Het is een wat oude uitdrukking: “Daar is schraalhans keukenmeester”, maar toch wordt hij nog wel eens gebruikt, vooral om aan te geven dat er ergens niet erg veel of lekker gegeten kan worden. Het is er dus wat schraal in de keuken en het aanbod is er nogal beperkt.
De uitdrukking wordt soms ook in algemene zin gebruikt, bijvoorbeeld om aan te geven dat de zaken ergens niet heel voorspoedig lopen of dat er sprake is van bezuiniging en beperking. Zo kopte het NRC enkele jaren geleden bijvoorbeeld “Schraalhans keukenmeester voor toekomstige Wajongers”, nadat bekend was geworden dat de toegang tot de overheidsuitkering voor jongvolwassenen werd beperkt.
Ook in het Duits is deze uitdrukking bekend en zegt men Schmalhans ist da Küchenmeister. De variant ‘smalhans’ werd vroeger ook in onze contreien wel gebruikt. Een andere variant die wel voorkwam was: Bij schraalhans is magerman kok.
Het woord ‘schraalhans’ wordt vandaag de dag ook soms los gebruikt, als synoniem voor armoedzaaier, gierigaard of vrek. Zo schreef dagblad Trouw in 2022 bijvoorbeeld dat Nederland in Europa bekend stond “als zuinige schraalhans”.
Overzicht van historische uitdrukkingen en woordbetekenissen
Bronnen ▼
-https://onzetaal.nl/taaladvies/schraalhans-is-keukenmeester
-https://www.trouw.nl/politiek/raad-van-state-wil-uitleg-over-expansieve-begrotingsbeleid-van-nieuwe-kabinet~badbba33/
-https://www.nrc.nl/nieuws/2007/09/01/schraalhans-keukenmeester-voor-toekomstige-wajongers-11386432-a1380319
