Zeldzame atlas verworven door Bijzondere Collecties UvA

De Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam hebben een zeldzame atlas uit 1714 aangekocht. De atlas werd gedrukt door Gerard en Leonard Valk in Amsterdam. Vaak zijn oude atlassen uit elkaar gehaald, maar dit exemplaar is nagenoeg intact gebleven.

Dit exemplaar van de atlas Nova totius geographica telluris projectio bevat nog 47 van de 50 oorspronkelijke kaarten. De kaarten van Europa, Midden-Europa en Westfalen waren al snel zo versleten dat ze in de achttiende eeuw vervangen zijn door kaarten van Duitse origine. Verder zijn er 14 kaarten toegevoegd, ook van Duitse herkomst. Van deze in Amsterdam vervaardigde atlas was tot nog toe geen enkel voorbeeld in Nederland voorhanden. Er is in de hele wereld maar één ander exemplaar bekend, dat bewaard wordt in de Zentralbibliothek in Zürich.

Notities

Dit soort atlassen is zeldzaam. Van de in totaal vier verschillende atlassen met gedrukte kaartenlijst die Gerard Valk en zijn zoon Leonard maakten, zijn slechts acht exemplaren bekend, waarvan nu twee in Amsterdam. Andere exemplaren bevinden zich in Londen, Sankt Gallen en Washington. De nu verworven atlas vertoont veel gebruikssporen. De talrijke notities die een vroege Duitse bezitter toegevoegd heeft, vertellen meer over de manier waarop een dergelijke atlas gebruikt werd.

De aanwinst is tot en met 15 december te zien in een vitrinetentoonstelling in de hal van de Bijzondere Collecties in Amsterdam.

Overzicht van boeken over de cartografie
Boek: Een geschiedenis van de wereld in twaalf kaarten