ras, nationaliteit of sekse.

Eens op dreef is Victoria niet meer in te tomen. Ze start een ware kruistocht tegen schandalen en malversaties, tegen corrupte politiemannen die prostituees afpersen, tegen machteloze politici, tegen sjoemelende zakenlui, tegen al te stringente suffragettes… Victoria kweekt vijanden aan de lopende band. Bovendien heeft ze een aantal zakenlui hun eigen mestvaalt laten ruiken. Onderaan haar venster staan die businessmannen te scanderen:

De pot op met de pers van de amazones en van de hoeren. Ze willen ons castreren. Stop die dodelijke gekte van die twee wijven.

Suffragette Susan B. Anthony
Suffragette Susan B. Anthony
Ook de suffragettes jaagt Victoria tegen zich in het harnas. Ze gaat te snel en met haar brutale bek en haar eigengereidheid bereikt ze een averechts effect. Dat is de mening van een van de voorvechtsters van het vrouwenstemrecht Susan B. Anthony. Conservatieve suffragettes beschouwen haar als een fast woman, een vrouw met een vulgaire ambitie voor bekendheid.

De voortvarendheid van Victoria Woodhull zorgt zowaar voor een breuk tussen de progressieve en de conservatieve vleugel van de suffragettebeweging. Elisabeth Stanton, ook opgegroeid in een humanistisch ingestelde, religieuze beweging, beperkte haar eisen niet tot het recht om te stemmen, maar ook het recht op eigendom voor vrouwen en het hoederecht van de kinderen in geval van echtbreuk. Ze werd als ‘immoreel’ bestempeld.

Maar de bijzonder conservatieve feministes in Boston willen enkel stemrecht omdat ze voor de vrouw een Bijbelse rol als engel-in-huis weggelegd zagen. De man moet een superieur wezen blijven. Victoria is voor hen een luxehoer verkocht aan mannen. Hun Women Journal publiceert schimpscheuten en roddelartikels over Victoria en vooral Harriett Beecher Stowe, auteur van De negerhut van Oom Tom en haar zus Catherine die haar nooit ontmoet hebben, verketteren haar: Victoria is amoreel. Die lastercampagne werkt Victoria op de heupen. Onvervaard beslist ze: poets wederom poets.

Schandaal

De broer van Harriett en Catherine, Henry Ward Beecher was een charismatisch predikant. Maar onder een godsvruchtig mom was hij een verduivelde schuinsmarcheerder. Jarenlang hield hij er een buitenechtelijke relatie op na met één van zijn jonge parochianen, bovendien de wettelijke vrouw van zijn vriend-secretaris. Victoria besluit deze hele hypocrisie met naam en toenaam te publiceren. Het schandaal barst los. Victoria en Tennessee vliegen de gevangenis in wegens ‘smaad verspreid via de openbare post’.

De dag van de presidentsverkiezingen zit Victoria opgesloten in een donkere, vochtige cel. Het ene proces na het andere volgt. De verkiezingscampagne waarbij ze alle uitgaven zelf financierde, de krant, het overdadige leven van haar familie en de opeenvolgende processen bespoedigen het bankroet. Ze moet haar elegante garderobe, haar juwelen, haar zilvervossen verkopen. Ze wordt uit haar opulent huurhuis in Manhattan gezet en slaapt een tijdje op matrassen in haar kantoor, tot ze ook daaruit wordt verdreven. Weerwraak.

Ook de verkiezingen lopen faliekant af. Volgens sommige bronnen heeft ze geen enkele stem. Andere beweren dat er ‘vlottende’ stemmen waren, zowat 2 à 5.000 voor haar. Stembrieven werden toen echter nog niet door de overheid geleverd. Het waren de partijen zelf die de stembrieven – met hun kandidaten – drukten.

Het eerste negatief resultaat belet evenwel niet dat Victoria in 1884 en 1892 nogmaals probeerde genomineerd te worden. Op dat ogenblik leefde ze al in Engeland waar ze naartoe was getrokken om rust te vinden. De processen en het slopende voorbereidingswerk voor de verkiezingen hadden Victoria gekraakt. Had ze een zware depressie? Of was het een andere ziekte?

Enge-land

Van haar tweede man Kolonel Blood, die haar met raad en daad gesteund had, liet ze zich scheiden. Wegens overspel van zijn kant. Hoewel ze ooit een passionele verhouding met de utopist had gehad, stipuleert het rechterlijk vonnis dat Victoria onmiddellijk opnieuw mocht hertrouwen maar James Blood kon pas na haar overlijden opnieuw een verbintenis aangaan. Berooid werkte de held van de burgeroorlog een tijd in een bakkerij en stierf onder duistere omstandigheden in Zuid-Afrika.

Kolonel James H. Blood, echtgenoot van Victoria Woodhull
Kolonel James H. Blood, echtgenoot van Victoria Woodhull
Victoria mag dan al blut zijn, in Londen leidt ze – met haar familie – een comfortabel leven. Eén of andere financiële regeling met de erfgenaam Vanderbilt had de gewiekste onderhandelaarster geen windeieren gelegd. Vanderbilt had dertien kinderen van wie nog elf in leven bij zijn dood. Maar zijn erfenis liet hij exclusief na aan één zoon William. Bij het proces dat de onterfden wilden aanspannen, had de fortuinlijke zoon waarschijnlijk liever niet de ontboezemingen van de zusjes Claflin in de rechtszaal. Met dat (vermoedelijke) ‘zwijggeld’ gedraagt Victoria zich als een vrouw van stand. Engeland is Amerika niet, beseft ze al heel vlug. Niet alleen de taal, ook de sociale omgangsvormen verschillen. Ze past haar krasse uitlatingen en haar ruw taalgebruik aan.

