Mexicaans-Amerikaanse oorlog (1846-1848)

De Mexicaans-Amerikaanse oorlog was een oorlog tussen Mexico en de Verenigde Staten waarbij Mexico een groot stuk van haar grondgebied verloor. Spil in de ruzie vormde Texas, dat zich kort daarvoor onafhankelijk had verklaard van Mexico en toenadering zocht tot de Verenigde Staten.

Texas viel tot 1835 onder Mexicaans bestuur. Nadat in 1834 generaal Antonia López de Santa Anna de macht greep in Mexico, trok hij de autonomie van de verschillende deelstaten, waaronder Texas, in. Als reactie brak er onder de Amerikanen in het gebied een opstand uit die uiteindelijk zou leiden tot de Slag om Álamo. Bij deze slag brachten Mexicaanse troepen een heel Amerikaanse stadsgarnizoen om het leven. De Texanen namen vervolgens wraak tijdens de legendarische slag bij San Jacinto. Hierbij werd Santa Anna gevangengenomen, waarna hij – onder druk – de onafhankelijkheid van Texas erkende. Onder leiding van de generaal Sam Houston ging Texas hierna als zelfstandige republiek verder.

Texas lonkt naar de Verenigde Staten

Omdat de Texanen in de jaren hierna nog steeds vreesden voor de Mexicanen, zochten ze toenadering tot de Verenigde Staten. Het gebied werd toen al in meerderheid bevolkt door Amerikanen. De Noordelijke Staten zaten echter niet te springen om de toetreding, omdat Texas een slavenstaat was. Ze waren bang dat slavenstaten hierdoor een meerderheid zouden gaan vormen in de Verenigde Staten.

Toen de Amerikaanse president en slavenhouder James Polk in 1845 als president aantrad, werd Texas echter toch geaccepteerd. Het werd de 28e staat van de Verenigde Staten. Polk had een grote ambitie om het Amerikaans grondgebied uit te breiden.

Omdat over de precieze grens tussen Texas en Mexico volgens de Amerikanen onvoldoende duidelijkheid bestond, besloot Polk in te grijpen en het betwiste gebied, tussen de Rio Grande en de Nueces-rivier, binnen te vallen. Toen de Mexicanen tegenstand boden, verklaarde Polk dat de Mexicanen Amerikaans grondgebied waren binnengevallen en barstte de Mexicaans-Amerikaanse oorlog in volle hevigheid los. Inmiddels ging het niet meer alleen om Texas.

Robert E. Lee en Ulysses S. Grant

Twee belangrijke generaals die bij deze oorlog betrokken waren en de Mexicanen gezamenlijk bestreden, Robert E. Lee en Ulysses S. Grant, zouden ongeveer vijftien jaar later tijdens de Amerikaanse burgeroorlog juist tegenover elkaar komen te staan. Grant schreef ooit over de Mexicaans-Amerikaanse oorlog dat het de ‘meest onrechtvaardige oorlog’ was die hij ooit had gezien, omdat het machtsverschil zo groot was. De Mexicanen waren geen partij voor het veel grotere Amerikaanse leger. Grant werd in 1869 de achttiende president van de Verenigde Staten.

Henry David Thoreau

De Mexicaans-Amerikaanse oorlog leidde binnen de Verenigde Staten tot veel controverse. De Amerikaanse schrijver en abolitionist Henry David Thoreau (1817-1864) weigerde uit protest tegen de oorlog om belasting te betalen waardoor hij één nacht in de cel moest doorbrengen. Hij schreef later in zijn essay Civil disobedience:

“Kijk welke grove inconsistentie wordt getolereerd. Ik heb enkele van mijn stadsgenoten horen zeggen: “Ik zou graag hebben dat ze me bevelen om een ​​opstand van de slaven te helpen neerslaan, of om naar Mexico te marcheren; – kijken of ik zou gaan.” en toch hebben deze zelfde mannen elk, direct door hun loyaliteit, en dus indirect, althans door hun geld, een plaatsvervanger geleverd.”

Na twee jaar oorlog werd Mexico gedwongen tot ondertekening van de Vrede van Guadalupe Hidalgo. In ruil voor 15 miljoen euro moest het land daarmee afstand doen van bijna een derde van zijn grondgebied, waaronder het huidige Californië, Utah, Nevada, Arizona en New Mexico. Mexicanen die in deze gebieden woonden, kregen de mogelijkheid de Amerikaanse nationaliteit aan te nemen.

De Mexicaans-Amerikaanse oorlog droeg er toe bij dat de al bestaande kloof tussen de noordelijke en zuidelijk staten groeide. Volgens Grant leidde dit uiteindelijk mede tot de Amerikaanse burgeroorlog.

Bronnen ▼