Aan de leiband lopen
Een klein kind dat nog niet alleen kan gaan en staan moet aan de leiband lopen. Wij zouden nu zeggen: het kind moet een toom of…
Een kolfje naar zijn hand
Deze uitdrukking is ontleend aan het vroeger algemeen voorkomende kolfspel. Bij dit spel moesten de deelnemers de bal door middel van een stok naar een bepaald…
In de tredmolen lopen
De tredmolen werd ook als strafwerktuig gebruikt. De veroordeelde werd gedwongen een rad in beweging te houden door regelmatig trappen.…
Het museum komt naar je toe
Musea hebben veel te bieden, een collectie en de bijbehorende verhalen. Betekenis geef je aan dat aanbod door er een activiteit en een beleving aan te…
Zich geradbraakt voelen
Deze uitdrukking herinnert aan de oude lijfstraffelijke rechtspleging, waarbij de veroordeelde op een balk werd gebonden en de beul hen armen en benen kapotsloeg.…
Zich opdirken
Op zeeschepen was de dirk het touw waarmee de buitennok van de bezaansboom in de hoogte werd gehaald (de bezaan is het gaffelzeil dat aan de…
Een blok aan het been
Het blok was een zware houten kluister dat een gevangene om het been, de arm of de hals werd geslagen.…
De staf breken over iets
Vroeger brak de rechter zijn staf boven het hoofd van de veroordeelde. Vaak sprak hij hierbij de woorden : "Nu helpe u God, ik kan u…
Iemands bakermat
De bakermat was vroeger een mand van hout of matwerk voorzien van een hoge rug. De baker en het kind zaten in die mand als het…
Iemand in de luren leggen
Kinderen leden in de zeventiende eeuw vaak aan de Engelse ziekte (rachitis). Bij gebrek aan vitamine D groeiden de ledematen krom.…
Op grote voet leven
Dit gezegde wordt in verband gebracht met de laat-middeleeuwse mode van de snavel of toetschoenen, die toen als voornaam golden. Aan de hand van de lengte…
Op het vinkentouw zitten
De vinkenjacht was in Holland van oudsher een populaire bezigheid. De graag gegeten vogeltjes werden gevangen in de vinkenslag, een vangnet dat op afstand, door middel…
Op zijn falie krijgen
Onder de falie verstond men in de Middeleeuwen een soort regenmantel, die vrouwen omsloegen om hun kleren te beschermen tegen de grilligheden van het klimaat. Het…
