Rudi Schrever
In november 1961 vond te Kindu, een stadje in de huidige Congolese provincie Maniema, in volle burgeroorlog een gruwelijke moordpartij plaats op enkele Italiaanse piloten en hun bemanning. Het relaas van de tragische gebeurtenis:
Een kijk op wat voorafging
De onderlinge spanningen namen nog in alle hevigheid toe toen in februari 1961 het nieuws bekend raakte dat Lumumba nabij Elisabethstad, het huidige Lubumbashi in de regio “Haut-Katanga”, was vermoord. Ondanks de aanwezigheid van meer dan drieduizend VN-manschappen had de vijandigheid tegenover al wat blank was inmiddels ook zijn hoogtepunt bereikt en waren de eerste doden onder de blanken al gevallen.
De moordpartij
In de ochtend van 11 november 1961 stegen twee C-119 vrachtvliegtuigen van de “46ste Italiaanse Aerobrigada” vanuit Leopoldstad, het huidige Kinshasa, op om het kleine Maleisisch VN-detachement in het bijna twaalfhonderd kilometer verderop gelegen Kindu te bevoorraden in voedsel en medisch materiaal. Kort na de middag naderden de piloten het vliegveld van Kindu. Na enkele malen boven het dorp rondgecirkeld te hebben begonnen aan hun landing. Wat de Italiaanse piloten niet wisten was dat het in de hele regio al enkele dagen bijzonder onrustig was sinds de lokale bevolking had vernomen dat Gizenga aanstalten maakte om met een aanzienlijke troepenmacht door het gebied op te rukken naar de opstandige provincie Katanga. Bovendien deed onder het Congolese garnizoen dat in Kindu gelegerd was het gerucht de ronde dat een luchtlandingsoperatie van aan Tshombe verbonden troepen en blanke huurlingen aanstaande was.
De Congolese soldaten die de twee rondcirkelende C-119’s hadden opgemerkt dachten dat de luchtlandingsoperatie was ingezet en repten zich, opgehitst door hun officieren, in allerijl naar het vliegveld om er de vermeende aanval af te slaan. Daar troffen ze in de eetzaal van het luchthavengebouw alleen de Italiaanse piloten en hun bemanning aan die zich van geen kwaad bewust waren en net begonnen waren aan hun lunch. De ongewapende Italianen poogden zich nog te verschansen maar werden samen met enkele Maleisische soldaten brutaal overmeesterd en meegenomen naar de kazerne in Kindu.
Wat daar precies gebeurde heeft zelfs later onderzoek door VN-inspecteurs niet duidelijk kunnen maken. Waarschijnlijk werden de piloten en hun bemanning er eerst zwaar mishandeld om vervolgens koudweg afgemaakt te worden. Pas drie maanden later, in februari 1962, werden hun met machetes in stukken gehakte lichaamsdelen ontdekt in een haastig gegraven kuil op de begraafplaats van Tokolote, een ietwat verderop gelegen dorpje aan de Lualaba rivier.
Zoals gezegd leverde later onderzoek naar het gebeuren niets op. De Congolese garnizoenscommandant van Kindu, een zekere kolonel Pakassa, verklaarde dat de Italianen uit de kazerne waren ontsnapt en hij niet wist wat er daarna met hen was gebeurd. Hoewel het overduidelijk was dat de man loog, kon het tegendeel niet bewezen worden en gingen de daders vrijuit. Nog jaren daarna probeerden de nabestaanden van de slachtoffers alsnog de precieze waarheid te achterhalen en bij de Italiaanse regering aan te dringen op een financiële tegemoetkoming, een verzoek dat pas in 2007 onder de regering van premier Romano Prodi werd ingewilligd.
Monument
Vandaag de dag is nabij de ingang van de luchthaven Leonardo da Vinci in Rome nog steeds het herdenkingsmonument te zien dat ter nagedachtenis van de slachtoffers van de moordpartij te Kindu werd opgericht. Het kunstwerk werd volledig ontworpen en gerealiseerd door de Italiaanse beeldhouwer Pio Manzù (1939-1969). Een ander monument werd nadien nog onthuld in Pisa, de thuisbasis van de “46ste Aerobrigada”, de eenheid waartoe de vermoorde piloten en hun bemanning behoorden.
Ook interessant: Lothar von Trotha en de Namibische Genocide (1904-1908)
