Dark
Light

YB-40. Meer fort dan het Vliegende Fort B-17

Mans En Garde
Auteur:
3 minuten leestijd
US Army: Robert F. Dorr collectie
US Army: Robert F. Dorr collectie

In de periode dat jagers de geallieerde bommenwerperformaties nog niet de hele route naar doelen in Duitsland konden escorteren waren de negen tot elf .50s van de B-17E onvoldoende opgewassen tegen de aanvallen van Duitse jagers. Toch een behoorlijk arsenaal. Zeker als je bedenkt dat de bijnaam Flying Fortress vermoedelijk al uit 1935 stamt, en van toepassing was op een vroege versie met maar vijf .30 machinegeweren voor zelfverdediging.

Om de bommenwerperformaties beter te gaan beschermen gaf de USAAF opdracht om een zwaar bewapende ‘flying destroyer’ te ontwikkelen, wat de YB-40 versie van de B-17 werd. Waar veertien of meer .50s vanuit vuurden.

Ontwikkeling

De YB-40 moest een Flying Fortress worden zonder sectoren die niet of onvoldoende werden bestreken door de boordwapens. De in 1942 operationele B-17E/F modellen waren met name kwetsbaar voor aanvallen van voren, waar alleen handbediende .50s enkelvoudig vuur tegen konden uitbrengen. De ontwikkeling van vliegformaties waarbinnen men elkaar maximaal kon ondersteunen stond bovendien nog in de kinderschoenen. In opdracht van de USAAF begon Vega Aircraft Corporation, een van de B-17 producenten, in september 1942 aan de flying destroyer uitvoering van de B-17F, de toen net in productie genomen laatste versie van de B-17.

De tweede productie B-17F kreeg na stevig door Vega onder handen te zijn genomen de aanduiding XB-40, welke op 10 november 1942 zijn eerste vlucht maakte. Na een korte experimentele periode ontving de productieversie de aanduiding YB-40, waar er dertien van werden besteld bij Douglas, dat er in Tulsa Oklahoma voldoende bouwcapaciteit voor had. In mei 1943 reisden deze dertien af naar Engeland, waarvan er twaalf ongeschonden hun bestemming, de vliegbasis Alconbury in Cambridgeshire bereikten. Op Alconbury werden de YB-40s ingedeeld bij het 327th Bombardment Squadron, dat het flying destroyer concept op 29 mei 1943 bij een serie aanvallen op U-boot faciliteiten in Frankrijk de vuurdoop gaf.

YB-40 (foto: wiki-USAAF)
YB-40 (foto: wiki-USAAF)

Op papier zagen de modificaties er indrukwekkend uit. Om te beginnen kreeg het Fort-zijn extra inhoud met aanvullend pantser. Voor het meer uitdragen ervan extra .50s. De YB-40 werd onder de neus voorzien van een draaibare koepel met twee .50s. Op de rug verving een tweede twin-koepel de enkele handbediende positie achter de bestaande rugkoepel. De twee enkele symmetrisch opgestelde handbediende flankopstellingen werden vervangen door versprongen geplaatste, hydraulisch bekrachtigde dubbelopstellingen. De twin-opstelling in de staart en de bemande toren onder de romp met twee .50s maakte dit een totaal van veertien .50s. Verdere probeersels (mogelijk buiten het YB-40 programma) kregen soms B-24 torens met vier in plaats van twee .50s, en ook werd er geëxperimenteerd met snelvuurkanonnen.

De YB-40s kregen niet alleen meer 50s, maar ook meer munitie per wapen. Was circa 4000 patronen de voorraad voor een standaard B-17F, de YB-40s stegen op met zo’n 12.000 patronen. Het geheel aan extra pantser, wapens en munitie plus alle randapperatuur hiervoor zoals vergrootte munitiebakken, maakte een YB-40 op missie aanzienlijk zwaarder dan de te begeleiden B-17s. Deze droegen tijdens de oorlog een bommenlast van gemiddeld circa 1800 kilo. Hetzelfde als het overgewicht van de escorterende YB-40s.

Meer dubbel (foto: wiki-USAAF)
Meer dubbel (foto: wiki-USAAF)
Schematisch. De grijze vlakken representeren het (aanvullende) pantser (foto: US Army -Robert F. Dorr Collection)
Schematisch. De grijze vlakken representeren het (aanvullende) pantser (foto: US Army -Robert F. Dorr Collection)

Operaties

Het zwaarder zijn, samen met de verhoogde luchtweerstand van de extra geschutsopstellingen maakte de YB-40 trager. De operationele stijgsnelheid bedroeg zelfs maar de helft van de standaard B-17s. Tijdens de 48 sorties die de YB-40s van het 327e uiteindelijk vlogen kon men de bommenwerpers regelmatig niet bijhouden. Zeker nadat deze hun bommen hadden gedropt. De gewichtstoename beïnvloedde de manoeuvreerbaarheid eveneens negatief. Het trage versnellen en stijgen bemoeilijkte daarnaast de vormering van de bommenwerperformaties waardoor YB-40 secties hun aansluitingspunt soms misten.

Hoewel de bemanningen van de YB-40s vijf neergeschoten Duitse jagers claimden (wiki), waar een gevechtsverlies van één YB-40 tegenoverstond (met drie aanvullend gebouwde vervangers goedgemaakt) werden de resultaten van een dergelijke escort-bommenwerper in hogere regionen teleurstellend gevonden. Wat na een paar maanden operationeel gebruik in augustus 1943 het einde van het YB-40 project betekende. De overgebleven bruikbare toestellen eindigden hun carrière in de vliegopleiding thuis in de VS, of ze verdwenen in opslag.

Een soortgelijke ontwikkeling van de B-24 bommenwerper, de XB-41, ‘vloog’ tegen dezelfde problemen aan als de YB-40. Wat maakte dat dit project zelfs nog eerder werd afgeblazen, en niet verder dan het testtoestel kwam. De elektrisch draaibare neuskoepel van beide projecten werd het meest de moeite waard gevonden om te behouden. In verschillende uitvoeringen kregen ze een plaats in de B-24 series. De laatste B-17F en alle B-17G modellen kregen zelfs dezelfde Bendix neuskoepel als de YB-40.

~ Michiel MansThe Post Online

Meer YB-40 bij defensemedianetwork, waar veteraan Robert F. Dorr de YB-40 een ‘brilliant mistake’ noemt. En bij wiki natuurlijk. Meer over Amerikaanse geschutskoepels bij browningmgs.

XB-41 (foto: wiki-nationalmuseum.af.mil)
XB-41 (foto: wiki-nationalmuseum.af.mil)

Michiel Mans is een een bd-soldaat der 1e Klasse die vrijwillig als verkenner met zijn jeep, en later als zandhaas bij de Nationale Reserve, de Rode Horden tegenhield. Daarnaast leest Mans wel eens een Sun Tzu, Liddell Hart, S.L.A. Marshall of van Creveld. Of trekt zijn bijbel ‘The encyclopedia of Military History’ van Dupuy&Dupuy uit de kast.

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 51.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:

Gratis nieuwsbrief

Meld u aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief (51.171 actieve abonnees)


Donateurs ondersteunen ons project en dragen direct bij aan de uitbreiding van ons archief.

Meer informatie

×