Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 47 | Signalementen week 49 >>>

Selectie week 48 (2021)

Barbarossa

Met operatie Barbarossa, de Duitse invasie van Rusland in de zomer van 1941, wenste Hitler niets minder te bereiken dan de vernietiging van het Sovjetcommunisme, de uitroeiing van de Joden en het scheppen van lebensraum voor het arische ras. Maar de Duitse opmars werd een kolossale mislukking en leidde tot de totale ineenstorting van het Derde Rijk. In Barbarossa presenteert Jonathan Dimbleby een nieuwe, meeslepend geschreven reconstructie van de meest beslissende veldslag uit de moderne geschiedenis.
Botanicus in oorlogstijd
In augustus 1944 kwam er een einde aan het leven van Hendrik Uittien. Als een van de ‘23 van Trouw’ werd hij in Kamp Vught gefusilleerd. Uittien (1898-1944) was een in binnen- en buitenland gerespecteerd wetenschapper. Als gepromoveerd botanicus, onderzoeker en leraar werkte hij mee aan de Flora Neerlandica en schreef hij smakelijke en humoristische verhalen over planten, volkscultuur, taal- en streekgeschiedenis. Grondig onderlegd, met dank aan zijn grote verzameling eeuwenoude boeken. Politiek interesseerde hem niet, totdat de opkomst van het nazisme hem zijn ogen opende. Hij kon zich niet langer afzijdig houden en kwam in verzet.
Chansons!

De mooiste verhalen uit de serie, aangevuld met persoonlijke anekdotes, unieke foto’s, nieuwe belevenissen & terugblikken op de bijzondere reis én natuurlijk talloze lijstjes: de beste zanger, de mooiste liedjes en het beste terras van Parijs. Matthijs van Nieuwkerk en Rob Kemps laten je in dit boek over de liefde, het leven en de melancholie kennismaken met de muziek van onder andere Édith Piaf, Jacques Brel, Serge Gainsbourg en Charles Aznavour.
De middeleeuwse zomer

Wanneer rond het jaar 1000 de wereld toch niet vergaat, slaat de stemming om. Europa richt zich op; er groeit een nieuwe zelfbewuste houding. De blik gaat naar buiten, over de eigen grenzen heen. De natuur helpt een handje mee. Rond het jaar 1000 verandert het klimaat: er breekt een warmteperiode aan. Dat geschenk van de natuur luidt een tijdperk in van nieuwe levenskracht en vooruitgang. Van optimisme, veerkracht en inventiviteit. Energie, strijdlust en vernieuwing maken de Hoge Middeleeuwen (1000-1300) tot een bruisende tijd. Een bloeiperiode van groei, expansie, opkomende handel, sociale en culturele veranderingen.
De strijd om Bali

Een onthutsende en indringende dekolonisatiegeschiedenis. Op nog geen dertig kilometer van de plek waar nu de internationale luchthaven op het eiland Bali ligt werden op 20 november 1946 bijna honderd Balinese strijders door het Nederlandse leger gedood. Een groot oorlogsmonument tussen de helgroene sawahs, waar de confrontatie jaarlijks wordt herdacht, herinnert hieraan. Hoewel Bali wereldwijd een geliefd vakantieoord is, weten maar weinigen iets van de gewelddadige koloniale geschiedenis van het eiland. In De strijd om Bali weerspreekt Anne-Lot Hoek de koloniale echo die in Nederland nog altijd klinkt: die van een loyaal eiland waar de verzetsbeweging na de Japanse capitulatie maar weinig voorstelde.
Aan tafel met Johann Sebastian Bach

Snoek met ansjovisboter, een kwart geroosterd schaap, warme salade van asperges, beignets en gesuikerde citroenschil, dit waren enkele van de gerechten die Johann Sebastian kreeg voorgezet tijdens een feestelijk diner in 1716. Dat was weleens anders geweest, want in zijn jeugd moest hij het af en toe doen met een maaltje viskoppen. Bach hield van lekker en veel eten en drinken. Ter ere van zijn tweede huwelijk besteedde hij een jaarsalaris aan Rijnwijn. Mogelijk heeft die onmatigheid zelfs zijn voortijdig einde veroorzaakt. Govert Jan Bach is gespecialiseerd in het leven en de werken van de componist Johann Sebastian Bach en auteur van De Grote Bach Atlas. Karen Groeneveld is kookboekenmaker en heeft diverse culinairhistorische publicaties op haar naam.
Fokke & Sukke | Het afzien van 2021

Het jaarlijkse cartoonoverzicht van Fokke & Sukke over een jaar waarin wederom heel wat werd afgezien, alhoewel niet door iedereen. Een enkeling wist miljoenen binnen te harken. Cartoons verschenen eerder in o.a. NRC Handelsblad.
Het laatste gezantschap

In de winter van 1795 ondernamen twee Nederlanders een diplomatieke vriendschapsmissie naar de Chinese keizer Qianlong, onder wiens leiding China was uitgegroeid tot een zeer welvarend land en een In de winter van 1795 ondernamen twee Nederlanders een diplomatieke vriendschapsmissie naar de Chinese keizer Qianlong, onder wiens leiding China was uitgegroeid tot een zeer welvarend land en een serieuze concurrent van het Westen. De kans op succes leek gering: twee jaar eerder was een soortgelijke Engelse missie pijnlijk mislukt en was de relatie met China ernstig bekoeld.
Sociale ongelijkheid en onderwijsbeleid

Sociale ongelijkheid en onderwijsbeleid is een biografische schets van sociaaldemocraat, politicus en onderwijssocioloog Jos van Kemenade (1937-2020). Centraal staat zijn werk voor het onderwijs. Basis voor deze schets vormen een serie gesprekken met Van Kemenade, een paar maanden voor zijn dood. De belangrijkste thema’s van deze gesprekken waren sociale ongelijkheid, vrijheid van onderwijs, leraarschap en het onderwijsbestel. Van Kemenade bleef nadenken over manieren om het onderwijs, maar ook de positie en werkcondities van leraren te verbeteren.
Waarom Europa?

Waarom is er nog steeds geen Europees leger? Waarom vinden we het vanzelfsprekend dat we met de euro betalen? En waarom willen de Britten een eigen koers varen? Het Europa dat we vandaag kennen, is het resultaat van keuzes van beleidsmakers door de jaren heen. Intussen werkt de Europese Unie in op talloze domeinen en oefent ze een grote invloed uit op het leven van haar burgers. Dit resultaat van jarenlange en steeds verder uitdijende integratie is er echter niet zonder slag of stoot gekomen, noch is het voorlopig eindpunt zonder controverse.