Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 17 | Signalementen week 19 >>

Selectie week 18

De vertrouweling
Sam van Deventer, het echtpaar Kröller-Müller en de Tweede Wereldoorlog
Sam van Deventer (1888-1972) stelde zijn leven in dienst van het echtpaar Kröller-Müller. Hij kwam in 1908 in hun leven en zou er nooit meer uit weggaan. De twintig jaar oudere Helene bracht hem liefde voor kunst, esthetiek en de Duitse cultuur bij. Sam van Deventer was echter ook secretaris van Anton Kröller, in wiens piramidespel op de beurs hij steeds verder verstrikt raakte, met de ondergang van familiebedrijf Müller & Co tot gevolg.
Bekijk boek

Een laatkoloniaal experiment
Hollandia, Nieuw-Guinea, 1944-1962
De laatste Nederlandse kolonie in Azië, Nieuw-Guinea, werd door Nederland tussen 1944 en 1962 in recordtempo klaargestoomd voor zelfbeschikking. Hollandia, de hoofdstad, groeide en raakte snel bevolkt door groepen met verschillende achtergronden die elk hun eigen verwachtingen over de toekomst hadden.
Bespreking: Hoe Hollandia van de kaart verdween
Bekijk boek

Historische wegenatlas NL
Nederland in beweging
De ontwikkeling van de steden, vaak gelegen aan het water, is een stimulans geweest voor het vervoer van mensen en goederen. Waar een wil is, komt een weg. Je zou denken dat het in ons grotendeels vlakke land altijd gemakkelijk is geweest om je van A naar B te verplaatsen, maar niets is minder waar.
Fragment: Onze vroegste infrastructuur: de alleroudste wegen van Nederland
Bekijk boek

Kunsthandel Katz
Een dynastie van joodse kunsthandelaren 1876-1995
Meer dan een eeuw had de joodse familie Katz een prominente positie in de handel in kunst. David Katz begon in 1876 in het Gelderse Dieren met handel in boerenantiek en breidde dit assortiment geleidelijk uit met meubels, schilderijen en keramiek. Zijn zoons, Benjamin en Nathan, zetten zijn handelsactiviteiten voort. Zij bouwden de zaak uit tot een gerenommeerde kunsthandel met een filiaal in Arnhem en in Den Haag.
Bekijk boek

Nieuwsgier
Jacob Campo Weyerman (1677-1747), leven en werk
Jacob Campo Weyerman, schrijver, schilder, kunsthandelaar en straatvechter, verhief rumoer tot een kunstvorm. Roddelverhalen waren in de achttiende eeuw geliefd en niemand kon ze zo goed vertellen als hij. Met zijn weekbladen exploiteerde hij de nieuwsgierigheid van zijn lezers en bepaalde hij het gesprek in kroegen, koffiehuizen en trekschuiten. Voor zichzelf en anderen rekte hij de vrijheid van spreken op, bijna alles mocht en kon.
Fragment: Nieuwsgier Jacob Campo Weyerman, de legendarische roddelkoning
Bekijk boek

Oorlogsduif
Een familiekroniek
In Oorlogsduif vertelt Onno Blom voor het eerst de verborgen geschiedenis die zijn familie verscheurde. Zijn grootvader, Jan Blom, zat tijdens de Tweede Wereldoorlog in het verzet. Maar zijn overgrootvader, Johan Blom, zat met zijn vrouw en zeven andere kinderen bij de NSB. Jan voegde zich vlak voor de hongerwinter bij de gewapende verzetsgroep De Duif in Friesland.
Bekijk boek

Parijs nu
Wereldstad in verandering
Simon Kuper heeft Parijs behoorlijk zien veranderen in de ruim twintig jaar dat hij er met zijn gezin woont. De stad heeft het nodige meegemaakt: terroristische aanslagen, hittegolven en overstromingen, de brand in de Notre-Dame en de bestorming van de stad door de gele hesjes. In de meest multiculturele stad van Europa komen smeulende sociale problemen regelmatig tot uitbarsting.
Bekijk boek

Rome en Perzië
Zeven eeuwen rivaliteit
In ‘Rome en Perzië’ beschrijft oudheidspecialist Adrian Goldsworthy de zeven eeuwen aan rivaliteit tussen wereldmachten Rome en Perzië. Het Romeinse Rijk, waarvan zijn grenzen strekte vanaf het Britse Eiland tot aan de Sahara, was van ongekende grootte en bleef zich uitbreiden. Pas in het verre oosten stootte het op onwankelbare tegenstand: het Partische, later Perzische Rijk, een van de weinige tegenstanders van het Romeinse Rijk die het evenaarde in omvang, effectiviteit en continuïteit.
Bekijk boek

Seks in de Renaissance
Standjes en standpunten in de tijd van Da Vinci (en wat we daar nu van kunnen leren)
Liefde, instemming en genot: we hebben het er dagelijks over. Ook tijdens de Renaissance raakte men niet uitgepraat over seksualiteit. Sommige ideeën klinken ons nu vreemd in de oren, zoals de absurde leeftijdsverschillen tussen huwelijkspartners en het wijdverbreide geloof dat de baarmoeder zonder seks verstopt kon raken.
Fragment: Homoseksualiteit in de Renaissance
Bekijk boek

Stilte na de oorlog
In de zomer van 1940 tekende de opa van Nynke Kuipers voor het lidmaatschap van de NSB. Haar oma werd na de bevrijding uit haar huis gezet en was te labiel om goed voor haar jonge kinderen te zorgen. Het gezin verwilderde. Kuipers’ moeder nam als oudste dochter de taken over en probeerde zich staande te houden in een vijandige wereld. Ze bleef altijd ‘kind van een NSB-er’ en het was verwarrend dat haar vader, met wie ze een goede band had, ook ‘fout’ was.
Bekijk boek

Van licht naar duisternis
Drie vrouwen in Wenen (1900-1938)
Wenen maakte aan het begin van de twintigste eeuw een tijd door van een ongeëvenaarde bloei van kunst, wetenschap, muziek en psychologie. Dertig jaar later maakten Hitler en zijn meelopers op barbaarse wijze een einde aan deze glansrijke periode. Kris Lauwerys vertelt het verhaal van de stad door de ogen van drie vrouwen.
Fragment: Het onoverzichtelijke liefdesleven van Gustav Klimt
Bekijk boek

Verhalen van de natuur
Dit boek bevat twintig meeslepende verhalen over geschiedenis, heden en toekomst van de natuur, bijeengebracht door Hans Mulder. De thema’s van de verhalen – verzameld, benoemd, veranderen, verweven en verdwenen – zijn ontleend aan de tentoonstelling De roep van de o’o: Natuur onder druk in het Allard Pierson in Amsterdam. Twintig deskundige onderzoekers, docenten en schrijvers zorgen voor de toegankelijke teksten.
Fragment: Geschiedenis van de vis (en de zeemeermin?)
Bekijk boek