De uitdrukking “je knopen tellen” betekent dat je goed nadenkt over een bepaalde situatie en pas een besluit neemt als je alles hebt overdacht. Deze uitdrukking vindt zijn oorsprong in het gebruik om bij een moeilijke keuze letterlijk knopen van een bepaald kledingstuk te tellen. Taalkundige Cornelis ter Laan (1871-1963) schreef daarover in zijn uitdrukkingenboek:
Bij de eerste knoop zegt men ja, bij de tweede neen, enzovoort. De laatste knoop geldt, en als ’t niet past, dan begint men van voren af aan en zegt dan bij de eerste neen.
Spelletje
Dit doet denken aan bekend spelletje dat verliefde kinderen nog wel eens spelen. Daarbij plukken ze een bloem, vaak een madeliefje, en trekken er één voor één een bloempje af. Bij elk geplukt bloemblaadje wordt afwisselend “hij/zij houdt van me” en “hij/zij houdt niet van me” gezegd. Wat uitgesproken wordt bij het laatste bloemblaadje, wordt vervolgens gezien als het echte “antwoord”. Maar het is maar spel, zoals ook wel blijkt uit de tekst van Ter Laan. Als de uitkomst ongewenst is, kan namelijk gewoon een nieuw bloempje geplukt worden of men telt de knopen opnieuw.
In figuurlijke zin wordt “je knopen tellen” vooral gebruikt wanneer een terugtrekkende beweging wordt gemaakt. Iemand is dan aanvankelijk van plan een bepaalde stap te zetten, maar keert uiteindelijk toch op de schreden terug, bijvoorbeeld omdat de zaak hem of haar te risicovol lijkt. De persoon in kwestie heeft dan zijn of haar knopen geteld en doet het toch maar niet…
