Ayurvastra – Eeuwenoude medicinale textiel uit India

Ayurvastra werd zes eeuwen geleden al toegepast door vaitins (hofartsen) in Zuid India en is gebaseerd op de ayurvedische kruidenleer. Sinds enige tijd lijkt het een succesvolle ‘doorstart’ te maken en wordt er wetenschappelijk onderzoek naar de werking gedaan.

In deelstaat Kerala wordt ayurvastra in de regio rond provincieplaatsje Balaramapuram met de hand geweven; de lakens, pyjama’s, t-shirts, omslagdoeken en zelfs matrassen worden geïmpregneerd met medicinale kruiden. Het is een bewerkelijke methode: er worden mengsels van soms wel tientallen kruiden geïmpregneerd in katoen of zijde. Het inwerkingproces duurt minimaal vier, soms zelfs vijfenveertig dagen. Maar dan blijft de heilzame werking volgens de producenten ook na honderd-gradenwaasjes behouden.

K. Komala Kumaran, secretaris van de Handloom Weavers Development Society, vertelt in het nieuwste, tweede Ayurvastra verwerkingscentrum, dat deze vestiging, temidden van kokosplantages, nog die maand door een minister officieel wordt geopend:

De export nam de afgelopen vijf jaar toe van één tot 4,5 miljoen dollar. Westerse mensen willen niet alleen gezond voedsel, maar ook stoffen die zonder chemicaliën worden geproduceerd en een helende werking hebben.

Tijdens een rondleiding door de medicinale kruidentuin rond de gebouwen lopen we langs aloë vera, nachtschade, tulsi en wilde basilicum- en granaatappelstruiken. Kumaran wijst naar de gemetselde muren en de plafonds van de drie onlangs gereed gekomen gebouwen: ‘We pasten alleen organische materialen toe. De stenen zijn gebakken van plaatselijke klei, het cement is vermengd met ayurvedische gom en voor de plafonds hebben we geneeskrachtige houtsoorten toegepast.’

Geheim procédé

Achter één gebouw staan op houtvuurtjes grote metalen ketels met penetrant geurende kruidenbaden. Aan metalen buizen hangen rijen ondergedompelde strengen katoen: ‘U mag hier geen foto’s maken, het is een geheim procédé’, waarschuwt Kumaran. En als we langs een grote waterput lopen: ‘Voor ons eigen, onvervuilde bronwater.’

In een ander gebouw ligt een berg indigoblauwe strengen klaar om geweven te worden tot t-shirts, die met name naar de VS en Frankrijk worden geëxporteerd. In het naastliggende magazijn staan maalmachines temidden van gestapelde balen gedroogde kruiden. Kumaran: ‘Er zijn 1200 soorten medicinale kruiden. Een deel komt uit deze kruidentuin. Dertig kilometer landinwaarts telen tribale mensen diverse soorten gewassen, weer andere halen ze uit de bossen.’

Onderweg naar Balaramapuram gaan we langs bij een ayurvastra-weverij waar een man en drie vrouwen met grote weefgetouwen stoffen, onder andere voor lunghi’s (omslagdoeken), met de hand weven en in de Ayuvastra-winkel in Balaramapuram liggen in kasten en op de toonbank stapels geïmpregneerde (hand)doeken, lakens en shawls.

Behandeling

Twee wevers komen stoffen afleveren en een tiental Europese vrouwen, begeleidt door hun arts, koopt uiteenlopende stoffen. Ze ondergaan een kuur in een van de vele ayurvedische klinieken in Kerala. De winkeleigenaar:

Ik heb hier stoffen die helpen tegen psoriasis, artritis, huidkanker, diabetes, reuma en daar liggen geïmpregneerde muskietennetten. In deze shawl, die we exporteren naar Frankrijk en die daar ontworpen is, zijn vijftig medicinale kruiden geïmpregneerd. Die indigokleurige stof helpt tegen huidaandoeningen.

Van de ruim 100.000 wevers in deze regio maken er 1500 ayurvastra handloom (handgetouw). De plaatselijke overheid steunt de promotie. In hoofdstad Trivandrum past het ziekenhuis van het Government Ayurvedic College bij sommige patiënten ayurvastra toe. In een van de zalen schuifelt de 69-jarige Rashid rond. Hij toont eczeem op zijn onderbenen en draagt een vaalgeel nachthemd. Ook zijn lakens en matras hebben de kenmerkende, fletse ayurvastra-kleuren. Hij is sinds een week opgenomen en toont gedroogde zaadbollen:

Die kreeg ik ook voorgeschreven. Ik moet ze fijnmalen, weken en de exceemplekken ermee inwrijven. Ik heb het idee dat het al enigszins helpt.

Het College verricht ook research. Professor N. Viswanathan, decaan: