Een kleine tien jaar geleden werd het Belgische frietkot door het Vlaamse ministerie van cultuur al aangemerkt als cultureel erfgoed. Nu worden ook de drie meest bijzondere frituren in Vlaanderen officieel erkend als monument.
Een frietkot is een frietkraam of patatkraam waar met name frieten verkocht worden. Het oudste frietkot van België dateert waarschijnlijk uit 1842. Deze frietkot stond toen aan het Steen in Antwerpen en verhuisde later naar de Groenplaats. Daar is tegenwoordig een frietkotmuseum te vinden.
Goudgele lekkernijen
Maar liefst vijfenzeventig frituren stelden zich onlangs kandidaat om officieel beschermd te worden als monument. Voorwaarde om voor de status in aanmerking te komen was onder meer dat de frituur al moet bestaan sinds minimaal 1985 en dat de frietjes zelf worden gebakken.
Het waren zowel lokale besturen, eigenaars als het grote publiek die de kandidaten na een open oproep voordroegen. Na een onderzoek door het agentschap Onroerend Erfgoed zijn nu dus drie frituren officieel geselecteerd voor de monumentenstatus. Vlaams cultuurminister Matthias Diependaele:
“De frietcultuur is al beschermd door Unesco als werelderfgoed, maar de plaats waar onze goudgele lekkernijen gebakken worden bleven helaas onderbelicht. Door deze bescherming van enkele frietkoten hoop ik dat er nog meer waardering naar onze frituristen én frituren gaat. Met deze beschermingen zijn we zeker dat niet alle frietkoten uit het straatbeeld zullen verdwijnen.”
Waardering
Twee van de monumentale frietkoten zijn te vinden in Aarschot, Vlaams-Brabant. Het gaat om een ‘busfrituur’ met de naam Frituur Marina en een frietkot met een aluminium bekleding: Frituur bij Luc & An. Het derde frituur, Frituur ’t Kotje, bevindt zich in Sint-Lievens-Houtem in Oost-Vlaanderen.
Wat het ministerie betreft is het een goede zaak dat de frituren waardering krijgen:
“Een frituur wordt soms nog gezien als een hinderpaal in de inrichting van het openbaar domein. Gelukkig zien we steeds vaker ook de positieve aspecten van een frituur. Een frietkot is een plek van gezelligheid en zorgt voor levendigheid op het openbaar domein. Om van de lekkere frietjes nog te zwijgen!”
Minister Diependaele hoopt er door de bescherming van enkele frietkoten nog meer waardering naar de Vlaamse frituristen én frituren gaat. In totaal zijn in België zo’n 4.500 frituren te vinden.
