Hephaistos – god van de smeedkunst, het vuur en de vulkanen

In de Griekse mythologie is Hephaistos de god van de smeedkunst, het vuur en de vulkanen. In de Romeinse mythologie wordt hij Vulcanus genoemd. Hephaistos is een zoon van oppergod Zeus en Hera (godin van het huwelijk). Volgens de Griekse dichter Hesiodus is hij alleen de zoon van Hera.

Hoewel Hephaistos hoort tot de twaalf goden van de Olympus laat hij zich er niet vaak zien. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat hij ooit door Zeus hard uit de hemel is gesmeten. Kort hiervoor had Zeus zijn vrouw Hera na een ruzie aan een gouden ketting in de hemel gehangen. Hephaistos kon dat niet aanzien. Hij probeert zijn moeder daarom te bevrijden, maar wordt betrapt door de oppergod, die hem woedend zo hard hij kan uit de hemel slingert.

Hephaistos staat bekend als de lelijkste god. Dit heeft te maken met de ruzie met Zeus. Als deze hem uit de hemel slingert duurt het lang voordat hij met een harde smak op het eiland Lemnos landt. Hoewel hij de val overleeft verwondt hij een van zijn benen waardoor hij zijn leven lang mank liep en misvormd is.

Zijn moeder Hera toont geen belangstelling voor het lot van haar zoon die omwille van haar zoveel te verduren heeft gehad. Om die reden vertoont Hephaistos zich nauwelijks op de Olympus.

De god maakt wapens, gereedschappen en uitrustingen voor zowel mensen als goden. Zo maakt Hephaistos voor de zeegod Poseidon bijvoorbeeld de drietand, voor Herakles een schild en een kuras (borstharnas) voor Achilles. Nadat Prometheus het vuur van de goden heeft gestolen, wordt hij door Hephaistos in de boeien geslagen.

Hephaistos en Athena

De lelijke god had wel de mazzel dat hij de mooie godin Aphrodite mag trouwen. Dit huwelijk wordt door Aphrodite echter niet vrijwillig aangegaan en trouw is ze de god van de smeedkunst allerminst. Ze bedriegt hem met haar minnaar, de oorlogsgod Ares, bij wie ze ook een kind verwerkt: Harmonia.

De kinderen van Hephaistos zijn grotendeels monsters zoals Cacus, Periphetes en Cercyon.

Hephaistos werd vereerd door smeden en handwerklieden. In afbeeldingen draagt de god doorgaans een werkmansmuts en heeft hij verschillende smidsgereedschappen in zijn hand.

Boek: Goden, monsters en helden – De mythologie van de oude Grieken