Dark
Light

Joseph Pujol – De Franse schetenkoning

The Fartist of Le Pétomane
4 minuten leestijd
Joseph Pujol, Le Pétomane
Joseph Pujol, Le Pétomane (Publiek Domein - wiki)

Een oud gezegde leert dat men van de wind niet kan leven. De Franse artiest Joseph Pujol (1857-1945) bewees eind negentiende eeuw dat dit niet per se waar hoeft te zijn. Pujol verdiende namelijk de kost door in theaters scheten te laten. In Engeland werd de bijzondere artiest ook wel gekscherend The Fartist genoemd.

Joseph Pujol,  Le Pétomane
Joseph Pujol, Le Pétomane (Publiek Domein – wiki)
Joseph Pujol werd in 1857 geboren in Marseille als zoon van metselaar en beeldhouwer van Catalaanse komaf. Na zijn lagere school te hebben afgerond volgde Pujol een opleiding tot bakker. In 1883 trouwde hij met de metselaarsdochter Elisabeth Olivier. Uit dit huwelijk werden tien kinderen geboren. Zijn oudste zoon, Louis-Baptiste, tekende later verschillende anekdotes op over het bijzondere leven van zijn vader. Halverwege de jaren zestig van de vorige eeuw werden deze herinneringen gepubliceerd door Jean Nohain en F. Caradec.

Een bijzondere gave

Naast werken in een bakkerij trad Pujol, voordat hij zijn carrière als ‘schetenkoning’ begon, geregeld op in het varietétheater als zanger en trombonist. Op een dag merkte Pujol dat hij de gave had om zijn anus op een bijzondere manier te controleren. Volgens de overgeleverde anekdotes ontdekte de Fransman dit voor het eerst tijdens een zwemtochtje in zee. Toen hij onder water dook en zijn adem inhield schrok Pujol doordat er via zijn achterste water zijn maag in liep. Geschrokken stoof Pujol vervolgens uit zee, daarbij een lang waterspoor achterlatend. Uiteindelijk ontdekte de Fransman dat hij met zijn anus eenvoudig water kon opnemen om dit vervolgens weer snel te lozen.

Gedurende zijn diensttijd zou Pujol zijn collega’s hebben verteld over deze bijzondere kwaliteit, die hij vervolgens voor de gein demonstreerde. Pujol zou met zijn rectum onder meer water uit een pan hebben opgezogen om het water vervolgens via hetzelfde kanaal enkele meters weg te schieten. In dezelfde periode ontdekte Pujol dat hij ook in staat was lucht op te zuigen met zijn anus en dat hij vervolgens op commando winden kon laten.

In 1887 stond Pujol voor het eerst als ‘flatulist’ op het podium en demonstreerde hij een ongetwijfeld verbaasd publiek dat hij zoveel scheten kon laten als hij wilde. In Marseille groeide hij hierna al snel uit tot een grote bekendheid. Vijf jaar later verkaste de Fransman zelfs naar Parijs waar hij vaste optredens ging verzorgen in het beroemde cabarettheater Le Moulin Rouge. Pujol gaf zichzelf de bijnaam Le Pétomane, een vervoeging van het Franse woord voor ‘scheten laten’: péter.

Scheetconcerten

Alleen winden laten was voor Pujol niet voldoende. Hij wilde zijn toeschouwers meer bieden en leerde zichzelf onder meer melodieën te scheten en kaarsen uit te blazen met zijn winden. Zo bracht hij in Le Moulin Rouge onder meer zijn eigen versie van het Franse volkslied “La Marseillaise” op de planken en kon hij liedjes als “O Sole Mio” en “Au clair de la lune” ten gehore brengen. Verder kon Pujol een sigaret met zijn achterste roken en er mee op een fluitje spelen. De scheten en scheetconcerten legden Pujol geen windeieren. In zijn hoogtijdagen zou hij zelfs meer hebben verdiend dan de destijds zeer populaire actrice Sarah Bernhardt. In Le Courrier Français werd in 1892 het volgende over de artiest geschreven:

“Had de vent in ’t eerst geen geld,
Met zijn winden, zo wordt verteld,
Geraakte hij ook nog welgesteld.”

Le Pétomane kon zich dankzij zijn optredens een luxe villa in Parijs veroorloven. Ook privéoptredens brachten veel geld in het laatje. Een van zijn grootste bewonderaars was naar verluidt de Belgische koning Leopold II die vaak incognito in Parijs verbleef.

Joseph Pujol begin twintigste eeuw:

De medische wetenschap was ook geïnteresseerd in het ‘geval’ Pujol. Zo publiceerde de arts Marcel Baudouin in 1892 bijvoorbeeld een artikel in een medisch tijdschrift waarin hij het had over de Fransman als “Een uitzonderlijk geval van rectale aspiratie in combinatie met een muzikale anus”. In het stuk constateerde hij verder:

“Zijn eetlust is uitstekend, zijn spijsvertering verloopt geheel zoals het behoort. Geen windzucht na de maaltijd, geen overmatige gasvorming in de darmen, geen oprispingen.”

Baudouin vermoedde dat Pujol niks kon vasthouden in zijn dikke darm. Alles wat hij via zijn anus opnam, of het nou lucht of water was, moest hij daarom onmiddellijk weer laten gaan.

In 1895 nam Pujol na een conflict afscheid van Le Moulin Rouge. De directeur van het theater beschuldigde de Fransman ervan zonder toestemming buiten het theater optredens te hebben verzorgd. In Le Moulin Rouge werd Pujol opgevolgd door ene Angele Thiebeau. Zij kon ook op commando scheten laten, maar werd na enige tijd ontmaskerd. Thiebeau had stiekem blaasbalgen onder haar rokken verstopt waarmee ze kunstmatig scheten genereerde.

Na zijn avontuur in Parijs trok Pujol tien jaar lang met zijn eigen theater door Frankrijk. Tijdens de Eerste Wereldoorlog raakten twee van zijn zoons invalide. Hierna trok Pujol zich terug uit het artiestenbestaan. Vanaf 1914 werkte hij weer in zijn bakkerij in Marseille. Later begon hij een koekjesfabriek in Toulon. Le Pétomane overleed op 8 augustus 1945 op 88-jarige leeftijd.

Er zijn verschillende (korte) films over het leven van Pujol gemaakt. Bekend is bijvoorbeeld Le Pétomane van de Engelse regisseur Ian MacNaughton.

Artikel over Pujol in het Nieuwsblad van het Noorden van  15 maar 1969 (Delpher)
Artikel over Pujol in het Nieuwsblad van het Noorden van 15 maar 1969 (Delpher)

Mr. Methane

Joseph Pujol is niet de enige ‘petomaan’ of ‘flatulist’ in de geschiedenis. In Groot-Brittannië verdient ene Paul Oldfield bijvoorbeeld al enige tijd de kost door op een podium scheten te laten. Dit onder de artiestennaam Mr. Methane. In de twaalfde eeuw was in Engeland verder ene Roland the Farter actief. Volgens oude bronnen trad deze artiest jaarlijks op aan het hof van de Engelse koning Hendrik II. Ook hij kon naar verluidt op commando scheten laten.

Bronnen

-The Making of Manners and Morals in Twelfth-Century England – Fiona Whelan, p.33
-Muziek uit Pujols kniebroek – Nieuwsblad van het Noorden, 15-03-1969 (Delper)
-De dierbare petomaan, Jan Libbenga – NRC Handelsblad, 18-11-1992 (Delpher)
-https://en.wikipedia.org/wiki/Le_P%C3%A9tomane
×