Al sinds 2013 reizen honderd originele etsen van Rembrandt van Rijn door Nederland. Na tentoonstellingen in onder meer Harlingen, Hoorn en Gouda is de tentoonstelling Rembrandt in Zwart-Wit nu aangekomen in het Stadsmuseum in Harderwijk.
De ruim honderd originele etsen van de meester zijn afkomstig uit een particuliere verzameling. Het is bijzonder dat er zoveel etsen van Rembrandt tegelijk te zien zijn. Naast veel portretten worden er landschappen, Bijbelse voorstellingen en genretaferelen getoond.
De bezoekers ontvangen bij binnenkomst een tablet met veel informatie over de getoonde etsen. De ets-verzamelaar vertelt hierop in korte video’s ook over zijn passie voor het verzamelen en het werk van Rembrandt in het bijzonder.
Laat werk
Dankzij een grote tentoonstelling in het Rijksmuseum is er momenteel veel aandacht voor het late werk van Rembrandt. Het Stadsmuseum in Harderwijk heeft daarom ook besloten bijzondere aandacht te schenken aan de etsen die de meester maakte in de laatste jaren van zijn leven.
“In de praktijk betekent dit de jaren tussen 1652 en 1661, want daarna maakte hij nog slechts één ets en die is nog grotendeels mislukt ook. In Harderwijk zijn vijfentwintig werken uit die periode te zien.”
Deze etsen zijn herkenbaar aan een LR-stickertje. Stadsmuseum Harderwijk over de etstechniek:
“Kenmerkend voor de late etsen is het veelvuldig gebruik van de droge naald en zijn uitgebreide experimenten met afwijkende papiersoorten, zowel niet-westerse als perkament en kardoespapier, een soort pakpapier. De droge naald levert prachtige effecten in licht en vooral donker op, met fluweelachtige tonen. Het betekent ook dat de plaat regelmatig moet worden bijgewerkt, wat tot veel, soms sterk verschillende staten leidt.”
Volgens het museum werd het brede scala aan onderwerpen, kenmerkend voor Rembrandt, in de latere periode geleidelijk wat smaller. Aan landschappen kwam hij nauwelijks meer toe.
“Misschien vergde de uitstapjes naar Diemen en Ouderkerk wel iets teveel van zijn afnemende krachten. Rembrandt bleef tot in zijn laatste levensjaar zelfportretten schilderen, maar in zijn etswerk zien we die nauwelijks meer terug. Daar staan wat meer portretten van derden tegenover, vooral van vrienden en van andere kunstenaars. Een van de meest gewaardeerde daarvan is het portret van de zilversmid Jan Lutma.”
Op de tentoonstelling zijn drie verschillende staten van deze ets te zien.
Christus’ jonge jaren
Opvallend is ook een serie van zes etsen die hij rond 1654 maakte met momenten uit de jonge jaren van Christus. Alle met ongeveer dezelfde afmetingen, met dezelfde stilistische kenmerken en opvallend nauw de Bijbel volgend. In Harderwijk worden alle zes naast elkaar getoond.
De tentoonstelling Rembrandt in Zwart-Wit is tot en met 30 augustus 2015 in het Stadsmuseum in Harderwijk te zien
