Twee bejaarde mannen die kort na de oorlog werden veroordeeld omdat ze dienst weigerden in voormalig Nederlands-Indië, gaan hun veroordeling zestig jaar na dato aanvechten. Hun advocaat, Liesbeth Zegveld, heeft dat dit weekend bekendgemaakt.
Jan Maassen (1929) en Johannes van Luyn (1925) weigerden in respectievelijk 1949 en 1946 om principiële redenen om naar het toenmalig Nederlands-Indië te gaan om daar mee te doen aan de zogenaamde ‘politionele acties’. Ze deden dit naar eigen zeggen omdat ze niet wilden deelnemen aan het doodschieten van onschuldige burgers. De twee mannen werden allebei veroordeeld. Maassen kreeg drie jaar gevangenisstraf en werd vijf jaar uitgesloten van het kiesrecht en Van Luyn kreeg twee jaar cel opgelegd.
De Hoge Raad kan een zaak alleen heropenen als er nieuwe feiten aan het licht komen. Volgens advocate Liesbeth Zegveld is daar sprake van:
“Ten tijde van de berechting van beide mannen in de jaren vijftig was de militaire rechter evenwel hoegenaamd niks bekend over het structurele geweld van Nederlandse militairen tegen burgers in Nederlands-Indië. De misdrijven die tijdens de politionele acties door Nederlandse militairen zijn begaan, werden pas met de publicatie van de Excessennota in 1969 duidelijk. Later onderzoek heeft bovendien uitgewezen dat het daarbij niet ging om incidentele wandaden, maar om grootschalig, systematisch optreden waaraan Nederlandse militairen niet konden ontkomen.”
De advocate denkt dat de rechter de twee mannen in de jaren veertig niet had veroordeeld als die kennis had gehad van de “misdrijven begaan in Nederlands-Indië”. In totaal zijn er volgens de advocate zo’n vierduizend Indië-weigeraars geweest. Daarvan zouden er 2600 zijn berecht tot celstraffen van twee maanden tot vijf jaar.
Overzicht van boeken over de geschiedenis van Nederlands-Indië
