Over de roerige geschiedenis van het grootste kasteel van Nederland is sinds woensdag te lezen in het boek Wat een weelde – Tien eeuwen kasteel de Haar. Het boek – dat maar liefst vier kilo weegt – verschijnt honderd jaar nadat architect Pierre Cuypers het kasteel herbouwde.
Henk van Os – oud directeur van het Rijksmuseum in Amsterdam – heeft woensdag het eerste exemplaar van het boek in ontvangst genomen in kasteel De Haar. Het boek van 660 pagina’s bevat onder andere bijdragen van architectuurhistoricus Wies van Leeuwen. In twintig pagina’s en met ruim achthonderd afbeeldingen wordt onder meer verteld over de geschiedenis, het interieur, de naastgelegen kapel, het park en het nieuwe dorp Haarzuilens.
De eerste bebouwing van het kasteel – een woontoren – dateert van de twaalfde eeuw. Naar de herkomst van het kasteel wordt overigens nog steeds onderzoek gedaan. In 1449 kwam het kasteel in bezit van de familie Van Zuylen. In de zeventiende eeuw werd het kasteel verschillende malen beschadigd: in het rampjaar 1672 en tijdens een tornado in 1674 die ook de Domkerk in Utrecht beschadigde. Hoewel het kasteel in handen bleef van de familie Van Zuylen van Nyvelt, werd het niet bewoond en raakte het steeds meer in verval.
Herbouw Cuypers
In 1890 erfde baron Etienne van Zuylen van Nyevelt van de Haar (1860-1934) het kasteel. Hij was getrouwd met een erfgename van de rijke bankiersfamilie De Rothschild. Mede dankzij haar fortuin kon de baron het zich veroorloven het kasteel volledig te laten herbouwen. Hiervoor riep hij de hulp in van de beroemde architect Pierre Cuypers, bekend van onder meer het Rijksmuseum en het Centraal Station Amsterdam. Samen met zijn zoon Joseph Cuypers zou hij twintig jaar bezig zijn met de herbouw van het kasteel.
Kasteel de Haar werd eigenlijk alleen gebruikt in de nazomer om gasten te ontvangen maar werd toch van alle gemakken voorzien die voor die tijd heel modern waren zoals een centrale verwarming met behulp van een lage-druk-stoom-systeem.
In 2000 werd het kasteel verkocht aan Stichting Kasteel de Haar en werd Natuurmonumenten eigenaar van het landgoed Haarzuilens.
