De auteurs van de bundel 'De Huid van Cleopatra' gaan een heel eind mee in de kritiek dat het bonte interieur van de Oudheid in de afgelopen eeuwen is witgekalkt door Europese auteurs.
Politieke springstof met een ongekende kracht. Die indruk blijft achter na lezing van de rapportage van twee juristen over Nederlandse militaire ‘excessen’ in Indonesië (voornamelijk Zuid-Celebes). Lang hebben kabinetten de documenten in een diepe la verborgen gehouden. Later waren ze beperkt toegankelijk voor wetenschappers. Nu kan het grote publiek er kennis van nemen.
Dat we op twee benen zijn gaan lopen heeft enorme gevolgen gehad. Het was een proces dat enorm veel tijd vergde. Het ging dus niet van: ‘kom laten we eens op twee benen gaan lopen, wel zo handig.’ Er gingen miljoenen jaren mee heen en het ging letterlijk met vallen en opstaan.
De geschiedenis van het heelal, de aarde en de mens
De oorlog in Indonesië en het extreme geweld dat de Nederlandse troepen daarbij gebruikten, zijn lange tijd geen onderwerp geweest waarover in Nederland veel werd gesprokenen geschreven. Na het einde van de oorlog deed de regering veel moeite om discussies daarover uit de weg te gaan of zelfs in de kiem te smoren.
Een kwaad geweten – Meindert van der Kaaij
Afgelegen vuurtorens hebben iets mysterieus. Gelegen langs ruige baaien op de verste en meest desolate uithoeken op de wereld behoeden ze al eeuwenlang zeelieden voor rampen. Vuurtorenwachters zorgden er bij nacht en ontij voor dat de lamp bovenin hun toren brandend bleef, strijdend tegen de elementen én tegen eenzaamheid. Ze waakten, binnen de schimmige wereld tussen land en zee, als
Bespreking van ‘Atlas van vuurtorens aan het einde van de wereld’
Dat er anno 2022 nog altijd onderwijs gegeven wordt in het oud-Grieks en Latijn, twee morsdode talen, is misschien wel idioot. Wat heb je er eigenlijk aan? Dat is de vraag die de oud-gymnasiast telkens moet beantwoorden, aan anderen, maar ook wel aan zichzelf.
‘Op het eerste gezicht bespottelijk’
Ernst August Kaerger had eigenlijk bakker moeten worden in een slaperige provinciestad in Pruisen, net als al zijn voorvaderen. Een periode vol omwentelingen had echter vele andere levens voor hem in petto.
…en verbond de pink van de Rode Baron
Begin deze eeuw was de VVD een tamelijk zieltogend partijtje. Bij de verkiezingen van 2002, die uitmondden in een monsteroverwinning van de Lijst Pim Fortuyn, raakte ze 14 Kamerzetels kwijt. Partijleider Hans Dijkstal moest vertrekken.
Was het Renville-akkoord (januari 1948) wel zo’n groot Nederlands succes als wordt beweerd? Hoe kwam Nederland ondanks boycots aan materieel voor de troepen in Indonesië? Het zijn twee van de vragen die aan de orde komen in het derde boek naar aanleiding van het grote Indonesië-onderzoek door drie wetenschappelijke instituten. Ditmaal staat de internationale context van de oorlog in Indonesië
Over het gelijk van Charles de Gaulle
Vogels worden van oudsher ingepast in mythologie en folklore en als symbool gebruikt. Verscheidene oud-Egyptische goden kregen een vogelgedaante mee. Tortels en duiven staan voor liefde en vrede, uilen voor wijsheid én domheid, ooievaars heten kinderen en (dus?) geluk te brengen, zwanen verzinnebeelden zuiverheid, raven kondigen onheil aan.
Het tweede boek dat voortkomt uit het grote Indonesië-onderzoek door drie wetenschappelijke instituten, laat getuigen van de oorlog uit 1945-1950 aan het woord, plus hier en daar de volgende generatie(s). Het bevat mooie uitspraken en observaties. Maar ook roept het soms meer vragen op dan het antwoorden geeft.
Vanaf eind 1929 dienden zich bij de jonge katholieke vrouw Janske Gorissen verschillende visioenen aan; Jezus en Maria verschenen aan haar. De mystieke ervaringen uitten zich ook fysiek, onder andere in de vorm van stigmatisaties.
Vurige liefde: een Brabants geheim
Het zwaartepunt van de trans-Atlantische slavenhandel lag in de periode 1700-1808. Amerikaanse en Britse schepen vervoerden in die tijd drie miljoen slaafgemaakten over de Middenpassage, van de Afrikaanse westkust naar de Verenigde Staten of het Caribisch gebied. Aan boord van deze schepen stierven in totaal bijna een half miljoen mensen.
Recensie van ‘Het slavenschip’ van Marcus Rediker
Het belangrijkste kenmerk van de naoorlogse ontwikkeling van de Rijksuniversiteit Groningen (hierna RUG) is de enorme groei van de studentenaantallen. De lichtingen werden na de oorlog groter en per jaargroep gingen meer jongelui studeren, ook uit lagere milieus.
Academische vrijheid en verzakelijking
Aan hard nieuws heeft het grote Indonesië-onderzoek door drie Nederlandse wetenschappelijke instituten vrij weinig opgeleverd. Toch zijn de resultaten waardevol. Ze bieden een goed overzicht van eerdere bevindingen, vullen die aan met nieuwe details en hier en daar een brok echt nieuws.
Over de dekolonisatie-oorlog lezen we in Nederland vrijwel alleen publicaties die de zaken benaderen vanuit Nederlands perspectief. Dat vertrekpunt is op zichzelf wel begrijpelijk. De allereerste vraag bij zulke ingrijpende gebeurtenissen is immers wat ‘we’ hebben gedaan en hoe dan. Maar als het daarbij blijft, ontstaat een eenzijdig beeld.
De rol van rivieren in de menselijke geschiedenis kan nauwelijks worden overschat. En een van de meest historische rivieren van onze planeet is zonder twijfel de Nijl.
De langste kus in de geschiedenis
Voor de dagboeken van Constantijn Huygens junior hadden vorige generaties historici niet veel waardering. De een vond ze ‘ranzig’, een ander schreef dat deze zoon ‘niet in de schaduw kon staan van zijn veelgeprezen vader’.
Geheimschrijver van de koning
In 1894 legde de vijfentwintigjarige Belgische luitenant Adrien de Gerlache een gewaagd plan voor aan de Société Royale Belge de Geógraphie in Brussel. Hij wilde in de voetsporen treden van de fictieve ‘kapitein Nemo’ en onder Belgische vlag een ontdekkingsreis op poten zetten, op zoek naar de geomagnetische zuidpool.
Bespreking van ‘Waanzin aan het einde van de aarde’ van Julian Sancton
Tientallen jaren lang hebben Nederlandse autoriteiten hun uiterste best gedaan oorlogsmisdaden van Nederlandse kant in Indonesië te ontkennen, te bagatelliseren en onbestraft te laten. Daarbij werd geregeld stiekem gedaan en vaak de doofpot als instrument gebruikt.
‘Het oorlogsmisdrijf is iets dat de tegenpartij heeft begaan’
Parijs dankt haar steedse allure aan een facelift in het midden van de negentiende eeuw. Keizer Napoleon III en prefect Haussmann ploegden toen het middeleeuwse straatbeeld om. Zij creëerden een nieuwe stad met brede lanen, parken, moderne voorzieningen en grootse gebouwen.
