Helena – De mooiste vrouw uit de Griekse oudheid

Helena (Helene) is in de Griekse mythologie een beeldschone vrouw. Haar vader is de oppergod Zeus en ze groeit op aan het hof van haar stiefvader Tyndareus, de koning van Sparta. Ze wordt gezien als de mooiste vrouw uit de oudheid. Haar schaking door Paris vormde de aanleiding voor de Trojaanse oorlog.

Als moeder van Helena worden in de bronnen onder meer koningin Leda en de godin Nemesis genoemd. De Griekse schoonheid werd net zoals haar broers, de Dioscuren Castor en Pollux, geboren uit een ei. Ze had ook nog een zus genaamd Clytaemnestra. Door de klassieke schrijver en dichter Homerus werd Helena beschreven als de allermooiste vrouw van Griekenland. Vele mannen stonden in de rij om met haar het huwelijksbootje in te stappen. Zo ook de held Odysseus. Uiteindelijk trouwde ze met Menelaus.

Koning Tyndareus beloofde zijn schoonzoon die hij ook als zijn opvolger had aangewezen, dat hij te hulp zou schieten als hij vanwege Helena in de problemen zou komen. Dit was een reëel gevaar, omdat zij nog steeds de meest begeerde vrouw was van het land.

Helena en Paris

Tijdens de afwezigheid van haar man, vertrok Helena op een dag met Paris, de zoon van de laatste Trojaanse koning: Priamus. Toen deze Paris de godin Aphrodite eerder tijdens de bekende twist om de appel als mooiste godin had verkozen, had zij hem als dank de mooiste vrouw ter wereld beloofd. De godin betoverde Helena hierna zodat zij verliefd werd op Paris toen hij in Sparta arriveerde en zo met hem meeging naar de stad Troje. Een andere vertelling beschrijft dat Helena door de prins werd ontvoerd.

Trojaanse oorlog

Het vertrek van Helena was voor de Spartaanse Menelaus en Tyandareus aanleiding om de stad Troje de oorlog te verklaren. Deze oorlog duurde in totaal tien jaar en staat bekend als de Trojaanse Oorlog. Toen Paris sneuvelde en de strijd voorbij was, herenigde Helena zich met Menelaus. Ze keerden samen terug naar Sparta. Daar leefde het paar gelukkig verder.

Egypte

De Griekse poëet Stesichorus (ca. 640-555 v.Chr) schreef in zijn variant van het verhaal dat Helena in Egypte werd vastgehouden door koning Proteus. De Helena in Troje was volgens deze lezing slechts een hersenschim. Menelaus kwam daar pas na de val van Troje achter en redde zijn vrouw vervolgens uit handen van de Egyptische koning. De Trojaanse oorlog werd in dit verhaal bestempeld als onnodig en leek vooral het gevolg te zijn van een wraakactie van de godin Hera. Zij was tot haar woede door de Trojaanse prins Paris namelijk niet verkozen tot de mooiste godin.

Overzicht van boeken over de (Griekse) mythologie

Bronnen ▼