Het derde artikel in een serie van vier over het Vredespaleis naar aanleiding van de viering van het honderdjarige bestaan van het Vredespaleis in 2013. In dit deel behandelen we de bouw van het paleis.
Prijsvraag
In het eerste artikel over het Vredespaleis werd gesproken over de Carnegiestichting. Het was deze stichting die een internationale prijsvraag uitschreef voor een ontwerp voor het gebouw.
Aan de prijsvraag nam een keur van nationaal en internationaal vermaarde architecten deel. De jury beoordeelde in korte tijd maar liefst 216 inzendingen, bestaande uit in totaal meer dan 3000 tekeningen.
Inzendingen waren er van onder andere Gottlieb Eliel Saarinen, Otto Koloman Wagner, Hendrik Petrus Berlage, Willem Kromhout en Eduard Cuypers. Opvallend is dat veel moderne architecten uit die tijd, niet eens een ontwerp in zonden. Veel inzendingen hadden dan ook een conservatief karakter, dus in imitatiebarok of neo-stijlen.
Omdat elke architect ruimschoots het voorgeschreven budget overschreed had de jury het er maar erg moeilijk mee. In deze jury (of commissie) namen deel: A.F. de Savornin Lohman, T.M.C. Asser, L.H. Ruijssenaers, P.J.H. Cuypers, C.Muysken, A. Salm, C.H. Peters, D.E.C. Knuttel en W. Roèll. Deze jury was ook niet bijster enthousiast over de inzendingen, maar kende toch een prijs toe aan zes inzenders. Cuypers was de voorzitter en wordt gezien als de grootste Nederlandse architect van de negentiende eeuw. Cuypers had niet alleen het Rijksmuseum en het Centraal Station in Amsterdam ontworpen maar ook een hoop neogotische kerken in Nederland, zoals de St. Jacobus de Meerderekerk in Den Haag.
De eerste prijs ging naar L.M. Cordonnier uit Lille, de tweede prijs naar Alexandre Marcel uit Parijs, de derde prijs naar F.W. Wendt uit Charlottenburg, de vierde prijs naar Otto Koloman Wagner uit Wenen, de vijfde prijs naar Greenley & Olin uit New York en de zesde prijs naar F. Schwechten uit Berlijn.
Winnaar
Het maniëristische neorennaissance ontwerp van Cordonnier werd dus de winnaar. Eerder had Cordonnier al een ontwerp ingestuurd voor het beursgebouw in Amsterdam, maar uiteindelijk zou daar gekozen worden voor een ontwerp van Berlage
Cordonnier’s ontwerp voor het Vredespaleis bestond uit vier vleugels voorzien van hoge kappen rond een binnenhof, met op de hoeken vier monumentale torens. De keus voor dit ontwerp werd als volgt gemotiveerd:
Dit ontwerp vertoont eene fraaie algemeene ordonnantie; de ontwerper wenschte uitdrukking te geven aan het denkbeeld dat, daar Den Haag gekozen werd als zetel van het Hof van Arbitrage, de architectuur van het Vredespaleis behoort ingegeven te zijn door de Nederlandshe bouwkunst der zestiende eeuw.
Zijn ontwerp werd aangepast door de Haarlemse architect J.A.G. van der Steur aan Nederlandse technieken en materialen. Hij werd hierin bijgestaan door de architecten Wijdeveld en Slothouwer. Maar ook dit ontwerp werd weer aangepast, in verband met de te hoge kosten. Alleen de hoge toren op de linkerhoek en de kleinere rechts achter kwamen tot stand.
In het vierde en laatste artikel behandelen we de eerste steenlegging en opening van het gebouw.
~ Michiel Coolen – Den Haag zoals het was
Lees hier het vierde artikel over de geschiedenis van het Vredespaleis
