Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 35 | Signalementen week 37 >>>

Selectie week 36

Het verhaal van Ferrari

Snelheid, luxe, uitmuntendheid en innovatie definiëren Ferrari al 75 jaar als ’s werelds meest gerespecteerde autofabrikant. Het verhaal van Ferrari, geschreven door Stuart Codling, is een eerbetoon aan het legendarische merk in woord en beeld. Van de eerste auto die in 1947 onder de naam Ferrari werd gebouwd tot de wereldwijde gigant van vandaag. Inclusief verhalen over overwinningen en tegenslagen op het circuit en van coureurs en ingenieurs die hebben bijgedragen aan het succes van Ferrari in de Formule 1. Met zestien Formule 1 constructeurstitels is Ferrari de meest succesvolle naam in de autosport.
Tweewielers
De fiets werd uitgevonden in de negentiende eeuw, in 1817 om precies te zijn, en zou inmiddels als hopeloos ouderwets kunnen worden beschouwd in een samenleving die gedomineerd wordt door hypermoderne technologie. Toch leven we nog altijd op een planeet vol fietsen, over de hele wereld reizen meer mensen met de fiets dan met welk ander vervoersmiddel dan ook. In dit boek laat Jody Rosen ons met een frisse blik kijken naar verleden, heden en toekomst van deze wonderlijke uitvinding.
Het verhaal van Rusland
Wat is Rusland? Wie zijn de Russen? Van het agrarische begin in het eerste millennium tot de volgende perioden van monarchie, totalitarisme, perestrojka en autocratie hebben ideologieën, mythes en belangrijke gebeurtenissen de Russische geschiedenis en identiteit gevormd. Historicus en groot Ruslandkenner Orlando Figes beschrijft hoe die nationale identiteit voor politieke doeleinden zijn ingezet; van Vladimir de Grote tot Ivan de Verschrikkelijke, van Catharina de Grote tot Vladimir Poetin. Voor Poetin is die identiteit de Roesski Mir, de Russische Wereld, waartoe in elk geval Oekraïne en Wit-Rusland zouden moeten behoren. Zoals anderen voor hem zet hij de geschiedenis van Rusland naar zijn hand.
Uitroeien die beesten
Geobsedeerd door het beroemde zinnetje uit Joseph Conrads Heart of Darkness trekt schrijver Sven Lindqvist in de late twintigste eeuw door Centraal-Afrika. Zijn reiservaringen vervlecht hij in dit boek met een diepgaand historisch onderzoek, daarbij legt hij op nietsontziende wijze bloot hoe het Europees imperialisme in de twee voorgaande eeuwen heeft huisgehouden op het Afrikaanse continent. Uitroeien die beesten is een moderne klassieker: een schokkend, diep menselijk, doorwrocht en gepassioneerd betoog van een begenadigd schrijver en denker.
Waarom wij niks van de Oriënt begrijpen (en waarom we dat wel zouden moeten doen)
In 1973 plegen de olieproducerende landen een machtsgreep. In één klap wordt de olie vier keer duurder. De wereld verandert ingrijpend. De energieprijzen boomen. Er is enorme inflatie. Er zijn voedsel tekorten. Er is oorlog. De olielanden in de Oriënt worden schatrijk en eisen hun plek op. Er worden vuile oorlogen gevoerd in Irak, Syrië, Afghanistan, Libië, Jemen en elders. In Iran ontstaat een eerste islamitische staat, die zich losmaakt van het Westen, dra gevolgd door andere landen.
De Weg terug
Gedurende meer dan tweeduizend jaar hebben Chinese daoïsten zich teruggetrokken uit het dagelijks leven om zich in stilte als kluizenaar te wijden aan geestelijke rust, onthechting en eenvoud. Hun aandeel in de geschiedenis lijkt marginaal, maar is dat allerminst. Talrijke keizers deden een beroep op de ‘verheven heren’ omdat uit hun teruggetrokken levenshouding een sterk commentaar op het ambtelijk apparaat sprak en zij door hun weigering een bestuurlijke rol op zich te nemen boven de massa uitstaken.
Elementaire Deeltjes – Taoïsme
‘Kijk, je kunt het niet zien; luister, je kunt het niet horen; tast, je kunt het niet aanraken.’ Taoïstische teksten zoals deze uit de Daodejing blinken uit in gewilde obscuriteit. Over Lao Zi, de mythische stichter van het taoïsme, wordt dan ook gezegd dat hij zich toelegde op het verborgen blijven. Dit elementaire deeltje belicht de duisternis van deze Chinese filosofie aan de hand van de belangrijkste taoïstische auteurs en gedachten. Tegelijkertijd wordt de onpeilbaarheid van het taoïsme gerespecteerd, want: ‘De Weg (Tao) die genoemd kan worden, is niet de permanente Weg.’
De laatste keizer van Mexico
Op 19 juni 1867 wordt keizer Ferdinand Maximiliaan door een vuurpeloton ter dood gebracht. Zijn laatste woorden luiden: ‘Lang leve Mexico, lang leve de onafhankelijkheid.’ De executie is de climax van een buitengewoon machtsspel. De Oostenrijkse aartshertog, telg uit het illustere geslacht Habsburg en broer van de Oostenrijkse keizer Frans Jozef, was door Napoleon III in Mexico op de troon gezet. In plaats van de hem voorgespiegelde heldenontvangst wachtte hem een burgeroorlog waar hij niet tegen opgewassen was. In het drama dat zich ontrolde spelen de wereldleiders van het moment een hoofdrol en blijkt Mexico het beslissende slagveld voor de wereldwijde machtsbalans tussen conservatieven en liberalen, monarchisten en republikeinen, het Oude Europa en de opkomende macht van de Nieuwe Wereld: de Verenigde Staten.
Nazimiljardairs
Een baanbrekend, meeslepend verhaal over hoe Duitse bedrijven als BMW, Dr. Oetker, Porsche en Volkswagen zich verrijkten tijdens de Tweede Wereldoorlog en er na de oorlog nauwelijks sancties volgden. In 1946 werd magnaat Günther Quandt gearresteerd wegens vermeende nazi-samenwerking. Quandt, patriarch van Duitslands meest iconische industriële imperium, een dynastie die tegenwoordig bmw bestuurt, beweerde dat hij door minister van Propaganda Goebbels was gedwongen zich bij de partij aan te sluiten. De rechtbanken spraken hem vrij. Maar Quandt loog en hij was niet de enige.
Friese edelen, hun kapitaal en boerderijen in de vijftiende en zestiende eeuw

