Dit jaar bestaat de Rotterdamse Maastunnel 75 jaar. Op 14 februari 1942 werd de verkeerstunnel opengesteld voor het publiek. In civieltechnisch en stedenbouwkundig opzicht is de eerste autotunnel van Nederland van nationale betekenis. Een feestje werd de opening destijds niet, want de stad lag in puin door het Duitse bombardement en de bezetting maakte de sfeer er ook niet beter op.

De bouw van de Maastunnel begon na lang politiek gesteggel in 1937. Het zou een dubbele primeur worden, want niet alleen was het de eerste autotunnel, hij werd niet gegraven maar afgezonken. De tunnelbuizen werden op land gebouwd en vervolgens op de rivierbodem gelegd en aan elkaar verbonden.

Verkeersdrukte

Door het toenemende autoverkeer in de jaren 20 en 30 ontstonden er dikke files op de oude Willemsbrug (1878) en de Koninginnebrug die via het Noordereiland Rotterdam centrum en zuid met elkaar verbonden. De twee in elkaars verlengde liggende bruggen vormden, naast de Spoorbrug de enige vaste oeververbinding in die tijd. Dat betekende dat ook veel doorgaand verkeer door de stad kwam. Nu neemt doorgaand verkeer meestal de Van Brienenoordbrug (1965) of de Beneluxtunnel (1967). Er was naast de Willemsbrug een veerpont, maar ook die kon de toenemende verkeersdrukte niet aan. De Maastunnel moest verlichting brengen.

De keuze voor een tunnel in plaats van een tweede brug was logisch. In die tijd vond er nog veel havenactiviteit in Rotterdam zelf plaats en een brug zou teveel hinder voor het scheepvaartverkeer zijn. De Maastunnel bestaat uit een deel voor autoverkeer en een fietstunnel. In de hoogtijdagen (rond 1971) reden er bijna 90.000 auto’s per dag doorheen. En de lange roltrappen van de fietstunnel stonden bomvol fietsers en bromfietsers. Een massa die door de bereden politie in goede banen werd geleid. Vanwege de ventilatie mochten bromfietsers niet brommen maar moesten ze trappen. Boven de grond is de tunnel herkenbaar aan de ventilatiegebouwen van architect Ad van der Steur.

Restauratie

Vele jaren was de Maastunnel niet alleen een lokale verbinding tussen Noord en Zuid, maar ook een belangrijke schakel in het Rijkswegennet. Tegenwoordig is de helft van het verkeer door de tunnel lokaal met circa 60.000 auto’s per dag. De Erasmusbrug (1996) verwerkt dagelijks 30.000 auto’s. Sinds de komst van de metro in 1968 is de extreme drukte op de roltrappen van de fietstunnel voorbij. Dit jaar begint een grootschalige renovatie en restauratie van de historische tunnel.

In de Kunsthal is tot 23 april een tentoonstelling gewijd aan de Maastunnel.

Lees ook: www.maastunnel.nl
Boek: De Maastunnel onderdoor – De geschiedenis van 75 jaar Maastunnel

Video’s