Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 36 | Signalementen week 38 >>>

Selectie week 38

De halfbroer van een Dolle Mina of: de biografie van ‘een edel mensch’
Mr. Hendrik Lodewijk Drucker, 1857-1917
Prof. Mr. Hendrik Lodewijk Drucker (1857-1917) leefde in een interessante tijd, een tijd waarin Nederland van een rurale maatschappij overging naar een dynamische, industriële samenleving, van een maatschappij van gezeten burgers naar een met actie voerende revolutionairen.
Bespreking: Meer een bevlogen wetgever dan politicus
Bekijk boek

De lijfarts van de Koning
Het avontuurlijke leven van Franz Joseph Harbaur, 1776-1824
Aldus Franz Joseph Harbaur (1776-1824) in een brief aan de weduwe van Friedrich Schiller. Het is 27 april 1810. Harbaur is net aangekomen in Sint-Petersburg, waar hij van (Franse) hogerhand naartoe gestuurd is onder het mom van een tijdelijke baan als lijfarts van een Russische graaf – in werkelijkheid is hij informant. Op dat moment heeft hij al een leven achter zich vol spanning, avontuur en verdriet; op de vlucht voor oorlog en ellende… en zichzelf.
Bespreking: Het avontuurlijke leven van Franz Joseph Harbaur, 1776-1824
Artikel: G.A. Lindeboomprijs voor biografie ‘De lijfarts van de koning’
Bekijk boek

De poppenspeler van Mengele
De geneeskunde in het Derde Rijk is een controversieel onderwerp dat vaak te veel in tijd wordt ingeperkt. Zo gaan de ideeën erachter terug tot het midden van de 19e eeuw. Verteld vanuit het perspectief van een der daders, de eind jaren zestig overleden hoogleraar genetica Otmar Baron von Verschuer, telg van een Nederlands adellijk geslacht, wordt deze geschiedenis opnieuw geschreven. Ondanks dat hij degene was die de medische opdrachten aan Josef Mengele te Auschwitz verstrekte, is hij na de oorlog nooit vervolgd en kon hij zelfs aanblijven als hoogleraar.
Bekijk boek

De schipbreuk van The Wager
Een bloedstollend verhaal over muiterij, waanzin en een strijd op leven en dood
Waargebeurd verhaal over muiterij, waanzin en een strijd op leven en dood. Op 28 januari 1742 spoelde een bouwvallig schip aan op de kust van Brazilië. In het ruim bevonden zich dertig uitgemergelde mannen, overlevenden van de bemanning van HMS The Wager. Een Brits schip dat in 1740 uit Engeland was vertrokken voor een geheime missie. Tijdens de achtervolging van een Spaans galjoen verging het schip in slecht weer voor de kust van een verlaten eiland vlak bij Patagonië.
Bekijk boek

Europese lente
Vechten voor een nieuwe wereld 1848-1849
In 1848 stond bijna heel Europa in brand. Politieke onrust verspreidde zich in dat jaar als een lopend vuurtje over het hele continent, en leidde tot grote en permanente veranderingen. De opstandelingen stelden toen vragen die ons vandaag de dag ook bezighouden. Wat gebeurt er als politieke of economische vrijheid botst met sociale rechten? Hoe combineer je representatieve en directe vormen van democratie? Wat is het verband tussen kapitalisme en sociale ongelijkheid?
Bekijk boek

Heeft u Hitler gezien?
Begin jaren zeventig stelde de Duitse schrijver Walter Kempowski aan allerlei mensen – schrijvers, kunstenaars, taxichauffeurs, de krantenverkoper op straat – de vraag: Heeft u Hitler gezien? Daarop kreeg hij de meest uiteenlopende antwoorden, die samen een fascinerend beeld geven van een volk dat zich liet verleiden door een valse profeet. Enkele jaren later stelde Kempowski de vraag die niemand durfde te stellen: Wist u ervan? Velen ontkenden of antwoordden ontwijkend, anderen vertelden juist gretig waar ze getuige van waren geweest.
Fragment: De concentratiekampen: wist u ervan?
Bekijk boek

Heimweeën
Zijn jeugd beleeft Johan De Vriendt in een landelijke idylle. Het abrupte verlies van zijn thuis doet hem zijn eerste heimwee ervaren. Het boerenlandschap van zijn jeugd verandert snel. Wie heeft niet gehoord van de lijdensweg van Doel, bedreigd door havenuitbreidingen en natuurcompensaties. De jonge Johan zwerft door veld en bos in binnen- en buitenland op zoek naar authenticiteit en heeft geen weet van wat hem boven het hoofd hangt, want jaren later woont hij zelf in Doel, waar hij tot op de dag van vandaag strijdt voor het behoud van dorp en polderstreek.
Bespreking: In de bres voor de kerktoren
Bekijk boek

Martelaren voor de paus
De vergeten geschiedenis van de Nederlandse zoeaven
Je vertrouwde leven achterlaten om te gaan vechten voor je geloof in een ver, onbekend land. Dat is wat ruim drieduizend jonge Nederlanders tussen 1861 en 1870 deden toen zij naar Rome trokken en zich aansloten bij de zoeaven: het elitekorps van de paus. Eenvoudige, naïeve en niet zelden minderjarige jongens, vurig katholiek en op zoek naar avontuur.
Fragment: Martelaren voor de paus
Bekijk boek

Onze koningen
Interview met de geschiedenis – Het Belgische koningshuis
Koningen en koninginnen spelen vaak een hoofdrol in de geschiedenisboeken. Ze zijn fascinerende figuren die tot de verbeelding spreken. Als gewone stervelingen kijken we naar hen op en verslinden we met ingehouden adem hun verhalen. Rond de Belgische koningen van vroeger en nu hangt nog een sluier van mysterie. Arnout Hauben ging een jaar lang op zoek naar bevoorrechte getuigen, bezocht kastelen en koninklijke domeinen, dook in de archieven van ons land en vond verhalen over ons koningshuis die buiten onze klassieke geschiedschrijving vallen.
Bekijk boek

Oorlogswinst
Bezettingsmaatregelen die bleven
De Duitsers voerden tijdens de bezetting een groot aantal verordeningen door. Een deel van deze bezettingsmaatregelen, zoals anti-Joodse verordeningen en de instelling van nationaalsocialistische organisaties als de Kultuurkamer, werd na de bevrijding zo snel mogelijk afgeschaft. Maar een ander, groter deel bleef voorlopig van kracht en een aantal kreeg later zelfs een vaste plaats in de Nederlandse wetgeving.
Bekijk boek

Vuurland
Een reis door de lange eeuw van utopieën 1883-2020
Het begint allemaal met een enorme knal die over de hele wereld gevoeld wordt: de uitbarsting van de Krakatauvulkaan in 1883. Deze uitbarsting staat in Peter Neumanns boek Vuurland symbool voor de enorme kracht van de utopische ideeën die in de lange twintigste eeuw zijn ontstaan. Gedurende deze periode volgde het ene utopische wereldbeeld op het andere.
Bekijk boek