Museum Meermanno ‘Boek van de Maand’ (mei)
Omstreeks 1930 besloot Drukkerij Trio een relatiegeschenk te maken om ‘bekendheid te geven aan het vele, dat Drukkerij Trio vermag’. In de jaren daarvoor had deze Haagse drukkerij naam gemaakt met drukwerk dat mede was opgevallen door de gewaagde en vernieuwende vormgeving van Piet Zwart (1885-1977).
Zwart, die indertijd op een architectenbureau werkte, had aanvankelijk helemaal geen ervaring met typografie (‘Ik wist niet eens wat onderkast was of kapitaal’) maar juist daardoor kon hij er met een frisse blik naar kijken.
In het relatiegeschenk van Drukkerij Trio zouden voorbeelden worden opgenomen van gedurfde typografische ontwerpen en van zogenoemde foto-typografie in meerkleurendruk. Piet Zwart schreef er een stuk in getiteld ‘van oude tot nieuwe typografie’. Na een overzicht van de historische stijlen definieerde Zwart hierin een aantal belangrijke kenmerken van de nieuwe typografie: haar zakelijkheid, haar technische precisie, functionaliteit en asymmetrie. Zwart vond dat een letter ‘elementair’ moest zijn: ‘hoe oninteressanter de letter, hoe typografisch bruikbaarder’. Daarnaast pleitte hij voor het resoluut afschaffen van hoofdletters.
De raad van bestuur van Drukkerij Trio moet geschrokken zijn van dit bevlogen manifest. De raad nam al gas terug in het voorwoord (‘Wij hebben niet de bedoeling […] propaganda te maken voor een bepaalde typografische opvatting’), maar kennelijk ging dit niet ver genoeg, want uiteindelijk besloot men dit relatiegeschenk helemaal niet uit te geven. Van het eerste Nederlandse manifest over de nieuwe typografie, geschreven door een van Nederlands bekendste vormgevers ooit, werd bij Drukkerij Trio slechts een drukproef gemaakt. Van die drukproef zijn slechts enkele exemplaren bewaard gebleven. Twee – onderling verschillende – proeven kwamen terecht bij Museum Meermanno.
~ Ewoud Sanders – Museum Meermanno
Museum Meermanno in Den Haag zet op Historiek iedere maand een interessant boek uit de eigen collectie in de schijnwerpers. Er wordt wisselend aandacht besteed aan de historische en moderne (v.a. 1850) collectie van het museum. Een overzicht van al geplaatste boeken is altijd op deze pagina te vinden.
