Gouden middeleeuwse ring blijkt Veronicaring

Bij een opgraving van het voormalig Birgittenklooster in Utrecht vonden archeologen in 2003 een 22 karaats gouden ring met het gezicht van Jezus Christus. Recent onderzoek heeft aangetoond dat het om een pelgrimage-ring gaat, een zogeheten Veronicaring. Dat meldt Landschap Erfgoed Utrecht.

De bijzondere ring werd in 2003 gevonden in een kuil met een beerputvulling van een gasthuis van het Birgittenklooster. De middeleeuwse ring toont het gezicht van Jezus Christus, met doornenkroon, lang haar en een gespleten baard. In gotisch schrift staat er de naam ‘Beatris’ bij gegraveerd. Vermoedt wordt dat dit naam is van de eigenaresse van de ring. Mogelijk gaat het om een non of priorin, hoofd van het klooster. Afgaande op de stilistische kenmerken van de ring, concluderen onderzoekers dat het sieraad dateert uit circa 1440-1500.

Volgens onderzoekers gaat het om een Veronicaring, een verwijzing naar de heilige Veronica. Landschap Erfgoed Utrecht:

“Zij depte met een doek het gezicht van Jezus, vlak voor zijn kruisiging. Daarop bleef een afdruk van zijn gelaat achter. Dit Veronicadoek werd een van de beroemdste relieken van de Rooms Katholieke kerk. Er zijn enkele Veronicaringen bekend in Europa, maar niet eerder werd er een gevonden die zo zwaar en rijk uitgevoerd is als deze.”

De onderzoekers achten het niet waarschijnlijk dat de eigenaresse de ring droeg tijdens een pelgrimage naar Rome.

“Doordat we weten dat de ring gevonden is bij het Birgittenklooster is het meer aannemelijk dat deze verkregen is door een spirituele pelgrimage. Dit soort geestelijke bedevaarten vonden plaats in kloosters die evenveel dagen duurden als een voetreis. Dat was dus een ‘reis’ van vele weken bidden.”

Een andere mogelijkheid is dat er een link is met zwangerschappen en barensnood. Een middeleeuws getijdenboek beschrijft namelijk dat ‘als een vrouw bevalt van een kind en het beeld van Veronica ziet, zij verblijd en getroost zal worden in nood’. Bij het zien van het gelaat van Christus werd deze afgedrukt in de ziel van de ongeboren vrucht.

“Doordat een deel van de beerputvulling bij een gasthuis hoorde zou het kunnen dat nonnen als Beatris diensten leverden aan Utrechtse vrouwen die gingen bevallen. De ring moet ergens tussen 1450 en 1580 in de beerput beland zijn. Hoe? Niet ondenkbaar is dat deze tijdens een stressvolle bevalling verloren is en met afval en al is weggegooid.”

Overzicht van boeken over de Middeleeuwen