De Friese adel van de late middeleeuwen opereerde in een niet-feodaal gebied dat lange tijd geen landsheer kende. Hadden de leden, hoofdelingen genaamd, zich uit de boerenstand omhooggewerkt of vormden ze vanouds een gesloten stand? Hoe zat het met hun vermogen? Dit boek zoomt in op Rienck Hemmema en zijn vrouw Ath Roorda. Zij exploiteerden in de jaren 1569-1573 een boerderij in Hitzum onder Franeker. Uit Riencks Rekenboeck blijkt dat hij geen eigenerfde boer was, maar een edelman met een royale levensstijl en meer inkomsten dan uit die ene boerderij. Een ruimtelijke reconstructie van zijn bezit en dat van zijn voorgeslacht toont hoe agrarisch kapitaal per generatie werd gevormd en overgedragen.
Bespreking: Een Friese ‘Quote 200’ uit de zestiende eeuw
Het gebroken huis
orst Krüger groeit op in een stille buitenwijk van Berlijn, in een doodgewoon gezin. Zijn vader is ambtenaar, zijn moeder huisvrouw, hij en zijn zus gaan naar school. De komst van het nationaalsocialisme lijkt aanvankelijk aan hen voorbij te gaan. Hier leven mensen brave, niet-politieke levens – maar geleidelijk raken ze toch bedwelmd door de beloften van het nazisme. Deze veilige en overzichtelijke wereld brokkelt verder af wanneer het noodlot toeslaat. Krüger ontvlucht het verstikkende gezin en gaat in het verzet.