Het Nederlandse staatshoofd leest ieder jaar op de derde dinsdag van september (Prinsjesdag) in de Ridderzaal in Den Haag de Troonrede voor. Hierin staan de beleidsvoornemens van de regering voor het komende jaar. Op Prinsjesdag wordt het nieuwe werkjaar van de Staten-Generaal geopend. Hoe lang gaat dat eigenlijk al zo?
De naam Prinsjesdag was aanvankelijk de naam voor de verjaardag van stadhouder prins Willem V (1748-1806). Nadat in 1815 het Koninkrijk der Nederlanden was uitgeroepen werd de naam Prinsjesdag gebruikt voor de jaarlijkse eerste vergadering van de Staten-Generaal (de Eerste en de Tweede Kamer). De eerste jaren werd Prinsjesdag afwisselend gehouden in Den Haag en Brussel. Hier kwam een eind aan na de Belgische Opstand van 1830. Sinds 1904 wordt de Troonrede voorgelezen in de Ridderzaal. Vanwege maatregelen tegen het coronavirus wordt de Troonrede in 2021 uitgesproken in de Grote Kerk in Den Haag.
Voordat de vorst de troonrede voorleest reist deze normaal gesproken in een koninklijke stoet door Den Haag. De vorst of vorstin zelf bevindt zich in een Gouden Koets en reist van Paleis Noordeinde naar de Ridderzaal. Sinds 2016 wordt de Glazen Koets gebruikt, vanwege een restauratie van het gouden rijtuig.
Speciale Prinsjesdagen
In 2001 was er een sobere Prinsjesdag. Dit uit respect voor de mensen die waren omgekomen tijdens de terroristische aanslagen in de Verenigde Staten een aantal dagen daarvoor.
Algemene Politieke Beschouwingen
Na Prinsjesdag beginnen de vergaderingen in het parlement over de rijksbegroting en de miljoenennota. Alle fractievoorzitters geven dan hun mening over de in de Troonrede gepresenteerde plannen en cijfers. Daarnaast stellen ze vragen aan de regering. Deze debatten na Prinsjesdag worden ook wel de Algemene Politieke Beschouwingen genoemd.
Boek: Alle 33 Troonredes – Prinsjesdag onder koningin Beatrix
Boek: Prinsjesdag. Plechtige ontmoeting tussen Koning en Staten-Generaal