Postdoctoraal onderzoeker Cedric Van Dijck van de Vrije Universiteit Brussel gaat onderzoek doen naar de invloed van Afrikaanse literaire en kunstmagazines op de culturele en politieke emancipatie in Afrika in de periode van na de Eerste Wereldoorlog tot 1968. Hij focust zich daarbij vooral op publicaties die verschenen in Congo-Brazzaville, de Democratische Republiek Congo, Oeganda, Zuid-Afrika en Madagaskar.
De Europese Commissie heeft anderhalf miljoen euro beschikbaar gesteld voor dit onderzoek. Van Dijck, verbonden aan het Centre for Literary and Intermedial Crossings (CLIC), legt uit dat de studie geen betrekking heeft op klassieke nieuwsmedia.
Het gaat over literaire en kunsttijdschriften uit de bewuste periode. De tijdschriften stammen voornamelijk uit de koloniale tijd en werden soms zelfs gefaciliteerd door de koloniale overheden. Na 1918 kwamen meer en meer publicaties ten tonele. Die ‘boom’ is nooit echt bestudeerd.
In de eerste helft van de twintigste eeuw werd het Afrika ten zuiden van de Sahara (Sub-Sahara Afrika) vaak afgeschilderd als een geïsoleerde plek. De tijdschriften die hier verschijnen maken echter duidelijk dat er een netwerk van culturele uitwisselingen bestond dat veel verder reikte dan de grenzen van het continent. Volgens Van Dijck is onderzoek naar deze publicaties van groot belang:
In de literaire en kunsttijdschriften werden volgens de onderzoeker heel bewust antikoloniale elementen binnengesmokkeld. Ze zorgden bovendien voor internationale netwerken van lokale cultuurdragers, die van belang waren bij de nationale bewustwording van bijvoorbeeld de Congolese of Oegandese bevolking.
Die publicatie illustreert tegelijk hoe antikoloniale elementen toch een forum kregen in de magazines en de globale context waarin dat gebeurde. De lijnen zijn tot vandaag te volgen: Cayenne, Parijs, Kinshasha. Het spreekt enorm tot de verbeelding.
Het project, getiteld AFROPRESS, gaat begin volgend jaar van start. Van Dijck stelt een internationaal team samen, waar ook lokale specialisten onderdeel van uitmaken.
