Het Drents Archief ontving onlangs een oude melkbus met een wel heel bijzondere inhoud. In de bus werd een deel van het bevolkingsregister van het Drentse dorp Diever uit 1942 gevonden, dat destijds werd buitgemaakt en begraven door het verzet.
De melkbus met inhoud werd vorige week gevonden door Ferdi Wolthuis in de bossen bij het onderduikershol de Wigwam in het Drents-Friese Wold. Aanvankelijk dacht Wolthuis dat hij op een bom was gestuit. Maar nadat hij op internet het metalen deksel had opgezocht kwam hij erachter dat het een melkbus was. Vervolgens trof hij allerlei papieren aan. Wolthuis: “Ze waren half vergaan, maar ik zag er een datum van 1942 op staan en allerlei namen van mannen”. De melkbus, met inhoud, is in het najaar van ‘43 begraven, weet Jans Tabak van de Historische Vereniging:
“Dit moet het bevolkingsregister van Diever zijn rond oorlogstijd.”
Voor het verzet in Diever was het buitmaken van het bevolkingsregister van groot strategisch belang. Niet alleen voor de Jodenvervolging en het in kaart brengen van het verzet maakte de Duitse bezetter gebruik van het Nederlandse bevolkingsregister. Medio 1943 moesten jongemannen zich melden voor de tewerkstelling in Duitsland of bij het naburige vliegveld Havelte. Daarom werd vanuit het onderduikershol een overval op het gemeentehuis voorbereid.
Drents Archief
Met medewerking van burgemeester Meyboom en een heldenrol van eerste ambtenaar Thijs Drupsteen – een jaar later gefusilleerd – werd het register in de nacht van 9 op 10 november buitgemaakt en begraven. Het bevolkingsregister is ondanks aandringen van de Duitsers in oorlogstijd nooit hersteld.
“Ik weet niet of dit überhaupt geconserveerd kan worden na 75 jaar onder de grond. Op een paar bladzijden na lijkt de informatie uit het register reddeloos verloren.”
Het Drents Archief is wel van plan om de bijzondere vondst als postuum eerbetoon aan het verzet op film en foto voor het nageslacht vast te leggen.
