In de kerk van het Friese dorpje Schettens is een zeldzame helm gevonden. Deze helm hing eeuwenlang aan de muur. De helm is vorig jaar ontdekt door conservator Jeroen Punt van het Nationaal Militair Museum (NMM). Na restauratie krijgt de helm een vaste plek in het museum.
Toen Jeroen Punt de helm een jaar geleden ontdekte, startte hij direct een zoektocht die zekerheid bracht over de toenmalige eigenaar: Schelte van Aysma, een Friese officier die tijdens de Tachtigjarige Oorlog vocht in de legers van de Oranjeprinsen Maurits en Frederik Hendrik. In de kerk lagen leden van de adellijke families Van Osinga en Van Aysma begraven. Als eerste werd gezocht naar een verband tussen één van deze personen en de helm. Al vrij snel kwam Schelte van Aysma in beeld. Hij doorliep een indrukwekkende militaire carrière binnen het Staatse leger: rond 1600 als jonge officier begonnen en sneuvelde in 1637 als kolonel tijdens het beleg van Breda.
Grafsteen
Uiteindelijk bracht de grafsteen van Van Aysma zelf het verlossende antwoord. De steen lag decennia lang verborgen onder een vlonder in het koor van de kerk. Apart voor het onderzoek werd de steen blootgelegd en tot ieders verbazing stond prominent op de steen een identieke helm afgebeeld. Volgens het Nationaal Militair Museum geeft dat aan dat de helm een speciale plek in het leven van eigenaar moet hebben vervuld.
Om de helm voor het nageslacht te bewaren, is er in overleg met het kerkbestuur voor restauratie gekozen. In de toekomst zal de helm deel uitmaken van de vaste presentatie van het Nationaal Militair Museum. Een kopie, in de vorm van een 3D-print, is met een informatiebord te bewonderen in de kerk. Volgende week wordt de gerestaureerde helm gepresenteerd in de kerk van Schettens en zal de officiële overdracht plaatsvinden.
Overzicht van boeken over de Tachtigjarige Oorlog
