In 1538-1543 maakte Maarten van Heemskerck (1498-1574), één van de belangrijkste renaissancekunstenaars van de Nederlanden, een immens kunstwerk voor de Grote of Sint-Laurenskerk: het zogenoemde Laurentius-altaarstuk. Dit is het grootste beschilderde altaarstuk ooit in de Nederlanden gemaakt.
Na de Reformatie verloor het werk zijn functie; in 1581 werd het dan ook verkocht. Via een tussenpersoon kwam het in handen van de koning van Zweden, die het in de kathedraal van Linköping plaatste. Daar staat het nog steeds.
Ter gelegenheid van het vijfhonderdjarig bestaan van de Grote Kerk van Alkmaar keren de zijluiken voor één keer terug naar Nederland. Vervoer van de luiken is een uitdaging op zich. De luiken meten twee bij zes meter, zijn in de loop der eeuwen gekrompen en kromgetrokken, en moeten met grote voorzichtigheid uit hun scharnieren worden gelicht.
In de periode dat de luiken in Alkmaar getoond worden (20 april – 7 oktober 2018), is in het museum een presentatie te zien over de achtergronden en avonturen van het altaarstuk. In de tentoonstelling in Stedelijk Museum Alkmaar worden contracten tussen schilder en opdrachtgevers getoond, evenals portretten van de dochter en schoonzoon van een van de opdrachtgevers door dezelfde schilder, en een bijzonder bruikleen uit New York: het originele getekende ontwerp voor één van de luiken.