Zeker als ze lezingen geeft in Londen. Net als haar moeder heeft ze zich tot het katholicisme en de Mariaverering bekeerd en haar voordrachten bewieroken The Human Body, the Temple of God. In haar conferenties keert ze zich 180 graden tegen haar vroegere standpunten. Ze preekt de deugd, de moederlijke zuiverheid en de plichten van de vrouw. Ze verloochent compleet haar revolutionaire ideeën uit het verleden.

John Biddulph Martin
John Biddulph Martin
Bij de toehoorders luistert bankier John Biddulph Martin die haar onmiddellijk een huwelijksaanzoek doet. Pas zes jaar later huwen ze want zijn Engelse, conservatieve familie kijkt argwanend naar die vreemde bloedzuigster. De deftige vader, afstammeling van generaties geldbeheerders en parlementariërs, weigert een ‘communiste’ als schoondochter en hij dreigt ermee de veertigjarige vrijgezel-zoon te onterven.

Tennessee slaat de adellijke Francis Cook, broer van Thomas, de stichter van het groepstoerisme, aan de haak en wordt lady en Viscondessa de Monserrate. Ook zij, met haar voorliefde voor salopettes, mannenkleren en mannen zelf, slaagt erin zichzelf in toom te houden. Van de Portugese koning krijgt ze zelfs de opdracht om de provincie Sintra te beheren. Als weduwe keert Tennie later terug naar de Verenigde Staten en sticht er tehuizen voor alleenstaande vrouwen, een bedekte term voor prostituees, een tehuis voor mishandelde vrouwen. Op haar beurt houdt ze zich met feminisme bezig.

De clan Claflin splitst. Na hun huwelijk betrekken Mr & Ms Martin een luxueus huis aan Hyde Park Gate in Londen, een neo-Pompeïaans huis met zeventien slaapkamers en evenzoveel badkamers, volgestouwd met kunstschatten, met een marmeren trappenhall met links en rechts de volledig gouden borstbeelden van de heer en vrouw des huizes. Ze ontvangt er als dame uit de society gasten waaronder de schrijver Henry James die zijn roman The Siege of Paris op haar leven baseert.

High Society

Voor haar tweede en derde presidentscampagnes krijgt Victoria de volledige steun – én financiering – van haar man. Om haar campagnetochten gezellig en comfortabel te maken, koopt John een volledige treinwagon voor zijn vrouw. Toen was het mogelijk om een persoonlijke wagon aan de rest van de trein te haken. En opnieuw – ditmaal als Victoria Woodhull Martin – lanceert ze een luxueus magazine om de wereld te verbeteren. The Humanitarian verkondigt vage sociale hervormingen en mistige denkbeelden. Het is een vervelend blad met dwaze artikels over aristocratisch bloed, over de charme van de vrouw die niet van haar leeftijd afhangt, een essay over alcoholisme, discours over opvoeding… Stichtend en saai. Een commentaar erop luidt:

De subversieve geest van la Woodhull is aanzienlijk afgestompt en voelt als een huid van chagrijn.

Zelf bekent Victoria Martin met de nodige zelfspot:

De bommengooiers van een bepaalde generatie worden later dikwijls… theedrinkers.

Het spittante is er nog niet helemaal uit. Ze heeft een nieuwe passie ontdekt: snelle auto’s. In 1897 wint ze de autokoers Londen-Brighton. Zij zit zelf achter het stuur van de tricycle Lacroix de Laville en raast met een behendigheid langs 200 kilometer smalle wegen, met naast haar John, wegwijzerend met landkaarten op schoot. Het is nooit snel genoeg kunnen gaan in haar leven en met de nieuwe technieken dienen zich nieuwe mogelijkheden aan: vliegen bijvoorbeeld. Ze is lid van een luchtvaartclub. Ze loofde een enorm bedrag uit voor de eerste man of vrouw die de Atlantische Oceaan kon overvliegen.

Handtekening van Victoria Woodhull
Handtekening van Victoria Woodhull

Na de plotse dood van haar man trekt ze zich terug in de Cotswolds in een Tudor Mansion waar ze politici, schrijvers en artiesten ontvangt. In een oude schuur legt ze een enorme bibliotheek aan en maakt er een intellectueel centrum van. De landwegen laat ze herstellen zodat ze zich in razende vaart langs de veldwegels kan laten voeren. Ze knapt bouwvallige boerderijen op en ook het voorouderlijke huis van Georges Washington. Ze koopt landbouwmachines en granen in Amerika die beter tegen de winter bestand zijn. Ze informeert zich over meststoffen en betere plantmethodes. Een lap van het domein verkavelt ze om vrouwen toe te laten een eigen volkstuintje te bewerken en ze richt een landbouwschool voor vrouwen op. En zo realiseert ze als landlady toch op kleine schaal haar vroegere utopische theorieën.

Op haar (bijna) negenentachtigste overlijdt ze rustig in haar slaap. Ze wordt gecremeerd en haar as wordt op zee uitgestrooid. In Tewkesbury Abbey in de West Midlands hangt een gedenkteken voor de vrouw die haar hele lange leven vage communistische sympathieën bleef koesteren.

Na haar mislukte kandidaatstelling voor president zou Victoria Woodhull gezegd hebben:

Ooit, op een dag zal een vrouw dit land leiden.

Ooit.

Bronnen

-www.victoria-woodhull.com
-Feuillebois, Jean Paul & Blondeau, Nicole, Victoria, la scandaleuse, Mengès éd., 1979.
-Goldsmith, Barbara, Other Powers, The Age of Suffrage, spiritualism and the scandalous Victoria Woodhull, Granta Books, Londen, 1998.
×