Het Amsterdam Museum komt komend najaar met een tentoonstelling over abstract kunstenaar Piet Mondriaan. In de tentoonstelling staan de Amsterdamse jaren van de kunstenaar centraal.
De stad Amsterdam was een belangrijke bron van inspiratie. Het Rijksmuseum was net geopend en er was een enorme toename van kunstopleidingen, kunstenaars en tentoonstellingen. Mondriaan raakte bevriend met collega-kunstenaars en sloot zich aan bij kunstenaarssociëteit Arti et Amicitiae.
Een eigen stijl
Tijdens zijn Amsterdamse periode was Mondriaan volgens het Amsterdam Museum voortdurend op zoek naar zijn eigen stijl. Aanvankelijk raakt hij onder de invloed van voorlopers als Breitner en Isaac Israëls. Hij liet zich vervolgens inspireren door het symbolisme, om zich daarna voor lange tijd te richten op de landschapsschilderkunst. De tentoonstelling omvat daarom ook veel voorbeelden van landelijke taferelen rondom Amsterdam.
Regelmatig was Mondriaan ook verder buiten de stad te vinden. Met name het Zeeuwse landschap was een belangrijke bron van inspiratie, met de vuurtoren van Westkapelle als één van de bekendste voorbeelden. Toen rond 1905 het werk van Vincent van Gogh steeds meer bekendheid kreeg, was dat ook in het oeuvre van Mondriaan goed te zien. Zowel Van Goghs gewaagde kleurgebruik als zijn verfbehandeling zijn terug te vinden in één van de topstukken van de tentoonstelling: Molen bij Zonlicht (1908).
Een ander hoogtepunt uit Mondriaans oeuvre én de tentoonstelling is het schilderij Evolutie uit 1911. Hierin is volgens het museum duidelijk te zien hoezeer Mondriaan beïnvloed werd door de theosofie, de religieuze filosofische stroming waar hij sinds 1908 aan verbonden was. Met Evolutie gaf Mondriaan uiting aan het belangrijkste theosofische dogma: het spirituele ontwaken van de mens in drie stadia. Voor Mondriaan waren kunst en filosofie onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Gemeentemuseum
Alle getoonde schilderijen, prenten en tekeningen in Mondriaan in Amsterdam 1892-1912 behoren tot de collectie van het Gemeentemuseum Den Haag. In ruil voor de vele bijzondere Mondriaans leent het Amsterdam Museum enkele van zijn eigen topstukken uit aan Den Haag: dit najaar worden de negen mooiste schilderijen van Anatomische Lessen uit de collectie van het Amsterdam Museum in het Gemeentemuseum getoond.
De tentoonstelling Mondriaan in Amsterdam 1892-1912 is te zien van 11 oktober 2013 tot en met 5 januari 2014.
Boek: Mysterie Mondriaan
