Tijdens de Tweede Wereldoorlog kocht de Nederlandse Staat meer kunst dan ooit te voren. Museum Arnhem staat begin volgend jaar met een tentoonstelling stil bij de kunst die tijdens de oorlogsjaren werd aangekocht.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het Departement van Volksvoorlichting en Kunsten (DVK) verantwoordelijk voor kunstaankopen van de Nederlandse Staat. Daarnaast installeerde de NSB’er Tobie Goedewaagen (1895-1980) de zogenaamde Kultuurkamer. Kunstenaars due hun beroep nog wilden uitoefenen moesten zich bij die organisatie aansluiten. Museum Arnhem:
“Er bestond tijdens de bezetting een sterke voorkeur voor (neo)realistische taferelen die het Holland dat de bezetter voor ogen had benadrukten. De belangrijkste genres hierbij waren voorstellingen uit de natuur, zoals Hollandse landschappen, zee- en riviergezichten, stads- en dorpsgezichten en stillevens, figuurstukken en (zelf)portretten. Ook werd er veel belang gehecht aan de ambachtelijke kant van het vak.
Dat de DVK-collectie aardig wat bekende grootheden telt en een behoorlijk aantal werken van hoge kwaliteit, heeft volgens het museum te maken met de verantwoordelijk ambtenaar voor de aankopen, de NSB’er Eduard Gerdes (1887-1945).
“Gerdes was zelf kunstenaar en voor de oorlog lid van talrijke kunstenaarsgenootschappen. Hij kocht werken aan van befaamde grootheden als Karel Appel, Maurits Escher, Pyke Koch, Willem van Konijnenburg, Gerard Röling, Jan Sluijters, Carel Willink en vele anderen.
De collectie wordt momenteel beheerd door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Volgens Museum Arnhem is het zeventig jaar na de bevrijding tijd om de geaarde kunst, als tegenstelling van ‘entartete (ontaarde) kunst’, in samenhang aan het publiek te tonen.
De tentoonstelling, getiteld Geaarde Kunst, omvat vooral portretten en landschappen. Thema’s die aan de orde worden gesteld zijn bijvoorbeeld het ‘bildungsideaal’ van het DVK; nationale identiteit en propaganda; “goed, fout en alles daartussenin” en het realisme.
De tentoonstelling loopt van 17 februari tot en met 24 mei 2015
Boek bij de tentoonstelling: Geaarde kunst – Door de Staat gekocht ’40-’45
