Ausgleich van 1867

De Ausgleich van 1867 was een overeenkomst (compromis) die werd gesloten tussen het Oostenrijkse keizerrijk en de Hongaren. Met dit compromis kreeg Hongarije een grotere mate van autonomie, terwijl beide staten wel verenigd bleven onder één monarch, keizer Franz Joseph I. Zo ontstond Oostenrijk-Hongarije, ook wel bekend als de Donaumonarchie of Dubbelmonarchie.

Dat er concessies moesten worden gedaan aan de Hongaren had onder meer te maken met het feit dat de Oostenrijkers tijdens de Oostenrijks-Pruisische Oorlog of Zevenwekenoorlog van 1866 zware klappen te verduren had gekregen. Het rijk was zo verzwakt dat het nodig was om een compromis te sluiten met de opstandige Hongaren, die al langer een gelijke status binnen het keizerrijk wilden. Voor de stabiliteit en om een sterke positie tegenover Pruisen te behouden, was de steun van de Hongaren en andere groepen binnen het rijk essentieel.

De Oostenrijkse keizer Francis Joseph zag zich dus genoodzaakt de naar meer autonomie strevende Hongaren tegemoet te komen. Door de Ausgleich werd het rijk verdeeld in twee gelijkwaardige delen: Oostenrijk en Hongarije, met elk een eigen regering en parlement. In ruil daarvoor stemde Hongarije ermee in dat het rijk nog steeds één grote staat zou vormen, verenigd onder de keizer. Ministeries voor buitenlandse zaken, defensie en financiën werden hierin gedeeld.

In Hongarije werd de Ausgleich over het algemeen positief ontvangen. Al waren er ook kritische geluiden te horen. Zo stelde de prominente Hongaars nationalistisch politicus Lajos Kossuth, die tijdens de revolutie van 1848 al eens de Hongaarse republiek had uitgeroepen (die al snel weer werd ontbonden), dat Hongarije in de nieuwe constructie…

…een doelwit van rivaliserende grote mogendheden werd.

De Donaumonarchie zou bestaan tot het einde van de Eerste Wereldoorlog in 1918, toen het rijk definitief uiteenviel.

Bronnen ▼