Le Tour d’Hollande

Aanstaande zaterdag gaat de Tour de France in Nederland van start. De Tourkaravaan zal dan haar tenten opzetten in Utrecht. Hier begint de Tour met een tijdrit van 13,7 kilometer. Het merendeel van deze kilometers worden gefietst in de historische binnenstad van Utrecht. Zondag start de etappe wederom in Utrecht, waarbij het peloton onder de Domtoren door zal fietsen. De finish ligt op de Oosterschelde-kering.

Nederland kent een rijke geschiedenis met het organiseren van de Tourstart. Met Utrecht inbegrepen staat de teller op zes. Geen enkel ander land buiten Frankrijk mocht zo vaak de start organiseren. De eerste keer dat de Tour de France ons land aandeed was in 1954. De eerste etappe begon toen in het Olympisch Stadion in Amsterdam en finishte in het Belgische Brasschaat. Onderweg passeerde het peloton onder meer Haarlem, Noordwijk, Scheveningen en Rotterdam:

Lees ook: Tour startte in 1954 voor het eerst in Nederland

In 1973 mocht Nederland voor de tweede keer de Tourstart organiseren. Plaats van vertrek was ditmaal Scheveningen. Deze Tour begon met een korte tijdrit, proloog genaamd, die door Joop Zoetemelk werd gewonnen. De dag erna verliet de Tour Nederland weer met een etappe naar het Belgische Sint-Niklaas:

Tourstart in Leiden

Berucht werd de Tourstart van 1978. De start vond plaats in ons eigen Leiden en ongeveer alles wat mis kon gaan, ging ook daadwerkelijk mis. Door hevige regenval in de dagen voorafgaand aan de start was het parcours spekglad, met alle gevaren van dien. Vervolgens kreeg de grote man achter de Tourstart in Leiden, Joop Riethoven, op de avond voor de proloog een hersenbloeding waarna hij zes dagen in coma lag. De dag erna ontstond er een ruzie tussen de Franse Tour-directeur Félix Lévitan en André de Jong van het Leidse organisatiecomité, over de plaatsing van Leidse reclameborden op plaatsen waar de Fransen reclame hadden verkocht. De reclameborden moesten weg, anders zou Lévitan de Tour niet laten starten.

De Tour ging uiteindelijk wel van start in Leiden, maar tot algemene ontsteltenis besloot de Tour-directie om de uitslag van de proloog niet mee te laten tellen voor het algemeen klassement. De winnaar van de proloog, de Nederlander Jan Raas, kreeg dus niet de gele trui om de schouders. Officiële reden: het parcours was te gevaarlijk geworden door de regenval dus kon er geen eerlijke wedstrijd plaatsvinden. Dat de proloog wel werd gereden en de Tour-directie blijkbaar na afloop pas tot deze conclusie kwam, is opmerkelijk te noemen. Wellicht wilde de Tour-directie, door Raas een dag later niet in het geel Leiden te laten vertrekken, die lastige Nederlanders gewoon een hak zetten…

Nog tweemaal startte de Tour in Nederland: in 1996 (Den Bosch) en in 2010 (Rotterdam). Beide starts verliepen vlekkeloos, al moest men in 1996 voorafgaand aan de Tour nog wel de strijd aangaan met grote aantallen processierupsen. Deze rupsen vormden een bedreiging voor de gezondheid van de renners en de toeschouwers. De start in Rotterdam verliep voor een deel van de renners regenachtig, maar deze keer handhaafde de Tour-directie de uitslag wel.

De organisatie en de atmosfeer in Rotterdam werden door de Tour-organisatie geroemd. Wellicht heeft dit meegespeeld bij de beslissing om voor 2015 de Tourstart opnieuw aan Nederland toe te wijzen. De keuze voor Utrecht is een beloning voor het feit dat de stad zich al jaren inzet om de start binnen te halen (ook in 2010 was Utrecht al in de race, maar verloor zij van Rotterdam). Zodoende kunnen we een nieuw hoofdstuk toevoegen aan le Tour d’Hollande. Als de weergoden meewerken en we aanstaande zaterdag een Nederlandse renner in de gele trui kunnen hijsen, zit hier een tevreden wielerfanaat.

~ Erik Rovers

• Boek: De buitengewone geschiedenis van de Tour de France
• Documentaire over de ‘valse’ Tourstart in Leiden
• Meer artikelen over de Tour de France