Als Napoleon in 1810 Nederland inlijft bij zijn keizerrijk verandert er veel in Nederland. Iedereen moet rechts gaan rijden, maten en gewichten worden uniform en de burgerlijke stand wordt opgericht. In 1811 voert Napoleon ook een rechtelijke organisatie naar Frans model in. Deze bestaat uit onafhankelijke rechters en een zelfstandig orgaan dat het belang van de keizerlijke overheid behartigt, Le Ministère Public (het Openbaar Ministerie).
In 1813 komt er een einde aan de Franse overheersing, maar de Franse wetgeving en rechtelijke organisatie blijft. Het Openbaar Ministerie (OM) en de Rechtspraak herdenken daarom dit jaar hun 200-jarig bestaan met activiteiten in steden waar het OM en de rechtbanken gevestigd zijn.
Terecht of onterecht
Zo kun je tot en met 11 november in Paleis van Justitie Den Haag, Paleis van Justitie Arnhem en Rechtbank Alkmaar de tentoonstelling Terecht of Onterecht bezoeken. Stripfiguur De Rechter van cartoonist Jesse van Muylwijck vertelt je aan de hand van strips alles over de rechtspraak in Nederland. Daarnaast wordt uitgelegd hoe het er in onze rechtszalen aan toe gaat.
De tentoonstelling is onderverdeeld in rechtkamers met elk een eigen onderwerp. Het gaat daarbij niet alleen over criminaliteit, maar ook over zaken als echtscheiding, erfrecht en verkeersongevallen. Vanachter een beklaagdenhekje kun je rechtstreeks in gesprek gaan met De Rechter. Deze legt als interactief tekenfilmfiguur je een moeilijk dilemma voor over uiteenlopende rechtszaken, waarbij je wordt uitgedaagd om zelf een oordeel te geven. Uitspraken en standpunten worden door De Rechter, met een knipoog, kritisch beoordeeld.
Straffen door de eeuwen heen
Ook kun je in Utrecht een stadswandeling maken. De wandeling Straffen door de eeuwen heen laat de verschillen zien tussen straffen vroeger en nu aan de hand van plekken in de Utrechtse binnenstad. De route en de bijbehorende informatie kun je dowloaden via www.om.nl.
De rechtbanktekenaar
In het kader van 200 jaar Rechterlijke Macht eert het Persmuseum in Amsterdam een beeldbepalend, maar feitelijk altijd onderbelicht verschijnsel met een tentoonstelling en een publicatie: de rechtbanktekenaar. Aan de hand van een aantal geruchtmakende zaken in de afgelopen vijftig jaar wordt het vak van de rechtbanktekenaar voor het voetlicht gebracht.
De tentoonstelling Verdachte portretten zal tot en met 6 november te zien zijn in het Persmuseum in Amsterdam en daarna rondreizen langs de diverse gerechtsgebouwen in ons land. Meer informatie over deze en andere activiteiten is te vinden op www.om.nl.
