Wapenwedloop – Betekenis van het begrip

In de geschiedenis zijn er meerdere momenten geweest waarop sprake was van een wapenwedloop. Wat betekent deze term precies?

Definitie van wapenwedloop

Wat is de betekenis van wapenwedloop, in het Engels bekend als arms race? Een gangbare definitie van deze term is:

“Een wedloop voor militaire suprematie tussen twee of meer landen of machten die elkaar proberen te overtreffen op het gebied van wapentechnologie of in aantallen wapens.”

Kenmerkend voor situaties waarin sprake is van een wapenwedloop of wapenrace, is een angstig gevoel om als land achter te blijven bij concurrerende landen op het gebied van de hoeveelheid wapens, schepen, vliegtuigen en wapenindustrie. Hierdoor hebben wapenraces of wapenwedlopen vaak een vicieus karakter: als het ene land de wapenproductie opvoert, volgt het andere land dat voorbeeld door ook in te zetten op het uitbreiden van de oorlogseconomie.

Bekende historische voorbeelden van een wapenwedloop

Het fenomeen wapenwedloop is nog maar enkele eeuwen oud. Het is ontstaan sinds de Industriële Revolutie, toen de opkomst van fabrieken grootschalige wapenproductie en nieuwe uitvindingen op dit gebied mogelijk maakte en stimuleerde. Achttiende- en negentiende-eeuwse verschijnselen als het nationalisme en imperialisme vormen eveneens een injectie voor wapenwedlopen.

Een van de bekendste voorbeelden van een wapenwedloop, was de concurrentie tussen Duitsland en Groot-Brittannië wat de vlootopbouw betreft. Tussen beide landen ontstond vanaf het einde van de negentiende eeuw een vlootwedloop. Er deden echter nog andere landen mee aan de wapenwedloop voorafgaand aan de Eerste Wereldoorlog, zoals Japan, Rusland en Frankrijk.

Naast de vlootwedloop en de wapenwedloop voorafgaand aan de Eerste Wereldoorlog, vond ook in het interbellum een wapenwedloop plaats toen nazi-Duitsland, nadat de Weimarrepubliek door Adolf Hitler om zeep was geholpen, weer begon met de opbouw van zijn militaire industrie en leger. De nucleaire wapenwedloop gedurende de Koude Oorlog, waarin de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie een hoofdrol speelden, is een ander bekend voorbeeld van een wapenrace.

Ten slotte is er vandaag de dag een wapenwedloop gaande op het gebied van drones. Deze Drone Arms Race begon in 2001, toen Amerika de eerst geregistreerde aanvalsdrone inzette om een doel in Afghanistan te bombarderen.

Ook interessant: Animatie over de geschiedenis van wapens
Of dit artikel: Hegemonie: betekenis en herkomst van het begrip
Boek: Nederlandse vuurwapens 1813-1866

Bronnen ▼