Ludwig Mies van der Rohe – Architect en ontwerper

Ludwig Mies van der Rohe (1886-1969) was een invloedrijke Duits-Amerikaans architect en meubelontwerper, bekend om zijn minimalistische ontwerpen en zijn motto “less is more,” die moderne architectuur wereldwijd vormgaf. Hij ontwierp iconische gebouwen zoals het Barcelona-paviljoen en het Seagram Building in New York, waarin hij glas en staal innovatief toepaste. Mies van der Rohe wordt beschouwd als een van de grondleggers van het modernisme in de architectuur.

Het bekende logo van Google wordt op speciale dagen soms vervangen door zogenaamde Google Doodles, bijzondere Google-logo’s. Ter gelegenheid van de 126ste geboortedag van Mies van der Rohe werd het traditionele logo op 27 maart 2012 vervangen door een afbeelding van een bouwwerk in de stijl van de architect. Het grote publiek maakte zo nog eens kennis met de ontwerper. In de wereld van de architectuur was hij echter al lang een fenomeen.

Meubelontwerper

Ludwig Mies van der Rohe werd op 27 maart 1886 geboren in de Duitse stad Aken. Hij heette toen nog kortweg Ludwig Mies. Later zou hij van der Rohe aan zijn naam toevoegen, naar de familienaam van zijn moeder (Amalie Rohe). Het vak van meubelontwerper leerde hij in Berlijn bij Bruno Paul (1905-1907) en bij Peter Behrens (1908-1911). Door laatstgenoemde werd Mies van der Rohe het duidelijkst beïnvloed. Van 1912 tot 1937 zou de Duitser als zelfstandig architect in Berlijn werken.

‘Der Ring’

Na de Eerste Wereldoorlog werd hij lid van de zogenaamde Novembergruppe, een groep van expressionistische kunstenaars, schrijvers en architecten. In 1926 richtte hij samen met enkele anderen de architectenvereniging Der Ring op.

Mies van der Rohe maakte naam als architect en mocht in 1929 hierdoor onder meer het Duitse paviljoen bouwen voor de wereldtentoonstelling van Barcelona. Voor dit paviljoen – dat in de jaren tachtig door een groep Spaanse architecten herbouwd werd – ontwierp Ludwig Mies van der Rohe ook de beroemd geworden Barcelona-stoel.

Experimentele woonwijk van Ludwig Mies van der Rohe

Een ander bekend project waar de Duitser bij betrokken was, is de experimentele woonwijk Weissenhof in Stuttgart. Mies van der Rohe bracht voor dit project veel bekende Europese architecten bijeen om gezamenlijk een “logisch opgezette wijk met modelhuizen” te ontwerpen die waren gebaseerd op de ‘nieuwe architectuur’. Ludwig Mies van der Rohe ontwierp voor deze wijk vol witte gebouwen zelf het flatgebouw.

In 1930 werd hij directeur van het Bauhaus, de beroemde Duitse hogeschool voor architectuur die in 1933 op last van de nazi´s werd gesloten. Enkele jaren na die sluiting emigreerde de architect naar de Verenigde Staten. In Chicago zette hij vervolgens een architectenbureau op en in 1958 kreeg hij de leiding over de architectuurafdeling van het Illinois Institute of Technology (IIT).

Strakke lijnen

Kenmerkend voor de ontwerpen van de Duitser zijn de strakke lijnen en het gebruik van staal en glas. Hij wordt ook wel gezien als de geestelijk vader van de zogenaamde standaard-wolkenkrabber, een blok met stalen raamwerk en veel glas. Van zijn Amerikaanse periode zijn vooral de ontwerpen bekend waarbij aan de buitenzijde het metalen skelet te zien is. Meestal correspondeerde dit skelet overigens niet met het eigenlijke skelet dat het gebouw droeg.

De beroemde architect overleed op 17 augustus 1969 in Chicago. Zijn laatste belangrijke werk was de Neue Nationalgalerie (1965-1968) in Berlijn.

Ludwig Mies van der Rohe: Architecture as language

Boek: Mies van der Rohe