Yuri Visser
Rum wordt puur of verwerkt in cocktails gedronken. Van longdrinks op basis van rum is Cuba Libre, een mengeling van onder meer rum en cola, de bekendste.
De aandachtige lezer zal opgemerkt hebben dat ik Bacardí en niet Bacardi geschreven heb. Dit is niet toevallig. In Spaanssprekende landen heeft men het immers over Bacardí met accent op de laatste lettergreep en niet over Bacardi. De reden? Een zekere Bacardí heeft op 4 februari 1862 de naar hem genoemde firma die ‘zijn’ rum zou produceren, opgericht. Nog steeds staat onderaan een fles Bacardi vermeld dat het casa of het huis is fundada of opgericht en Cuba in 1862. Het jaartal is zelfs in het glas aangebracht.
Facundo Bacardí Massó werd te 1814 in Sitges, aan de Costa de Garraf in Catalunya, veertig kilometer kilometer ten zuiden van Barcelona, geboren als zoon van een wijnhandelaar. In 1830 week zijn vader met zijn gezin uit naar Cuba om zijn geluk te wagen in de productie van aguardiente, Castiliaans voor brandewijn.
Facundo Bacardí die in de voetsporen van zijn vader zou treden, vestigde zich in Santiago de Cuba. In 1843 trouwde hij met Amalia Victoria Moreau die hem drie zonen zou geven. Hij zou zich tot dé rumvernieuwer opwerpen.
De rum die toen op Cuba gefabriceerd werd, werd als een minderwaardige drank beschouwd. Hij werd dan ook door de onderlagen van de maatschappij gedronken en door de betere klasse wegens nevenverschijnselen gemeden. Facundo Bacardí besloot in 1850 om dat te veranderen.
Na jaren slaagde hij erin om een betere of is het mindere-slechte rum te produceren. Toch zou het nog tot 1862 duren voordat ‘zijn’ Bacardi af was. Die is het resultaat van filteren met houtskool, betere mengtechnieken en het laten rijpen op eikenhouten vaten. Aan dit laatste dankt de drank zijn zachte, ietwat fluwelige smaak zodat hij zich ook puur heel goed laat drinken.
Facundo Bacardí wiens naam als Facundo Bacardi nog steeds op de fles prijkt, had een gat in de markt gevonden. Na het oprichten van de firma volgde al snel succes. Na Cuba volgden het vroegere thuisland Spanje en de Verenigde Staten. De rest van de wereld volgde.
Succes zit soms in iets ogenschijnlijk onbelangrijks verborgen. In 1876 won Bacardi de gouden medaille op de Wereldtentoonstelling van Philadelphia. De Verenigde Staten gingen toen plat, gevolgd door Europa en de rest van de wereld. Toen Alfons XII, koning van Spanje tijdens het begin van het laatste kwart van de negentiende eeuw en overgrootvader van Juan Carlos, de griep had, dronk hij (die net als zijn Bourbonse voorouders op de Spaanse troon geen goede gezondheid had) in de hoop om te genezen een fles Bacardi leeg. De dag erna was hij beter. Dit wordt op het etiket van een fles Bacardi onrechtstreeks herdacht. Het wapenschild van de Spaanse koning met de leeuw van Léon en de kastelen van Castilla staat erop weergegeven. Daardoor wordt zelfs hulde gebracht aan het geboorteland van Facundo Bacardí.
Daarmee was het Bacardi-verhaal-in-het algemeen en het Bacardi-etiket-in-het-bijzonder niet gedaan.
Vleermuis
Waarom een vleermuis? Toen Amalia Moreau, Bacardís vrouw, de distillerij van haar man bezocht, merkte ze vleermuizen die in het gebinte huisden, op. Dat een afbeelding ervan de weg naar het etiket vond, is niet verwonderlijk. In de hispanische cultuur staat de vleermuis immers symbool voor geluk en voorspoed. Heeft de Bacardi-rum hieraan zijn wereldwijze verspreiding en faam te danken?!
Bacardi is een soort synoniem voor rum of wie denkt aan rum, zegt Bacardi. De fles vat de ontstaans- én begingeschiedenis van de drank treffend weer. Etiket, glas en dop vermelden – en ik herhaal samenvattend – naam van de stichter, land en jaar van oprichting van de firma, het wapenschild van de koning van Spanje waarvan Catalunya, de natie waar de Bacardi-stichter geboren is, deel uitmaakt, en een logo in de vorm van een vleermuis, een Spaans symbool voor geluk.
Toen Facundo Bacardí Massó op 9 mei 1886 stierf, was Bacardi al een wereldberoemde drank. De rum en het bedrijf overleefden troebels als independentische opstanden, de Spaans-Amerikaanse Oorlog van 1898, de bezetting van Cuba door de Verenigde Staten, de Cubaanse Revolutie van 1959 en een verhuizing naar de Bermudas.
Cuba Libre
De bekendste drank en één van de populairste cocktails ter wereld waarin Bacardi gebruikt wordt, is zoals reeds geschreven de Cuba Libre. De belangrijkste ingrediënten zijn Bacardi en cola: daarom wordt hij ook wel baco genoemd. In de Spaanssprekende wereld heeft men het ook over roncola, cuba en cubata, samentrekkingen van Cuba en Bacardi.
De ontstaansgeschiedenis is daarentegen duidelijk. Een zeeman bestelde in een bar in (San Cristóbal de) La Habana of Havana een drank die rum, coca-cola en ijs moest bevatten. Andere klanten, naar men beweert soldaten zodat de link met vermelde oorlog duidelijk wordt, waren geïntrigeerd en besloten om de mix uit te proberen. Het bleef niet bij de ene drankje. De animositeit groeide tot een klant Cuba Libre of vrij Cuba uitriep. De kreet werd overgenomen. De drank had een naam die het gevolg is van de ‘bevrijding’ van Cuba van de Spaanse overheerser door de Verenigde Staten.
Door de jaren zijn er soorten Cuba Libres ontstaan. Hiermee bedoel ik dat er diverse samenstellingen mogelijk zijn. Ik maak mijn donkerbruine lievelingscocktail als volgt:
-Ingrediënten: 40 centiliter Bacardi Superior (Ron Carta Blanca), 100 mililiter coca-cola, een schijf limoen en ijsblokken. Soms gebruik ik een donkere Bacardi;
-Bereiding: een longdrinkglas vullen met de rum. De coca-cola en de schijf limoen toevoegen. Het glas tot boven vullen met ijsblokken. Soms voeg ik het sap van een halve limoen toe vooraleer de schijf limoen en de ijsblokken toe te voegen.
¡Salud!
